PDEA LEAKS: ‘EXISTENCE’ NG DRUG REPORT KINA MARICEL AT PBBM, KINUMPIRMA NI MORALES; SENADOR BATO, NAG-ALAB SA GALIT DAHIL SA AKUSASYONG ‘BAYAD’

(Simula ng Artikulo)

Sa isang pagdinig na dinaluhan ng matinding tensiyon at nag-aalab na emosyon, muling binalot ng kontrobersiya ang isyu ng “PDEA Leaks,” isang usaping tumutukoy sa mga diumano’y confidential na dokumento ng ahensya na nag-uugnay sa mga matataas na personalidad sa bansa—kabilang na sina aktres Maricel Soriano at ang kasalukuyang Pangulo, si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. (PBBM)—sa ilegal na droga.

Ang pagdinig, na pinamunuan ni Senador Ronald “Bato” dela Rosa bilang Chairman ng Senate Committee on Dangerous Drugs, ay naging entablado ng pagtutunggali sa pagitan ng mga opisyal ng Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) at ni Jonathan Morales, ang dating ahente na umaming siya mismo ang lumagda sa mga nabanggit na Pre-Operation Report (POR) at Authority to Operate (ATO).

Ang kaganapang ito ay hindi lamang naglantad ng posibleng paglabag sa seguridad ng mga classified na impormasyon ng gobyerno, kundi nagpakita rin ng isang pambihirang sagupaan ng katotohanan at pagtatanggi, na humantong pa sa isang emosyonal na pagtindig ng isang senador laban sa mga akusasyon ng korapsiyon.

ANG PAG-AMIN NI MORALES: SINO ANG NAGSISINUNGALING?

Si Jonathan Morales, na dating agent ng PDEA, ang naging sentro ng usapin. Sa ilalim ng matitinding tanong sa Senado, buong tapang niyang inamin ang pag-iral ng mga dokumento at ang kanyang papel bilang tagapirma.

“Ako po ang gumawa,” mariing pahayag ni Morales [13:30], na nagpapatunay na ang mga kopya na kumalat sa social media ay hindi gawa-gawa. Idinagdag pa niya ang detalye na ang mga photocopy ng dokumento ay may bilog at butas [12:15], indikasyon na ito ay galing sa isang lumang file na kinopya, at hindi isang simpleng soft copy na inedit. Ang mga butas, ayon kay Morales at kay Senador Bato, ay mahirap gayahin kahit pa gamitan ng Artificial Intelligence (AI) [12:58], na lalong nagpatibay sa ideya na ito ay authentic na dokumento na naka-file sa ahensya.

Ngunit ang pinakamabigat na puntong binitawan ni Morales ay ang patungkol sa mga denial ng kasalukuyang pamunuan ng PDEA. Ibinigay niya ang koneksiyon ni dating Pangulong Rodrigo Duterte, na sa isang rally sa Tagum City, ay binanggit mismo na nakita at nabasa niya ang nasabing ulat noong panahon ng kanyang panunungkulan [00:10].

“Kung yung presidente kinumpirma niya na meron siyang nabasang report… ibig sabihin na-brief siya, nagkaroon siya ng intelligence brief patungkol doon sa report na ‘yun,” paliwanag ni Morales [00:29].

Ang pagpapatunay na ito mula sa isang dating Pangulo ay nagdagdag ng bigat sa mga akusasyon ni Morales, na nagsasabing tila siya ang iniipit [03:10] at itinituring na “sinungaling” [01:00] dahil lamang sa kasalukuyang posisyon ng mga taong nabanggit sa ulat. “Nagkataon naging presidente [si] Bongbong Marcos,” dagdag pa niya, na nagpapahiwatig na ang pagde-deny ay isang paraan ng cover-up [03:59].

ANG PDEA: WALANG OFFICIAL FILE, PERO KRIMEN ANG LEAK

Sa kabilang banda, matapang ding tumindig ang mga opisyal ng PDEA, kabilang sina Director Martin Francia at Director General Moro Lazo (na kinatawan), na iginigiit na ang sinasabing dokumento ay non-existent sa kanilang official files [14:08].

Si Director Bitong, bilang Director of Intelligence Service, ay nagpahayag, “wala po talaga ito… pero possibly baka may ibang may hawak sa labas ng PDEA” [33:12]. Ipinagdiinan nilang kahit gaano pa ka-authentic ang pisikal na kopya, hindi ito bahagi ng kanilang custody, kaya hindi nila ito maaring i-confirm bilang isang opisyal na dokumento ng ahensya.

Ang sentro ng pagtatanggol ng PDEA ay ang integridad ni Director General Lazo, na iginiit na siya ay isang “man of courage, integrity, and loyalty” [34:09] at hindi kailanman magsisinungaling o mamimilit ng sinuman.

Gayunpaman, ang pagtatalo ay lumipat sa kung sino ang nag-leak ng impormasyon, na ikinababahala ng PDEA. Aminado ang mga opisyal na sa bilis ng social media ngayon [28:15], madali na itong maging sanhi ng pagkalat ng confidential na impormasyon, lalo na kung may human component na nagtataksil sa sistema. Para sa ahensya, ang leakage mismo ang pinakamalaking paglabag.

ANG PAG-ALAB NG GALIT NI SENADOR BATO

Ang pinakamatingkad at pinaka-emosyonal na bahagi ng pagdinig ay ang biglang pag-aalab ng galit ni Senador Bato dela Rosa. Sa kalagitnaan ng pagdinig, nagpahayag siya ng matinding pagkadismaya at galit sa mga akusasyong ibinabato sa kanya sa social media [42:43].

Direktang tinukoy niya ang isang vlogger, si Maharlika, na nag-akusa sa kanya na “nababayaran ako ni Liza Marcos” [42:20] upang protektahan ang Pangulo at paburan ang PDEA sa pagdinig.

Dahil sa tindi ng akusasyon, hindi na napigilan ni Senador Bato ang magpahayag ng kanyang damdamin, na nagpapakita ng kanyang pagiging tao sa gitna ng mataas na responsibilidad. “How dare you! Do you think may preso ‘yung mukha ko?” galit niyang tanong [42:20], na nagpapahayag ng pagtataka kung paano siya makakakilos na may bahid ng korapsiyon.

Mariin niyang idiniin na ang kanyang committee ay independent at walang sinuman, kahit ang Malakanyang, ang makakapagdikta sa kanya [44:45]. Ang kanyang pagdalo at pag-aksiyon ay dahil sa “kinabukasan ng Pilipinas” at sa isyu ng droga [43:29], hindi para sa personal na interes o influence. Ito ay isang malakas na pagtatanggol sa kanyang integridad at mandato bilang inihalal na opisyal.

Nagbigay din si Senador Bato ng paalala sa mga taong gumagawa ng imbestigasyon: “Huwag mong haluan ng feelings, huwag mong haluan ang emosyon. You stick with the facts” [47:13]. Kahit nagalit, nanatili siyang nakatutok sa mga facts na lumabas, tulad ng pagpapatunay sa pag-iral ng dokumento at ang seryosong implikasyon ng pagtagas nito.

ANG LUBHANG PANGANIB NG UNAUTHORIZED DISCLOSURE

Nagbigay linaw ang mga kinatawan ng National Privacy Commission (NPC) at Civil Service Commission (CSC) sa tindi ng paglabag na kaugnay ng leakage ng mga confidential na dokumento.

Ayon sa NPC, ang mga dokumentong ito ay maituturing na sensitive personal information [07:33], lalo na’t may kinalaman sa imbestigasyon. Ang unauthorized disclosure at maging ang continuous sharing [08:10] nito sa social media ay maaaring maging sanhi ng pag-uusig.

Kinumpirma naman ng CSC na ang pagbubunyag ng confidential information ay pinaparusahan sa ilalim ng dalawang batas: ang Republic Act 6713 (Code of Conduct and Ethical Standards for Government Officials) at ang Anti-Graft and Corrupt Practices Act [21:06]. Ang parusa? Maaaring umabot sa imprisonment na hindi hihigit sa sampung taon [21:48], maliban pa sa administrative liability [24:18].

Idiniin ni Senador Bato na ang dokumentong may markang Confidential ay Sagrado [19:27] para sa mga tagapagpatupad ng batas at militar, at ang sinumang nag-leak nito ay gumawa ng “napakalaking kasalanan” [19:16] dahil sa paglalagay sa alanganin ng proseso at ng mga taong nabanggit.

ANG DEADLOCK AT ANG SUSUNOD NA KABANATA

Sa pagtatapos ng pagdinig, nanatili ang deadlock sa dalawang pangunahing punto:

Pag-iral ng Dokumento:

Inaamin ni Morales na ginawa at nilagdaan niya, ngunit itinatanggi ng PDEA na ito ay nasa

custody

ng kanilang

official file

.

Ang Pinanggalingan ng Leak:

Hindi matukoy kung sino ang nagpalabas nito sa publiko. Habang itinanggi ni Morales ang

leak

, nagbabala si Senador Bato na ang tao sa likod ng sistema (

the man behind the system

) [23:50] ang sanhi ng pagtagas.

Nagbigay-diin si Senador Bato sa “due process” [16:15], na ang POR ay simula pa lamang ng imbestigasyon—nangangailangan pa ito ng validation, aktuwal na operation, pagpa-file ng kaso sa piskalya, at mahabang proseso sa korte. Hindi ito katumbas ng conviction, kaya’t “very unfair” [18:16] na husgahan ang sinuman batay lamang dito.

Upang malinawan ang mga isyu, itinakda ang susunod na pagdinig sa Mayo 7, 10 a.m. [48:42]. Iimbitahan sina Executive Secretary Lucas Bersamin at ang National Security Advisor, kasama na ang vlogger na si Maharlika, na kinakailangang dumalo nang pisikal [49:17] upang mailahad niya ang pinanggalingan ng kanyang impormasyon.

Sa huli, ipinaalala ni Senador Bato kay Morales ang kaligtasan nito at ang kahalagahan ng pagtutok sa katotohanan, anuman ang personal na cost [51:25]. Ang PDEA Leaks ay hindi lamang tungkol sa droga o pulitika, kundi tungkol sa kahinaan ng sistema, sa kapangyarihan ng media, at sa pangangailangan ng matapat na serbisyo publiko.

Full video: