Isang Pait na Kuwento ng Sakripisyo, Pangarap, at Kalupitan: Ang Buhay at Trahedya ni Daphney Nakalaban

Hindi bago sa mga Pilipino ang kwento ng pangingibang-bansa para makahanap ng mas magandang buhay. Sa bawat OFW na umaalis sa ating bayang sinilangan, may bitbit silang pag-asa, pangarap, at isang pangakong babalik para sa kanilang pamilya. Ngunit sa likod ng mga kwentong tagumpay, may mga trahedyang hindi inaasahan—tulad ng sinapit ni Daphney Nakalaban.

Ang Buhay ni Daphney: Isang Anak, Ina, at Bayani

Lumaki si Daphney sa isang payak ngunit masayang pamilya sa Molave, Zamboanga del Sur. Isa siya sa siyam na magkakapatid, pinalaki sa simpleng kubo na naging saksi sa mga halakhak, kwentuhan, at sama-samang pangarap ng kanilang pamilya.

Bata pa lamang ay kilala na si Daphney sa kanyang kasipagan at malasakit sa pamilya. Hindi siya naging pabigat, at kahit sa murang edad ay naranasan na niya ang bigat ng responsibilidad. Dahil sa hirap ng buhay, natutunan niyang mangarap hindi lang para sa sarili, kundi lalo na para sa kanyang anak na naging sentro ng kanyang mundo matapos siyang iwan ng ama nito.

Paglalakbay Palayo, Para sa Pamilya

Sa paniniwalang hindi sapat ang mga oportunidad sa Pilipinas, nagdesisyon si Daphney na maging OFW. Noong 2017, lumipad siya papuntang Jordan upang magtrabaho bilang kasambahay. Dalawang taon siyang nagtiis sa pagod, homesickness, at lungkot, ngunit tiniis niya ito lahat para makapagpadala sa pamilya at anak.

Noong 2019, lumipat siya sa Kuwait para humanap ng mas mataas na kita. Sa una, naging maayos ang kanyang trabaho, patuloy siyang nakikipag-ugnayan sa pamilya, at regular ang kanyang pagpapadala. Pero pagkalipas ng ilang taon, napansin ng kanyang mga mahal sa buhay na unti-unti nang lumalayo si Daphney—mas madalang na siyang mag-message, at tila nawawala ang dating sigla sa kanyang boses.

Ang Biglaang Katahimikan

Oktubre 2024, natapos ang kontrata ni Daphney sa kanyang unang amo. Imbes na umuwi, nalaman na lang ng pamilya na lumipat siya sa panibagong employer. Sinabi niyang uuwi siya sa Pasko para sorpresahin ang kanyang anak at mga kapatid. Ngunit ang sorpresa ay nauwi sa bangungot.

Pagkatapos ng huling mensahe ni Daphney, tuluyan na siyang nawala. Walang tawag, walang update, at tuluyang naging inactive ang kanyang social media. Isang buwan ang lumipas, wala pa ring balita.

Ang Malagim na Balita

Disyembre 31, 2024—sa halip na pagsalubong sa Bagong Taon, isang tawag mula sa Overseas Workers Welfare Administration (OWWA) ang tumapos sa pag-asa ng pamilyang Nakalaban. Patay na si Daphney.

Ang pinakamasakit? Natagpuan ang kanyang naaagnas na katawan sa mismong bakuran ng kanyang huling amo sa Kuwait. Hindi siya basta namatay. Siya ay pinaslang. Parang basurang ibinaon sa lupa, walang paalam sa kanyang pamilyang ilang buwang nabubuhay sa pag-aalala.

Ang Panawagan ng Hustisya

Agad na inaresto ng mga awtoridad ng Kuwait ang amo ni Daphney na si Jara Jasem Abdulgani, kasama ang tatlong iba pang sangkot umano sa krimen. Tumanggi na siyang magsalita pa, ngunit lumabas sa mga imbestigasyon na si Abdulgani ay may kasaysayan ng pananakit. Isang Pinay na dating kasintahan niya ang umano’y una niyang pinaslang, ayon sa mga ulat.

Lalong nagngitngit ang publiko nang malaman ang posibilidad na may pagtatangkang pagtakpan ang krimen. Ayon sa mga report, nag-file pa ng “missing person” report ang amo ni Daphney ilang linggo matapos ang krimen—isang hakbang na pinaniniwalaang panakip-butas lamang.

Ang Sakit ng Kafala System

Muling nabuksan ang matagal nang isyu ng kafala system sa Middle East—isang sistemang nagbibigay ng labis na kapangyarihan sa mga amo ng mga OFW. Sa ilalim nito, hindi maaaring lumipat ng trabaho o umuwi ng Pilipinas ang isang domestic worker nang walang pahintulot ng employer. Maraming OFW ang naiipit sa ganitong sistema, at madalas, nagiging biktima ng pang-aabuso, pananakit, at, sa pinakamalalang kaso, pagpatay.

Hindi Isolated Case

Hindi nag-iisa si Daphney. Bago siya, may mga nauna nang sinapit ang parehong malagim na kapalaran:

Jeanelyn Villavende, 26, mula South Cotabato – binugbog at pinaslang ng amo sa Kuwait (2019).

Joanna Demafelis, 29, mula Iloilo – natagpuan sa loob ng freezer ng kanyang employer sa Kuwait (2018).

Constancia Lago Dayag, 47, mula Isabela – inabuso at binawian ng buhay sa ospital (2019).

Julbe B. Ranara, 34 at buntis – sinunog at iniwan sa disyerto (2023).

Lahat sila, kabilang na si Daphney, ay pawang nagsakripisyo para sa pamilya, ngunit kapalit ng kanilang pangarap ang sariling buhay.

Pagkilos ng Gobyerno

Agad na kumilos ang Department of Foreign Affairs (DFA) at Department of Migrant Workers (DMW) sa kaso ni Daphney. Isang legal team ang ipinadala sa Kuwait para tutukan ang kaso. Nag-hire din ang gobyerno ng abogado sa Kuwait upang tiyakin na makakamit ang hustisya para kay Daphney.

Samantala, si Cong. Rufus Rodriguez ay naghain ng resolusyon para imbestigahan ang kaso at alamin kung sapat pa ba ang proteksyon ng ating mga OFW sa ibang bansa.

Hanggang Kailan?

Hanggang kailan magtitiis ang mga OFW sa ilalim ng mapang-abusong sistema? Hanggang kailan ang mga pamilya sa Pilipinas ay mangangarap na lang ng pag-uwi ng kanilang mahal sa buhay, ngunit bangkay na lang ang babalik?

Sa bawat OFW na nawawala, isang pamilya ang nawawasak. Sa bawat pinaslang, isang anak ang naulila, isang ina ang nawasak, isang pangarap ang nilamon ng dilim.

Ang mga tulad ni Daphney ay hindi dapat malimutan. Sila ang paalala ng tunay na sakripisyo at pagmamahal sa pamilya. At sa gitna ng ating pagkabigla at pagdadalamhati, may isa lang dapat manatiling malinaw: dapat may managot. Dapat may hustisya.

Hindi na dapat maulit pa.