‘KASALANAN YAN!’ Ang Matinding Babala ni Elizabeth Oropesa Laban sa Pagpapakamatay: Hindi Raw Naresolba ang Problema Kundi Nagdadala ng ‘Bisitang’ Pahirap sa Pamilya

Pagpapakamatay, Isang ‘Napakalaking Pagkakamali’ at Espirituwal na Panganib

Sa gitna ng mga sensitibong usapin at mataas na incidence ng suicide sa bansa, partikular na sa mga kabataan, naglabas ng isang napakatindi at emosyonal na pahayag ang veteran at batikang aktres na si Elizabeth Oropesa. Kilala sa pagiging prangka at may matibay na paninindigan, ang kanyang ‘babala’ ay hindi lamang isang simpleng payo kundi isang mariing pangaral na may malalim na batayang espirituwal at moral.

Ang pahayag ni Oropesa ay lumabas kasabay ng patuloy na discourse ukol sa isyu ng mental health at ang mga trahedya ng pagpapakamatay. Bagama’t hindi siya nagbanggit ng mga pangalan, ang kanyang matapang na tindig ay tila tugon sa mga naganap na high-profile na insidente, tulad ng trahedyang may koneksiyon sa pamilya Atienza na tinukoy sa mismong pamagat ng online video na pinagmulan ng kanyang pahayag. Ang kanyang mensahe ay malinaw at nakakagulantang: Ang pagpapakamatay ay isang kasalanan [00:01].

Ayon kay Oropesa, ang desisyon na kitlin ang sariling buhay ay nagsisimula pa lamang sa pag-iisip ng gawaing ito. “Ito po ang tandaan ninyo, Iniisip niyo pa lang na magpakamatay, kasalanan na po ‘yon,” matinding diin niya [00:01]. Ipinunto niya na walang sinuman ang may karapatan na bawiin ang sariling buhay, lalo na kung malusog pa at may kakayahan namang mabuhay. Ang buhay ay isang sagradong regalo, at tanging ang Diyos lamang ang may karapatang bumawi nito [01:11].

Ngunit ang pinakamatindi sa kanyang babala ay ang pagtukoy niya sa malaking pagkakamali sa paniniwalang ang pagpapakamatay ay solusyon o pagtakas sa problema. “Akala ninyo ‘yung ‘pag nagpakamatay kayo, eh naresolba na ang problema ninyo, matatakasan ninyo? Ay naku, napakalaking pagkakamali po,” giit niya [00:20].

Para sa aktres, kabaligtaran ang mangyayari. Ang pagkitil sa sariling buhay ay hindi nangangahulugan ng kapayapaan. Sa halip, ito’y magdudulot ng lalong mas maraming problema, hindi lamang sa indibidwal, na maaari umanong maging earthbound at hindi matahimik, kundi maging sa buhay ng mga naiwan.

Ang ‘Bisitang’ Pahirap na Dadalaw sa Pamilya

Ang pinakanakapangilabot na bahagi ng kanyang pahayag ay ang epekto ng suicide sa pamilya ng biktima. Ipinunto ni Oropesa na kung hindi man mapunta sa impiyerno ang nagpakamatay (para sa mga naniniwala), ang desisyong ito ay magreresulta sa pagdating ng “kabisitang dadatingin sa buhay ng mga kaanak mo” [01:52].

Ang ‘bisitang’ ito ay tumutukoy sa mga problemang dadaan sa mga mahal sa buhay, lalo na sa mga naiwang anak [02:02]. Ayon sa kanyang pananaw, ang pagpapakamatay ay hindi katapusan ng sakit kundi ang simula ng spiritual at emosyonal na pasakit para sa pamilya. Ang parusang espirituwal ay hindi lamang umiikot sa nagkasala, kundi pati na rin sa mga inosenteng kaanak na kailangang magdusa sa bigat ng trahedya.

Dahil dito, mariin siyang nanawagan ng pag-iingat sa pag-iisip ng mga ganoong bagay. Nagbigay siya ng pag-asa: “Hanggang may hininga, habang humihinga, meron pa pong pag-asa, kahit gaano kahirap” [02:14]. Ang lunas ay nasa pananampalataya at pagdarasal—ang paghingi ng tulong sa Langit, dahil aniya, “ang hirap humingi ng tulong sa kapwa tao” [02:29].

Generational Gap: Ang Puna sa ‘Madaling Gumiba’ na Kabataan

Bilang isang nakatatanda at matagal nang artista, hindi naiwasan ni Elizabeth Oropesa ang ihambing ang henerasyon niya sa henerasyon ngayon. Ang kanyang pagkadismaya ay nakatuon sa mga kabataan na madaling sumuko o “madaling gumiba,” partikular ang mga nagpapakamatay dahil lamang sa mga problema na hindi nauugnay sa pisikal na sakit [02:51].

Ikinumpara niya ang mga ito sa mga pasyente na may taning na ang buhay o malapit nang mamatay, ngunit buong lakas na nakikipaglaban upang madugtungan lamang ang kanilang buhay, kahit kaunti [02:38]. Ang ganitong paghahambing ay nagbigay diin sa kanyang punto: Bakit isusuko ang buhay na kusang ibinigay ng Diyos, samantalang ang iba ay naghahabol ng bawat hininga?

Mariing ipinagmalaki ni Oropesa ang katatagan ng kanyang henerasyon. Aniya, sila ay “titigas namin” [03:07]. Ibinahagi niya ang karanasan sa disiplina ng magulang—na hindi man ideal sa paningin ng modernong panahon—ay nagpatibay sa kanilang pagkatao.

Ikinuwento niya ang pagpapalo ng kanyang ina na aniya’y napuputol ang panggatong, ngunit hindi nila maaaring ipakita ang kahinaan sa pamamagitan ng pag-iyak o labis na pagrereklamo [03:14]. Ang punto ay: “We were allowed to face problems and solve it ourselves” [03:31]. Ang mga magulang nila ay laging nasa likuran nila, at ang pagmamahal ay kumpleto, kahit na may single parent [03:41].

Para kay Oropesa, malaking salik din ang pagbabago ng paraan ng pamumuhay. Ang mga bata noon ay nakakalabas, naaarawan, nauulanan, at nakikipaghalubilo sa kapwa bata—hindi nakakulong sa loob ng bahay at internet [03:49]. Ang kakulangan sa totoong social interaction at ang labis na isolation ang posibleng nagpapahina sa loob ng mga kabataan.

Mula sa Moralidad Tungo sa Propesiya: Ang Babala ng ‘3 Days of Darkness’

Sa isang biglaang pagbabago ng usapin, idinugtong ni Elizabeth Oropesa ang isa pang seryosong babala na apocalyptic ang tema: ang isyu ng “Three Days of Darkness” [04:03].

Bagama’t marami ang nagsasabing ito’y hindi totoo, nanindigan ang aktres sa prinsipyo ng paghahanda: “Better safe than sorry” [04:15]. Mariin siyang nanawagan na ipagdasal na huwag itong mangyari, ngunit nagbigay din ng detalyadong paghahanda sakali mang dumating ang takdang panahon.

Ipinaliwanag niya na sa loob ng tatlong araw na ito, lahat ng bagay na pwedeng umilaw ay hindi gagana—kasama na ang generator at solar [04:24]. Ang tanging solusyon ay ang manatili sa loob ng bahay, at sarhan ang lahat ng bintana [04:34].

Ang pinakamatindi niyang babala ay huwag na huwag bubuksan ang pintuan sa mga tatawag sa labas, dahil gagamitin daw ng mga espiritu o nilalang ang boses ng mga mahal sa buhay upang hikayatin ang mga nasa loob na magbukas. Ito ay isang spiritual trap na dapat iwasan [04:41].

Dahil sa concern ng publiko sa kung saan makakakuha ng benditadong kandila, naglabas siya ng personal na solusyon. Ayon kay Oropesa, gumawa siya ng kandila na ang lahat ng sangkap ay benditado [04:47]. Ito raw ang tanging pwedeng umilaw sa Three Days of Darkness.

Ang mga kandilang ito ay inaalok niya sa publiko. “Kailangan natin po ito,” pakiusap niya [05:07]. Ang pagtatapos ng kanyang pahayag ay isang kombinasyon ng pag-asa, pananampalataya, at paghahanda, nag-uugnay sa spiritual na digmaan laban sa pagpapakamatay at ang apocalyptic na babala ng kadiliman.

Isang Panawagan ng Kapwa at Pananampalataya

Ang buong mensahe ni Elizabeth Oropesa ay isang malakas na panawagan para sa pagbabago ng pananaw. Sa isyu ng suicide, ang kanyang babala ay hindi lamang para sa mga nangangailangan ng tulong kundi maging sa publiko na kailangang tignan ang isyu bilang isang moral at espirituwal na labanan, at hindi lamang mental health crisis.

Ang kanyang paghimok na laging may pag-asa at ang tugon ay nasa paglapit sa Diyos ay isang paalala na ang spiritual foundation ay napakahalaga sa pagharap sa mga problema ng buhay. Sa pagtatapos, dalawang babala ang iniwan ni Oropesa: Ang isa ay laban sa kadiliman na dulot ng despair at pagpapakamatay, at ang isa ay laban sa pisikal na kadiliman ng ‘Three Days of Darkness.’

Ang dalawang babalang ito ay may iisang tema: Paghahanda at Pananampalataya. Sa paghahanda ng puso at kaluluwa laban sa pagpapakamatay, at sa paghahanda ng benditadong kandila laban sa apocalypse, si Elizabeth Oropesa ay nananatiling isang matapang at outspoken na boses na nag-uudyok sa kapwa na magnilay at magdasal.

Full video: