Sa Gitna ng Personal na Atake, Atty. Jinky Luistro, Nagmatigas: Impeachment Trial, Kailangang “Forthwith Proceed” sa ngalan ng Taumbayan

Sa isang panayam na nagbigay-linaw hindi lamang sa kanyang paninindigan sa gitna ng matitinding hidwaan sa pulitika, kundi pati na rin sa kritikal na usapin ng impeachment trial, pormal na sumagot si Kongresista Jinky Luistro ng Ikalawang Distrito ng Batangas sa naging akusasyon laban sa kanya. Ang kongresista, na isa sa mga itinalagang prosecutor sa kaso, ay diretsahang tinawag na “buwaya” ni Bise Presidente Sara Duterte, isang paratang na agad niyang pinabulaanan at binigyan ng karampatang konteksto.

Matapang na hinarap ni Atty. Luistro ang mga parunggit at pag-atake, lalo na ang tungkol sa mga usapin ng “utang” at mga kaso laban sa kanyang asawa. Aniya, “Kaugnay ng naging pahayag ng ating Bise Presidente kahapon, mawalang galang po, hindi po buwaya ang Congresswoman ng Batangas 2nd district” [00:00]. Idinagdag pa niya na ang anumang “utang” na sinasabing may kinalaman sa mga kasong fabricated na rape laban sa kanyang asawa ay “pagsisikapan po na payaran” [00:10], na nagpapahiwatig na ang mga personal na atake ay hindi makakagambala sa kanyang focus sa mas mabigat na responsibilidad. Ang kanyang tugon ay hindi lamang isang pagtatanggol sa sarili, kundi isang madiing paglalahad na ang kanyang atensyon ay nananatili sa kanyang constitutional duty.

Ang Puso ng Konstitusyon: Ang Mandato ng “Forthwith Proceed”

Ang sentro ng diskusyon ni Atty. Luistro ay ang legal at konstitusyonal na obligasyon na agarang ituloy ang impeachment trial, isang prosesong matagal nang naantala at tila hinaharang ng iba’t ibang teknikalidad. Mariing iginiit niya ang malinaw na pagkakaiba sa pagitan ng legislative function ng Kongreso at ng impeachment function nito [01:23].

“We have to distinguish between the legislative function of the Congress and the impeachment function of the Congress,” paliwanag ni Luistro [01:23]. Taliwas sa mga bill at investigation na natatapos kapag nag-terminate ang sesyon ng Kongreso—ang tinatawag na legislative calendar [01:32]—ang proseso ng impeachment ay hindi apektado ng kalendaryong ito.

“This is a constitutional duty which must not be delayed,” diin ni Luistro [03:59]. Binanggit niya ang mandate ng Saligang Batas na nagsasabing kapag ang reklamo ay inihain ng hindi bababa sa one-third (1/3) ng lahat ng miyembro ng Mababang Kapulungan, ang trial ay “shall forthwith proceed” [04:11]. Ang salitang “forthwith,” aniya, ay nangangahulugang “immediate” o “outright,” at ang batas ay malinaw. Hindi ito naglalagay ng kondisyon o kwalipikasyon para sa pagpapaliban dahil lamang sa may eleksyon o may pending na priority bills [12:49].

Kasalukuyan, ang reklamo ay sinuportahan ng 215 miyembro ng House of Representatives [09:10], malayo sa kinakailangang bilang. Dahil dito, ang reklamo ay awtomatikong itinuturing na articles of impeachment, na nangangahulugang diretso na itong dadaan sa trial ng Senado [09:30].

Pagkadismaya sa Nakababahalang Pagkaantala

Hindi maitago ni Atty. Luistro ang pagkadismaya sa sunod-sunod na pagpapaliban ng schedule ng pagdinig. Orihinal na nakatakda ang presentasyon ng articles of impeachment noong Hunyo 2, ngunit ito ay na-reschedule sa Hunyo 11 upang bigyang-daan ang mga LEDAC measures at iba pang priority bills [03:20].

“Medyo na-surprise, nagtataka, while the June 2 schedule which is delayed already has to be postponed pa,” pagtataka niya [04:45]. Ayon sa kanyang obserbasyon, ito na marahil ang pinakamatagal na waiting period na naranasan sa mga nakaraang impeachment trial sa bansa [10:24]. Ang tanging option ng Senado, sa sandaling magsimula ang paglilitis, ay “Try and decide—Try and decide” [11:36]. Walang anumang probisyon sa batas na nagpapahintulot na kanselahin ang impeachment trial; ang magiging pagpapasya lamang ay acquittal o conviction.

Ang Doktrina ng “Continuing Body”: Proteksyon ng Proseso

Isang mahalagang legal na argumento ang inilatag ni Luistro upang tiyakin ang pagpapatuloy ng kaso: ang konsepto na ang Kongreso ay isang “continuing body” [05:42]. Ito ay mahalaga, lalo na at may nag-aalalang baka maapektuhan ang trial ng pagpasok ng mga bagong halal na senador.

Ipinaliwanag ni Luistro na may mahabang linya ng desisyon ang Supreme Court na nagsasabing ang Kongreso ay nagpapatuloy bilang isang institusyon, kahit na nagtatapos ang sesyon o may nagbabago sa mga personality ng mga sitting senators [05:42, 07:33]. Ginamit niya ang simpleng analohiya ng isang Regional Trial Court—ang pagreretiro, pag-alis, o pagpalit ng isang hukom ay hindi nakakaapekto sa katayuan ng mga kasong dinidinig [06:35]. Ang bagong hukom ay magpapatuloy lamang kung saan natapos ang nauna.

Kaya’t, kahit na hindi pa matapos ng 19th Congress ang paglilitis, “all we need to do is for the 20th Congress to continue what the 19th Congress started” [07:01]. Ang impeachment court ay nananatili, na nagbibigay-diin na ang prosesong ito ay nasa itaas ng legislative calendar at ng mga pagbabago sa komposisyon ng Senado [07:33].

Panawagan para sa Simpleng Proseso at Karapatan sa Impormasyon

Sa kabila ng mga legal na kumplikasyon at politikal na hidwaan, nanawagan si Atty. Luistro para sa isang simple at prangkang paglilitis: “I do not want to complicate the process. Simple lang po ito. Let the prosecution presents its case. Let the defense let the defense panel present its defense and thereafter the senator judges will exercise the right to vote whether for conviction or acquittal” [14:45].

Binigyang-diin niya ang karapatan ng bawat Pilipino sa impormasyon hinggil sa mga bagay na may kinalaman sa pampublikong interes [14:09]. Ayon sa kanya, ang proseso ng impeachment ay ang tanging paraan upang matugunan ang karapatang ito at bigyang-linaw ang mga usapin na bumabagabag sa taumbayan.

Pagpuri sa “Educated Youth” at ang Paninindigan ng Botante

Hindi rin nalampasan ni Luistro na talakayin ang lumalaking political consciousness ng mga Pilipino, lalo na ang mga kabataan. Pinuri niya ang Comelec sa mabilis na pagdaraos ng eleksyon [19:02] at higit sa lahat, ang mga botante na tinawag niyang “thinking Filipinos” [19:26].

Ayon sa kanya, bago pa man dumating ang 45-araw o 90-araw na campaign period, malinaw na sa isip ng tao kung sino ang gusto nilang samahan [20:02]. Ang campaign ay nagpapatibay na lamang sa desisyong matagal nang binuo ng botante. Ginamit niya ang panalo nina Senator Kiko Pangilinan at Senator Bam Aquino bilang “clear indication that there is a huge number of educated youth” na tumitingin sa mga isyu at pumipili ng mga pinunong inuuna ang interes ng taumbayan [17:35]. Ang panalo niya mismo sa Batangas 2nd district, kung saan nagtatagumpay siya sa kabila ng matinding paninira ng kalaban, ay patunay na “you cannot earn the trust of the people overnight” at, sa parehong paraan, “you cannot destroy the trust of the people overnight” [22:46].

Sa huli, sinabi ni Atty. Luistro na ang kanyang tungkulin bilang prosecutor ay hindi lamang kumakatawan sa tiwala ng 215 mambabatas, kundi sa mismong paninindigan ng taumbayan [23:40]. Ang kanyang integrity ay hindi lamang bilang Kongresista kundi bilang representate ng mga Pilipino na naghahanap ng katarungan at kaayusan sa bansa.

Full video: