SAMPAGUITA GIRL: Biktima ng Tadhana o Matinding Panlilinlang? Ang Viral Video na Sumasalamin sa Hiwaga at Kahirapan ng Ating Lipunan

Ang Kaguluhan sa Megamall: Isang Simple na Pagpapaalis na Nauwi sa Trahedya ng Isang Pamilya

Isang nakakabiglang eksena ang mabilis na kumalat sa social media, nagdulot ng matinding pagkabigla, galit, at maging malalim na pagdududa sa mga Pilipino. Sa sentro ng kontrobersiya ay ang isang batang babae, na tinaguriang “Sampaguita Girl,” na nagtitinda sa labas ng SM Megamall sa EDSA, Mandaluyong City, at ang isang security guard na gumaganap lamang sa kanyang tungkulin. Ang tila simpleng insidente ng pagpapaalis sa isang unauthorized vendor ay biglang naging isang madugong sagupaan [01:28], na nagtapos sa agarang pagtatanggal sa serbisyo ng guwardiya—isang desisyong umani ng napakaraming puna at naglantad sa mas kumplikadong problema ng ating lipunan.

Ang insidente, na naganap noong Enero 15, ay nagpakita ng guwardiya na humahablot sa mga bulaklak na sampaguita na hawak ng batang babae [01:43]. Ang reaksiyon ng bata ay hindi inaasahan at lubhang agresibo; makailang beses niyang hinampas ang guwardiya gamit ang mga natitirang bulaklak. Sa isang punto ng kaguluhan, matutunghayan na sinipa ng guwardiya ang bata [01:59]. Sa isang iglap, ang video ay nag-viral, at ang dalawang pangunahing tauhan ay naging sentro ng pambansang diskusyon tungkol sa kahirapan, batas, at hustisya. Ang pinakamabigat na epekto ay dinanas ng guwardiya, na agad pinagbawalan nang makapaglingkod sa lahat ng sangay ng SM Supermalls [01:13], isang aksyon na tinawag ng marami na mabilis, marahas, at hindi makatarungan.

Ang Maling-Maling Larawan ni ‘Jenny’: Isang First-Year MedTech Student?

Ang kuwento ng Sampaguita Girl ay lalong lumaki nang lumabas ang mga detalyeng nagpapakita ng malaking kontradiksyon sa kanyang pagkatao. Sa media, nakilala siya bilang si “Jenny,” isang batang babae na nakasuot ng school uniform at, ayon sa sarili niyang pahayag at sa ilang content creator, ay nagtitinda ng sampaguita para tustusan ang kanyang pag-aaral, partikular bilang isang “first year MedTech student” [00:37].

Ang naratibong ito ay pinalakas ng mga lumabas na larawan na ibinahagi ng content creator na si Rosmar, kabilang na ang isang graduation pictorial at identification card [00:44], na naglalayong ipakita ang kanyang kasipagan at ang kanyang pagiging biktima ng kahirapan. Mayroon ding naunang video, noong Setyembre 2022, kung saan siya ay ininterbyu ni Riston Katugon at nagbahagi ng parehong istorya [01:05]. Ang kuwentong ito ay agad na humakot ng simpatiya at tulong mula sa publiko.

Gayunpaman, unti-unting nabunyag ang mga detalyeng nagdududa sa kanyang pagiging inosente. May mga nagpapatunay na ang bata ay una nang nag-trending noong 2022 dahil sa pakikipagtalo sa loob ng bus [00:00], kung saan siya ay humihingi ng limos. May mga nagpahayag din na siya ay palagiang nakikita sa SM Megamall at hindi na raw bata, na palaging nakasuot ng face mask, at may mga paratang na dinuduraan niya ang mga taong hindi bumibili ng kanyang tinda [00:09]-[00:30]. Ang pinakamalaki at pinakakumbinsidong pagdududa ay nakabatay sa kanyang kakaibang tapang na ipinamalas laban sa guwardiya—isang reaksyon na hindi tipikal sa isang inosenteng batang nagtitinda, na nagpalabas ng haka-hakang baka siya ay ginagamit o miyembro ng isang sindikato [02:41].

Ang pagiging viral ni Jenny ay nagdulot ng pagkalito: Sino ba talaga siya? Siya ba ay isang tunay na first-year MedTech student na pilit na nagtataguyod sa kanyang pangarap, o isa lamang budol na ginagamit ang uniporme at kahirapan para makalikom ng pera at protektahan ang kanyang teritoryo? Ang dalawang kuwentong ito ay naghahatid ng isang malaking hamon sa publiko kung sino ang dapat paniwalaan at bigyan ng kalinga. Ang paghahanap sa katotohanan ay nagiging kumplikado dahil sa emosyon at ang kawalan ng opisyal na imbestigasyon sa kanyang totoong kalagayan. Ang katanungan kung biktima nga ba o nambudol ang Sampaguita Girl ay nananatiling isang matalim na debate na sumasalamin sa malawak na isyu ng kawalang-katiyakan at panlilinlang sa ating mga kalsada.

Ang Desisyon ng SM: Katarungan o Paghuhugas-Kamay?

Sa gitna ng lumalaking ingay at ng kaliwa’t kanang pambabatikos, naglabas ng opisyal na pahayag ang pamunuan ng SM Supermalls [02:07]. Mariin nilang kinundena ang ginawang pangyayari at nagpahayag ng pakikisimpatya sa Sampaguita vendor. Ang kanilang naging agarang aksyon: ang pagpapatanggal sa guwardiya na sangkot sa insidente [01:13]. Sa pananaw ng SM, ang paggamit ng dahas laban sa bata ay hindi katanggap-tanggap at taliwas sa kanilang patakaran, kaya’t ang termination ay tinitingnan nilang isang anyo ng katarungan para sa biktima. Tinitiyak ng pamunuan na ang kanilang aksyon ay alinsunod sa kanilang paninindigan laban sa anumang anyo ng pang-aabuso, lalo na laban sa mga itinuturing na mahina at walang kalaban-laban.

Ngunit ang desisyong ito ay nagbunga ng mas matinding pagkakabaha-bahagi ng opinyon ng publiko [02:16]. Para sa marami, ang desisyon ay masyadong marahas at hindi nagbigay ng sapat na due process sa guwardiya [02:49]. Kinailangan ng guwardiya ang mabilis na desisyon sa gitna ng matinding tensyon at posibleng napikon na siya sa paglaban ng vendor [02:34]—isang sitwasyong lalong pinatindi ng kanyang marahas na reaksyon. Ang pagtatanggal sa kanya ay hindi lamang nag-alis sa kanya ng trabaho kundi nagbawal pa sa kanya na makapaglingkod sa lahat ng sangay ng SM, na nagpapahirap sa kanyang makahanap ng panibagong mapagkukunan ng ikinabubuhay para sa kanyang pamilya. Hindi maitatanggi na ang guwardiya ay may pamilya ring binubuhay [02:49], at ang pagkawala ng trabaho ay nagdulot ng malalim na dagok sa kanilang pangkabuhayan, na nagbunsod ng tanong kung saan matatagpuan ang tunay na katarungan.

Ang publiko ay nagtanong: Hindi ba dapat bigyan ng sapat na imbestigasyon at konteksto ang insidente bago nagbigay ng permanenteng parusa? Hindi ba niya ipinagtatanggol lang ang patakaran ng mall laban sa unauthorized selling? Ang kontradiksyon sa katauhan ni Jenny ay lalong nagpalala sa pagdududa sa naging aksyon ng SM. Para sa iba, ang desisyon ng SM ay nagpapakita lamang ng ‘public relations’ move—isang paraan upang mabilis na maibsan ang galit ng tao at hindi na mapalalim pa ang isyu, na nagpapatunay na ang pribadong interes ay mas matimbang kaysa sa kapakanan ng isang rank-and-file na empleyado. Ang kaso ng guwardiya ay nagsisilbing matinding babala sa lahat ng mga nagtatrabaho sa serbisyo—na ang isang segundo ng pagkakamali sa ilalim ng matinding pressure ay maaaring magwakas sa kanilang pangkabuhayan.

Ang Mas Malaking Suliranin: Pagkabulok ng Sistema at Matinding Kahirapan

Higit sa usapin ng sampaguita at ng guwardiya, ang insidenteng ito ay isang malalim at nakakabahalang salamin sa mga tunay na problema ng Pilipinas [03:12]. Ang sagupaan na ito ay hindi dapat tingnan bilang simpleng paglabag sa mall policy o isang away sa kalsada; ito ay isang krisis na nag-uugat sa matinding kahirapan at kawalan ng atensyon mula sa pamahalaan [03:20].

Sina Jenny at ang guwardiya ay parehong biktima ng isang lipunan na nabigo. Ang Sampaguita Girl, anuman ang katotohanan ng kanyang pagkatao, ay simbolo ng libo-libong bata at kabataan na pinipilit ng gutom at kawalang-pag-asa na maghanapbuhay sa kalye, at sa kasong ito, sa isang peligrosong sitwasyon tulad ng EDSA at sa labas ng mga pribadong establisyemento. Ang kawalan ng sapat na programa ng pamahalaan para sa street dwellers at child vendors ay nagtutulak sa kanila sa bingit ng peligro, o mas masahol pa, sa pagiging instrumento ng mga sindikato. Kung totoo ang kanyang kuwento bilang isang MedTech student, ito ay nagpapakita ng matinding sakripisyo at desperasyon; kung siya naman ay nambudol, ito ay nagpapakita kung gaano kalala ang kawalan ng pagkakataon na nagtutulak sa mga tao na gumawa ng ilegal na paraan para makaraos. Ang kawalan ng social safety nets ang nagpilit sa kanila na manatili sa kalsada.

Sa kabilang banda, ang guwardiya ay kinatawan ng working poor—mga indibidwal na nagtatrabaho nang marangal at sumusunod sa mga patakaran ng pribadong sektor upang makaraos [02:49]. Ang kanyang agarang pagtatanggal sa trabaho ay nagpapakita kung gaano kadali para sa isang korporasyon na magtapon ng isang empleyado kapalit ng pagpapatahimik sa publiko. Ang kanilang trabaho ay walang katiyakan at ang kanilang proteksyon ay mahina, lalo na kapag ang kanilang aksyon ay nakunan ng video at nag-viral. Ang sitwasyong ito ay nagtataas ng tanong tungkol sa labor rights at ang responsibilidad ng mga malalaking kumpanya na protektahan at suportahan ang kanilang mga manggagawa na araw-araw na nakikipagbuno sa matitinding hamon ng kalye.

Ang Panawagan para sa Malalimang Imbestigasyon at Tunay na Solusyon

Ang pangyayaring ito ay nagpapatunay na ang solusyon ay hindi lamang nakasalalay sa pamunuan ng SM Supermalls, kundi sa mas malawak at mas malalim na imbestigasyon ng pamahalaan [02:56]-[03:04]. Kailangan malaman ng taumbayan ang tunay na pagkakakilanlan ni ‘Jenny,’ at kung totoo ngang siya ay ginagamit ng sindikato. Kung totoo ito, ang mga nasa likod ng ganitong child labor ay dapat managot at kailangang buwagin ang mga sindikatong gumagamit sa mga bata bilang front sa mga lansangan.

Kung siya naman ay totoo ngang biktima, kailangan siyang bigyan ng sapat na social and educational support upang siya ay tuluyang maalis sa kalye at magkaroon ng mas disenteng kinabukasan. Ang kanyang pag-aaral, na tila nagbigay ng pag-asa, ay dapat suportahan ng estado upang hindi na niya kailangan pang magtinda sa kalsada.

At higit sa lahat, ang guwardiya ay dapat ding bigyan ng due process at kunsiderasyon sa kanyang naging serbisyo at sa kanyang pamilya. Hindi sapat na simpleng tanggalin siya sa trabaho; kailangan siyang bigyan ng suporta at tulong sa paghahanap ng panibagong kabuhayan. Ang pamahalaan at ang pribadong sektor ay dapat magkaisa upang bigyan ng financial aid at livelihood training ang mga naapektuhan ng ganitong insidente.

Ang Sampaguita Girl at ang guwardiya ay parehong nagbigay ng mahalagang aral: na ang kahirapan ay nagdudulot ng desperasyon, at ang desperasyon ay nagdudulot ng karahasan. Ito ay isang wake-up call sa mga nanunungkulan sa gobyerno na bigyan ng mas matinding atensyon ang problema ng kahirapan, kawalan ng trabaho, at ang kalagayan ng mga nasa kalye. Hindi dapat maghintay ng panibagong viral video bago kumilos ang pamahalaan. Ang sampaguita, na simbolo ng pag-asa at kalinisan, ay naging simbolo ng pighati at madilim na katotohanan ng Pilipinas. Ang bansa ay naghihintay, at ang katotohanan ay dapat malaman.

Full video: