P1.6 TRILLION NA BUWIS, NILUSTAY SA ‘GHOST PROJECTS’: NAG-ALAB NA SENADO, NAGKAHIWALAY ANG DAMDAMIN SA PAGBUBUNYAG NI LACSON NG ‘GRAND ROBBERY’ SA FLOOD CONTROL

Ni: [Pangalan ng Content Editor/Iyong Pangalan Bilang Editor]

Isang nakakagimbal na eksena ng galit, pagkadismaya, at nag-aalab na panawagan para sa katarungan ang sumalubong sa mga manonood sa bulwagan ng Senado, matapos ang privilege speech ni Senador Ping Lacson na tumukoy sa isang “grand robbery” at sistematikong pandarambong sa bilyon-bilyong pisong pondo na inilaan para sana sa mga proyekto ng flood control sa bansa. Ang kaganapang ito ay hindi lamang nagbunyag ng malalim na katiwalian sa loob ng mga ahensya ng gobyerno, partikular na sa Department of Public Works and Highways (DPWH), kundi nagbigay-diin din sa nakalulunos na katotohanan: hindi mahirap ang Pilipinas, kundi biktima ito ng walang-awa at kalat-kalat na pagnanakaw.

Ang Pambubunyag: Bilyong Piso, Inanod sa Korapsyon

Sa gitna ng kaniyang pagiging masama ang pakiramdam, matapang na tumindig si Senador Lacson upang ihayag ang isang nakakabahalang sitwasyon na nagpapakita ng hindi mabilang na anomalya sa mga flood control projects. Ayon sa kaniyang detalyadong presentasyon, may mga lugar na nakatatanggap ng bilyon-bilyong pisong halaga ng proyekto—na madalas ay “ghost projects” o kaya naman ay sub-standard—kahit hindi naman talaga sila kabilang sa mga flood-prone areas.

Bilang matibay na ebidensiya, tinukoy niya ang isang bayan sa Oriental Mindoro na nakatanggap ng Php3.2 bilyong halaga ng flood control projects. Ang nakakalulang halaga ay nagbigay ng matinding pagkabigla kay Senador Migz Zubiri, na kinompyut na ang pondo umanong iyon ay sapat na upang makapagtayo ng 666 na classroom sa halagang Php3 milyon bawat isa. “Baka ‘yung backlog ng buong Mindoro, na-fund na po sa DepEd kung ibibigay po natin itong pondo para sa classroom building program,” mariing pahayag ni Zubiri [15:46]. Ang nakababahala ay, sa halip na gamitin para sa edukasyon o iba pang mahahalagang pangangailangan, ang pondo ay napunta lamang sa mga proyekto na aniya’y tila “money-making racket” [16:11] dahil sa substandard na gawa at agarang pagbagsak.

Ang pagbubunyag na ito ay hindi lamang nag-iwan ng pagkadismaya, kundi nag-udyok sa mga kasamahan ni Lacson na magpahayag ng kanilang suporta at matinding galit.

“The Philippines is Not Poor, We are Plundered”

Isa sa pinakapopular na sentimyento na umalingawngaw sa Senado, na unang nabasa ni Deputy Minority Leader Senadora Risa Hontiveros sa Facebook, ay ang katagang: “The Philippines is not poor, we are plundered” [04:15], isang pahayag na kaniyang sinang-ayunan at kinalakihan ng damdamin. Ayon kay Hontiveros, tinatantya mismo ng gobyerno na nasa 20%—o one-fifth—ng kabuuang budget ng bansa ang nawawala taon-taon dahil sa korapsyon.

“Katumbas po ‘yan ng tinatantyang Php1.6 trillion na ninanakaw mula sa mga Pilipino kada taon,” diin ni Hontiveros [06:24]. Ang Php1.6 trilyon ay napakalaking halaga, na aniya’y halos pwedeng mamigay ng tig-iisang milyong piso sa 1.6 milyong Pilipino [06:50].

Ang katanungan: paano nangyayari ang ganitong klase ng pandarambong habang ang karaniwang Pilipino ay “nalulunod sa taas ng presyo ng bilihin, sa trabahong hindi sapat ang kita, sa kalamidad at sa kawalan ng tugon at serbisyo publiko?” [07:03]. Para kay Hontiveros, ang kupon-parte-parte scheme ng mga opisyal ay tila naging parte na ng buhay at tinatanggap na ng lahat, isang kalunos-lunos na katotohanan na hindi niya matatanggap [07:52].

Ang Lungsod na Nananatiling Nakalubog: Bulacan at Pampanga

Ang emosyonal na epekto ng korapsyon ay naramdaman at sinaksihan mismo ng ilang senador, lalo na mula sa mga probinsya na taon-taon nang binabaha.

Nagbigay ng nakakabagbag-damdaming salaysay si Senadora Pia Cayetano, na tubong Bulacan, at sinuportahan ni Majority Leader Senador Joel Villanueva. Ikinuwento ni Senador Villanueva ang kalagayan ng kaniyang mga kababayan sa Hagonoy, Bulacan, na kung saan ang pagbaha ay naging isang natural na bahagi na ng kanilang pang-araw-araw na buhay [19:12].

“Tinatali po nila [mga residente] Mr. President ‘yung kanilang sasakyan—Fortuner man ‘yan o pickup—itatali po nila Mr. President doon po sa poste at matutulog sila,” kuwento ni Villanueva [19:35]. Gigising sila ng umaga, lulusong sa baha, magkakape, maliligo, at pupunta ng Maynila para magtrabaho, at babalik sa ganoon ding sitwasyon [19:46]. Ang kawalan ng pag-asa ng mga residente ay malinaw, aniya, dahil wala na silang inaasahan sa gobyerno.

Para kay Senadora Cayetano, na matinding naapektuhan bilang taga-Bulacan, nakakabaliw isipin na paulit-ulit na pinopondohan ang ghost projects o kaya naman ay binabalikan ang mga substandard na proyekto [09:29]. Idiniin niya na ang paulit-ulit na pagbibigay ng proyekto sa mga contractor na delisted na ay malinaw na nagpapahiwatig na may kasangkot na opisyal ng gobyerno, maging sa lokal man o nasyonal na antas [10:33].

Sumunod naman si Senador Kiko Pangilinan, na taga-Pampanga, na nagbahagi rin ng kalunos-lunos na sitwasyon sa kaniyang lalawigan, kung saan 16 na barangay sa hometown ng kaniyang ama ay lubog sa baha matapos ang nakaraang bagyo [11:30]. Sa gitna ng katindihan ng sitwasyon, nagtanong si Pangilinan ng isang diretsong katanungan, na sumasalamin sa galit ng marami: “Bakit hindi pa nagre-resign ‘yung Secretary ng Public Works?” [12:48].

Panawagan sa Pagsingil at ang Tapat na Paglilingkod

Ang mga pagbubunyag ni Lacson ay hindi lamang nanatili sa usapang pagkadismaya. Agad itong humantong sa mga panawagan para sa konkretong aksyon.

Si Senador Erwin Tulfo, na siyang nagdiin sa kawalan ng master plan at ghost flood control projects [03:22], ay nagpaliwanag na naghain na siya ng Senate Resolution No. 31 para imbestigahan ang inabusong flood control programs [04:15]. Naghain din siya ng Senate Bill No. 769 para institutionalize ang Metro Manila Drainage Master Plan [04:31]. Para kay Tulfo, harap-harapan na pong ninanakawan ang taong bayan [04:42].

Nagbigay rin ng manipestasyon si Senadora Loren Legarda, na nagpahayag ng suporta sa privilege speech [13:23] at umalingawngaw sa matinding galit sa korapsyon. Sinabi niya na bilyon-bilyon at posibleng trilyon-trilyong piso ang nawawala, at substandard na gawa ang inihahatid. Bilang solusyon, binanggit niya ang isang panukalang batas na naglalayong hindi lamang magparusa, kundi pigilan ang korapsyon sa pamamagitan ng pag-embed ng mga estratehiya na nagtataguyod ng integridad sa pagpaplano, pagba-budget, at serbisyo publiko, kasabay ng pagprotekta sa mga whistleblower [14:04].

Samantala, naglabas ng pahayag si Senador Bong Go, na una munang nagbigay-diin sa hindi katanggap-tanggap na sitwasyon na habang tumataas ang budget para sa flood control (na umaabot sa Php1.37 bilyon a day para sa DPWH ngayong taon [18:24]), pataas din nang pataas ang pagbaha [21:14]. Nagtanong siya kung bakit hindi na lang ilaan ang pondo sa sektor ng kalusugan, na mas maliit ang budget, lalo na at pati ang mga ospital tulad ng PGH ay binabaha [21:30].

Ginamit din ni Go ang pagkakataon upang linawin ang mga malicious reports laban sa kaniya. Matibay siyang nagpahayag na wala siyang kinalaman at hindi nakinabang ang kaniyang pamilya sa kaniyang pagiging opisyal, at iginiit ang kaniyang “delikadesa” [24:47] bilang puhunan sa serbisyo. Dagdag pa rito, isiniwalat niyang siya ay co-author ng Senate Bill No. 783, na naglalayong ipagbawal ang mga kamag-anak ng mga opisyal ng gobyerno na pumasok sa anumang kontrata ng gobyerno, mula nasyonal hanggang lokal na antas [25:09].

Ang Kinabukasan: Babangon o Mananatiling Lubog?

Ang privilege speech ni Senador Lacson, na sinundan ng mariing suporta ng iba pang senador, ay nagbigay ng panibagong puwersa sa panawagan ng bayan para sa truth, transparency, and justice [04:53]. Habang sinuspinde ang interpellation at debate hanggang sa susunod na regular session upang bigyan ng pagkakataong makapagpagaling si Lacson [01:26], ang bigat ng isyu ay nananatili.

Ang Pilipinas ay nangangailangan ng mas matibay na sistema ng pananagutan. Kailangan itong itayo hindi lamang sa pagpaparusa sa mga nagkasala, kundi sa pag-aalaga ng kultura ng tapat na paglilingkod [14:46]. Ang hamon ay nananatili sa Senado: Huwag biguin ang mga kababayan na nawawalan na ng pag-asa.

Ang bawat mamamayang Pilipino ay karapat-dapat sa mas mahusay na serbisyo. Hindi tayo dapat umasa na “makakaligtas lang sa baha,” kundi “babangon tayo nang mas matatag” [05:03]. Ang bilyon-bilyong piso ay hindi dapat mapunta sa bulsa ng mga iilan. Dapat itong maging pundasyon ng mas ligtas, mas matatag, at mas maunlad na Pilipinas. Ang laban para sa katarungan at sa pondong ninakaw ay ngayon pa lamang magsisimula.

Full video: