Bomba sa Kongreso: Dalawang Preso, Inilaglag si Duterte! Nag-“Job Well Done” na Tawag, Nagbigay-Koneksyon sa Duguan na EJK sa Davao Penal Farm

I. Ang Araw ng Pagsambulat: Dalawang Preso, Nagbukas ng Kahon ni Pandora

Isang nakakagimbal na pagdinig ang gumulantang sa mga bulwagan ng Kongreso nang humarap ang dalawang preso upang isiwalat ang isang madilim na operasyon ng pagpatay sa loob mismo ng sistema ng koreksyon ng bansa. Sa harap ng mga mambabatas ng Quad Committee, nagbigay ng sinumpaang salaysay sina Fernando “Andy” Magdadaro at Leopoldo “Tata” Tan—dalawang inmate na ngayon ay nagsisilbing whistleblower sa isa sa pinakamabigat na alegasyon ng extrajudicial killing (EJK) na may direktang kaugnayan umano sa “War on Drugs” at, higit sa lahat, sa dating Pangulo ng Pilipinas, si Rodrigo Roa Duterte.

Ang kanilang testimonya ay hindi lamang pag-amin sa krimen, kundi isang detalyadong blueprint ng isang sinadyang pagpatay na may “basbas sa taas,” kapalit ng salapi at isang pangakong kalayaan na hindi natupad. Ang esensiya ng kanilang salaysay ay nagbibigay-bigat sa mga isyu ng EJK na kasalukuyang iniimbestigahan ng International Criminal Court (ICC), at nagpapatibay sa koneksyon ng mga operasyong ito sa mga matataas na opisyal ng pamahalaan at pulisya noong administrasyong Duterte.

II. Ang Alok na Hindi Matanggihan: Salapi at Kalayaan

Nagsimula ang lahat noong Hulyo 2016 sa Davao Prison and Penal Farm (DPPF), ang piitan kung saan nakakulong noon si Leopoldo Tan. Isinalaysay ni Tan na nilapitan siya ng kanyang matalik na kaibigan at high school classmate na si SPO4 Arthur Narzolis, isang naka-assign sa Criminal Investigation and Detection Group (CIDG) Region 11. Ayon kay Tan, si Narzolis ay malapit kay Colonel Edelberto Leonardo, ang Regional Chief ng CIDG 11, at kay Lieutenant Colonel Rina Garma.

Ang pulis na si Narzolis ay naghatid ng isang alok—isang trabaho—na may kasamang pangakong kalayaan at pera. Ang trabaho ay walang iba kundi ang pagpapatay sa tatlong Chinese national na nakakulong sa foreign ward ng DPPF. Ipinakita umano ni Narzolis kay Tan ang isang listahan ng 32 Chinese drug lords at iginiit na galit ang presidente sa mga ito. Ang tatlong target—sina Chinong, Jackson Lee, at Wong—ay sinasabing mga drug lord na sangkot sa kasong droga.

Ang bayad? “Sayang din itong isang manok kada ulo,” ang binitiwang salita ni Narzolis, na inintindi ni Tan bilang isang milyong piso (₱1,000,000) kada biktima. Tatlong biktima, katumbas ng tatlong milyong piso. Ngunit higit pa sa pera, ang pinakatatanging reward na binitiwan ay ang pangakong makakalaya sila at “kakausapin ko namin ang presidente.” Naniniwala si Tan sa alok dahil sa “kapasidad at kakayahan ng boss niya na si Colonel Edelberto Leonardo na matutupad nila ang kanilang pangako dahil sa malakas sila sa taas.”

Para kay Magdadaro, na nakasama ni Tan sa pagpatay, ang alok ay nagsilbing pag-asa. Sa tanong ni Cong. Jinky Geril Luistro, inamin ni Magdadaro na pumayag siya dahil sa “konting halaga” at “Kalayaan po namin pagkatapos ng trabaho namin.” Ang pangakong kalayaan ang naging matinding pamatong na nag-udyok sa kanila upang isagawa ang karumal-dumal na utos.

III. Ang Detalyadong Pagplano at ang “Planting” sa Bartolina

Ang tatlong Chinese national ay nakakulong sa foreign ward, na may bakod at barb wire pa, na ginagawang mahirap silang lapitan. Dahil dito, nagpasya si Narzolis na ang pagpatay ay kailangang isagawa sa bartolina o isolation cell. Para matupad ito, kailangan munang maipasok sa bartolina ang dalawang hitman—sina Tan at Magdadaro—kasama ang mga biktima.

Isang matinding pagpaplano ang sinunod. Noong Agosto 11, 2016, nagsagawa ng search ang mga tauhan ng BuCor sa selda nina Magdadaro. Nakakagulat, pinalabas na may nakuhang sachet ng shabu sa bulsa ni Magdadaro. Ito ay pagkatapos umano na kinapkapan siya, na ayon sa kanya ay bahagi ng plano ni Tan at Narzolis. Sumunod, si Tan naman ay “nakuhanan” din ng shabu sa kanyang bulsa. Agad silang dinala sa bartolina.

Ayon sa salaysay ni Tan, habang nasa bartolina sila, binisita sila ng hepe ng bartolina na si Jimmy Portal (0:27:35), na nagbigay ng utos, “trabahuin niyo yan hindi kayo pwedeng pumalpak.” Si Portal din umano ang nagbibigay sa kanila ng pagkain at sigarilyo. Ang mayor ng bartolina, si Leo Pingkian, ay naging kasabwat din, na siyang nagbigay ng mga gagamiting sandata—ang corta (balisong/knife) at ang “29” balisong.

Ang rurok ng plano ay dumating noong Agosto 13, 2016. Dinala ng mga taga-BuCor, partikular si Sir Poro, ang tatlong Chinese national sa bartolina. Nagkaroon pa ng aberya nang ayaw pumasok ng mga biktima, kaya inilabas muna sina Tan at Magdadaro, bago isinalpak ang mga biktima, at saka ibinalik ang dalawang hitman sa selda. Ang selda ay naging silid ng kanilang kamatayan.

IV. Ang Pagpatay at ang Tawag na “Job Well Done”

Bandang alas-otso ng gabi, isinagawa nina Tan at Magdadaro ang nakamamatay na operasyon. Ayon sa kanilang testimonya, sabay nilang pinagsasaksak ang tatlong biktima. Si Magdadaro, na gumamit ng “29” balisong, ang sumaksak kay Chinong habang si Tan, na gumamit ng corta, ang sumaksak kay Peter Wong (0:29:26). Sumunod naman ay sinaksak ni Magdadaro si Jackson Lee. Nagdusa ang mga biktima sa sunod-sunod na saksak, kaya naman pagkatapos ng insidente, tinakpan nila ng malong ang rehas ng selda upang hindi makita ang duguan na katawan (0:29:42).

Ilang sandali lang, dumating si Superintendent Gerardo Padilla, ang pinakamataas na opisyal sa Davao Penal Colony (0:58:30). Nagtanong si Padilla, “Anong ginamit ninyo ihagis sa labas,” na agad namang sinunod nina Magdadaro at Tan (0:59:07). Ito ay nagpapatunay, ayon sa mga mambabatas, na alam ni Padilla ang operasyon at isa siyang kasabwat (0:59:29).

Ang pinakamalaking bomba ay sumabog nang isalaysay ni Tan ang sumunod na pangyayari. Habang naglalakad sila papunta sa investigation section, tumunog ang cellphone ni Superintendent Padilla. Ayon kay Tan, narinig niya ang boses sa kabilang linya, na nagbigay ng papuri kay Padilla:

“Congrats Superintendent Padilla, job well done! Grabe yung ginawang dinuguan.” [30:45]

Sa kabila ng shock at bigat ng sandali, kinilala ni Tan ang boses: “Alam ko na ang kausap ni Padilla ay si Presidente Duterte dahil pamilyar ko ang boses niya.” [31:02] Matapos ang tawag, sinabi umano ni Padilla sa kanyang mga kasamahan, “Tumawag si Presidente, nag-congratulate” (0:32:43).

Ang puntong ito ay siyang nagbigay ng direktang koneksyon sa dating Pangulo sa karumaldumal na operasyon. Bagama’t hindi direkta siyang nag-utos, ang pagkilala ng boses sa congratulatory call matapos ang isang EJK-style na pagpatay ay nagpapahiwatig ng kanyang kaalaman at pagpapahintulot sa insidente.

V. Ang Pangakong Napako: Ang Galit na Nagbunga ng Pagsisiwalat

Ang dalawang hitman ay kinasuhan ng homicide at nasentensiyahan noong 2019. Inamin nila ang krimen, ngunit ayon kay Magdadaro, hindi nila sinabi sa korte na ito ay pinagawa sa kanila (1:02:29) dahil umaasa silang tuparin ang pangako ng kalayaan kapalit ng kanilang pagsunod.

Tinatanggap ng kanilang mga asawa ang reward money (tig-isang milyon—₱2M ang total—imbes na ₱3M) ngunit hindi naibigay ang pinakamahalaga sa lahat: ang kalayaan.

“’Yan na po ang ikagagalit namin, ‘Your Honor,’ bakit hindi nila tinupad ang usapan namin,” ang mariing pahayag ni Magdadaro [01:03:03].

Ang galit at pagkadismaya sa pagtatraydor ng mga matataas na opisyal ang naging mitsa ng kanilang pagsisiwalat. Ibinigay nila ang salaysay dahil sa galit, matapos hindi tuparin ang pangako ng kalayaan (0:35:36). Ang kanilang testimonya ay isang reckoning—isang seryosong paghahayag na nagpapakita kung paanong ang mga inmate ay ginamit bilang disposable assets sa madilim na kampanya ng War on Drugs, at itinapon matapos magawa ang maruming trabaho.

VI. Konklusyon: Isang Kasong Umaabot sa Ating Hustisya

Ang salaysay nina Fernando Magdadaro at Leopoldo Tan ay hindi lamang isang simpleng pag-amin ng krimen, kundi isang serye ng alegasyon na nagbigay-linaw sa isang chain of command na umabot mula sa mga pulis sa CIDG, sa mga opisyal ng bilangguan, hanggang sa pinakamataas na tanggapan.

Ang mga mambabatas, tulad ni Cong. Jinky Geril Luistro, ay nagbigay-diin na ang insidente ay nagtatag ng mga qualifying circumstance para sa krimeng Murder sa ilalim ng Revised Penal Code—partikular ang evident premeditation at killing done in consideration of price, reward or pledge. Ngunit, kung mapapatunayan na bahagi ito ng “widespread or systematic attack against civilian population,” maaari itong maituring na Crime Against Humanity sa ilalim ng Rome Statute, na siyang iniiwasan ng dating administrasyon.

Ang pagpapatunay sa koneksyon na ito ay hindi magiging madali, ngunit ang sinumpaang salaysay ng dalawang preso ay isang matibay na batayan ng ebidensiya—isang matapang na paghahanap sa katotohanan na naglalayong ipagtanggol ang hustisya at kalabanin ang kultura ng EJK sa bansa. Ang kuwentong ito ay isang trahedya na nag-uugat sa pangakong kalayaan at salapi, na nagtapos sa patuloy na pagkakakulong, pero sa huli, nagbukas ng daan sa posibleng pagbabayad ng pananagutan.

Full video: