Sa Gitna ng Dilim at Takot: Ang Nakakagimbal na Pagsalakay sa Pamilya ng Isang Sundalo

Sa isang iglap, naglaho ang kapayapaan at seguridad. Bandang alas-4:27 ng madaling araw, nang ang karamihan ay mahimbing pang natutulog, isang pamilya sa Passi City, Iloilo, ang sapilitang ginising ng kalabog at karahasan. Ang Pamilya Barrios, na pinamumunuan ni Sergeant Jeffrey Barrios ng Hukbong Katihan ng Pilipinas, ay naging biktima umano ng isang “raid” na tila nagmula sa pinakamadilim na bangungot. Ang sumalakay? Mga operatiba ng Philippine National Police (PNP) Passi. Ang naging kuwento: isang napakalaking paglabag sa karapatang pantao, pagpunit sa mga legal na proseso, at matitinding paratang ng pagnanakaw at pagtatanim ng ebidensya.

Hindi lamang ito simpleng paghahanap sa isang akusado. Ito ay isang kaso na sumira sa buhay ng mga inosenteng miyembro ng pamilya, lalo na ang maliliit na bata, na ngayon ay nababalot ng matinding trauma at takot. Ang insidente ay hindi lamang nag-iwan ng pisikal na pinsala sa pinto ng kanilang tahanan, kundi nag-iwan din ng malalim at nakakapanlumo na sugat sa pananampalataya ng publiko sa batas at kaayusan.

Ang Madilim na Simula: Walang Warrant, Tadyak ang Sagot

Si Mrs. Nelly Barrios, ang asawa ni Sergeant Jeffrey Barrios, ang siyang nagbigay ng nakakakilabot na testimonya sa nangyari. Ayon sa kanya, ang mga pulis ay puwersahang pumasok sa kanilang bahay nang wala silang maipakitang search warrant [00:00]. Paulit-ulit niya itong hinahanap, ngunit wala umanong inilabas.

Ang pagpasok ng mga pulis ay hindi payapa. Nang tanungin ni Nelly ang mga pulis, ang isinagot umano sa kanya ay dahas. Sabi niya, “Sandali lang po,” dahil that time ay nagpapalit pa siya ng damit at nagsusuot ng bra, dahil sa ibaba siya natutulog [01:52]. Ngunit ang pagdarasal niya ng kaunting pag-unawa ay hindi pinakinggan. Ang pintuan ng kanilang bahay ay “tadyak nang tadyak” hanggang sa ito ay tuluyang masira [01:38], [02:08].

Nang tuluyan siyang makalabas, gumuho na ang kanyang mundo. Nakita niya ang kanyang kapatid na lalaki at dalawang pamangkin na nakadapa, habang siya naman ay iniharang ni “Sir Palomo” at hindi pinayagang makabalik sa loob [02:23]. Sa mga sandaling iyon, ang karangalan at kaligtasan ng pamilya ay tila ibinalewala. Ang pagpasok sa pribadong espasyo nang walang kaukulang legal na papeles, at sa ganitong karahasan, ay nagbigay ng matinding katanungan: Bakit sila pumasok nang ganoon kaaga at kabilis?

Trauma ng Kabataan: Mga Batang Umihi sa Takot

Ang pinakamasakit na bahagi ng pagsasalaysay ni Nelly ay ang epekto ng insidente sa kanilang maliliit na anak. Kasama niya sa bahay ang kanyang 3-anyos at 11-anyos na mga anak. Dahil sa matinding takot at panginginig, hindi sila makatayo. Ayon kay Nelly, tinutulak siya ng pulis at sinasabing “bilisan mo, bilisan mo” [06:35], habang ang mga pulis ay iwinawagayway ang kanilang mga baril, na may flashlight, sa loob ng madilim na bahay [06:42].

Ang senaryong ito ay nagdulot ng malalim na sikolohikal na trauma. Sa sobrang takot, ang isa sa kanyang maliliit na anak ay umihi sa kanyang kinatatayuan [07:07], [07:54]. “Umiiyak nga yung anak ko e, pabalik mo sana ako e, kasi po umiihi na siya sa takot,” pakiusap ni Nelly. Isipin ang matinding kawalan ng kapangyarihan at pagkadismaya ng isang ina na hindi maprotektahan ang kanyang mga anak mula sa sinasabing tagapagpatupad ng batas. Ang mga bata ay kinailangan pang ipa-check up dahil sa epekto ng trauma [08:00]. Ang mga pangyayaring ito ay malinaw na nagpapakita na ang ginawang operasyon ay walang pagpapahalaga sa damdamin at kaligtasan ng mga inosente, lalo na ang mga bata.

Ang Misteryosong Pulis at ang Allegasyon ng Tanim-Ebidensya

Lumabas ang mas nakakagimbal na detalye nang usisain ang CCTV footage. Ayon sa pamilya, huli na nang dumating ang Kapitan, Kagawad, at ang abogado. Ang search warrant ay binasa lamang sa kanila bandang 7:30 ng umaga, halos tatlong oras matapos ang puwersahang pagpasok [03:54], [09:13].

Ngunit ang nakakapagduda ay ang nakita sa CCTV: may isang pulis na umakyat sa itaas ng bahay matapos mailabas at mapalabas ang lahat ng miyembro ng pamilya [04:46], [08:30], [16:31]. Ang opisyal na ito, na nakasuot ng cap at mask (o takip sa mukha), ay umakyat sa taas na wala nang tao sa loob. Nang siya ay bumaba, biglang may “na-recover” na baril. Ang paratang ng mag-asawa: ito ay kasong tanim-ebidensya [00:41], [12:36].

Hindi lang iyon. Mayroon ding paratang ng pagnanakaw. Nawala umano ang pera ni Mrs. Barrios na nakalagay sa itaas ng bahay [00:48], [12:41]. Ang dalawang paratang na ito—tanim-ebidensya at pagnanakaw—ay nagpinta ng isang madilim na larawan ng tila pag-abuso sa kapangyarihan na lumampas na sa hangganan ng legal na operasyon. Ang pamilya ay mariing humingi na ipatingin ang bodycam footage ng nasabing opisyal na umakyat sa itaas upang malaman kung ano talaga ang ginawa niya habang wala ang mga may-ari ng bahay [04:30], [18:06].

Ang Panig ng Sundalo: Pagkakakabit sa “Organized Crime Group”

Si Sergeant Jeffrey Barrios mismo ay nagsalita, at mariing itinanggi ang mga paratang at ang pagkakakabit ng kanyang pamilya sa isang “organized crime group” [24:13]. Bilang isang sundalo, idinepensa niya ang kanyang pagkatao at ang integridad ng kanyang pamilya.

Ipinaliwanag niya na ang dahilan ng pagkakabintang sa kanya ay tila ang pagbabalik ng isang lumang alitan sa pagitan ng pamilyang Barrios at Alarba na naganap halos 28 taon na ang nakalipas [00:30], [11:19]. Ang pulisya ay nag-uugnay sa kanya sa isang insidente ng pamamaril na nangyari sa San Enrique noong Hulyo 30, ngunit mariin niyang sinabi na imposible ito dahil naka-alert duty siya sa kanilang kampo, kung saan siya ay nagtatrabaho bilang mekaniko at driver ng armor tank [11:42], [11:59]. Mayroon siyang mga testigo na handang magpatunay ng kanyang alibi [12:13].

Higit pa rito, kinuwestiyon ni Sergeant Barrios ang pag-uugnay ng pulisya sa kanila bilang isang organized crime group, na sinasabing ang batayan nila ay ang kanyang kapatid na si Ricky Barrios, na “nakakulong na po” noong 2014 pa [10:43], [24:20]. Ito ay nagpapakita ng isang tila “trial by publicity” o hindi napapanahong intelligence report na ginagamit upang pabagsakin ang kanilang reputasyon.

Ang Kontrobersyal na Depensa ng PNP: “Security Protocol”

Sa kabilang banda, ipinaliwanag ng PNP, sa pamamagitan ni Sir Aon Palomo (dating hepe, na umamin na ad hoc o pansamantala siyang na-relieve sa puwesto [23:57]), ang kanilang panig. Inamin ng hepe na nauna silang pumasok sa bahay bago i-serve ang search warrant [21:28], na malinaw na paglabag sa Rule 126 of the Revised Rules of Criminal Procedure, na nag-uutos na i-presenta muna ang warrant bago ang pagpasok.

Ngunit ang kanilang depensa ay nakasentro sa “security protocol” [20:05]. Ayon sa hepe, ang kanilang operasyon ay simultaneous sa ibang bahay, at ang report ay nagsasabing ang subject ay “armed and dangerous” [21:42]. Ang puwersahang pagpasok at pagpapalabas sa mga nakatira ay para daw masigurado ang kaligtasan at maiwasan ang “shootout” o ang “pagtatapon ng baril na hinahanap” [21:58]. Idinagdag pa niya na ang bahay ni Jeffrey ay nasa tabi ng isang bangin, na nagpapataas ng panganib na itapon ang ebidensya [22:12].

Kinumpirma rin niya na ang pag-akyat ng pulis sa itaas, na nakita sa CCTV, ay bahagi rin ng kanilang pre-operation plan para “i-check ang babaw” (attic o itaas na bahagi) [22:28]. Ito raw ay dahil may dalawang lalaki at isang babae ang doon natutulog at hindi agad bumaba sa kabila ng kanilang pagsigaw.

Ang Hamon sa Katotohanan at Hustisya

Ang kasong ito ay naglalantad ng isang malaking butas sa pagitan ng “due process” at “security protocol.” Habang iginigiit ng pulisya na ang kanilang aksyon ay para sa kaligtasan, ang legal na proseso ay hindi masusunod kung ang karahasan ay gagamitin bago pa man magkaroon ng legal na basehan sa pagpasok. Ang pagtataka at pagdududa ng publiko ay umiikot sa katanungan: Kung security protocol ang ginagawa, bakit may alegasyon ng pagtatanim ng ebidensya at nawawalang pera? Bakit hindi kasama ang Kapitan at Kagawad sa simula ng operasyon [03:07]? At higit sa lahat, bakit hindi agad inilabas ang search warrant, kundi pagkalipas pa ng tatlong oras?

Ang pamilya Barrios ay nananawagan para sa transparency at accountability. Ang paghiling sa bodycam footage ay ang kanilang huling pag-asa upang patunayan ang kanilang mga paratang at bigyan ng linaw ang mga kaduda-dudang aksyon ng pulisya. Ang mga sugat ng trauma, lalo na sa mga bata, ay mananatiling bukas hangga’t hindi nabibigyan ng hustisya at kapayapaan ang pamilyang ito. Ang insidente ay isang malakas na paalala sa lahat ng Pilipino: Ang karapatan sa isang pribadong buhay at proteksyon laban sa di-makatarungang paghahanap at paghuli ay isang karapatang hindi dapat ipagkait, lalo na ng mga taong pinagkatiwalaan nating maging tagapagtanggol nito. Ang kaso ng Pamilya Barrios ay hindi lamang isang simpleng ulat ng krimen; ito ay isang salamin ng labanan para sa katotohanan at hustisya sa gitna ng kadiliman.

Full video: