HULI SA AKTO! COL. ACIERTO AT JIMMY GUBAN, PUMUTOK ANG MGA EBIDENSIYA: PROTEKSIYON NG DRUG LORDS, NAKAPATONG SA PINAKAMATAAS NA ANTAS NG GOBYERNO

Sa isang pagdinig sa Kongreso na tumindig ang balahibo ng publiko, tuluyan nang inilantad ng dalawang pangunahing testigo—sina dating Colonel Eduardo Acierto at Customs insider na si Jimmy Guban—ang umano’y pinakamadilim na lihim ng nakaraang administrasyon. Ang serye ng mga testimonya ay hindi lamang naglalaman ng mga alegasyon tungkol sa iligal na droga; ito ay nagpapahiwatig ng isang sistematikong balangkas ng proteksiyon, na sinasabing umabot sa pinakamataas na antas ng kapangyarihan. Ang mga pagbubunyag na ito, na bumalangkas sa isang current affairs na isyu, ay nagbigay ng isang mapait na larawan ng tapat na serbisyo kontra sa korapsyon na sumisira sa pundasyon ng bansa.

Ang Pagsilang ng Isang Lihim na Report

Nagsimula ang lahat sa isang simpleng pagtatanong: Ano nga ba ang laman ng investigation report ni Colonel Acierto na nag-udyok sa dating pangulo na mag-alok ng P10 milyong pabuya para sa kanyang pagdakip at, mas nakakakilabot, magtanong sa pulisya kung bakit siya buhay pa?

Matapang na sinagot ni Acierto ang tanong na ito sa harap ng Quad Committee [05:40]. Ayon sa kanya, ang orihinal niyang report ay may pamagat na “Special Report: Johnson Chua Drug Trafficking Syndicate.” Dito, binanggit niya ang tatlong personalidad: sina Johnson Chua, Michael Yang, at Alan Lim (na kilala rin sa pangalang Wai Long Lin o Ly Way Sheong), na sinasabing sangkot sa droga [06:27].

Ang pangunahing layunin ng una niyang report, aniya, ay ipaalam sa kanyang mga superyor na itong dalawang tao—sina Yang at Lim—ay mga drug personalities na iniimbestigahan nila [07:05]. Ngunit dahil hindi ito pinansin, gumawa siya ng ikalawang report. Ang titulong “Re: Michael Yang and Alan Lim: Persons of Interest in Illegal Drugs” ang siyang nagdala ng mas matinding peligro sa kanyang buhay. Sa pangalawang report na ito niya inilantad ang closeness o pagiging malapit nina Michael Yang at Alan Lim kay noon ay Pangulong Duterte [07:57, 11:39].

Ito ang ultimate fact, ang pinakamahalagang detalye, na pinaniniwalaan ni Acierto na nagdulot ng sukdulang galit ng dating pangulo. Ang pagbunyag sa relasyon ng kapangyarihan at ng mga pinaghihinalaang drug personality ang tiyak na dahilan kung bakit nagkaroon ng malaking repercussion sa kanyang buhay [11:39, 15:01].

Ang Mapait na Kapalaran ng mga Drug Buster

Habang si Colonel Acierto ay nagtatago na ngayon nang mahigit limang taon [44:25], ang kanyang kuwento ay hindi lamang tungkol sa sarili niyang pagsubok. Ito ay isang trahedya na naglalantad ng sistemang sinasabing handang magsakripisyo ng tapat na serbisyo.

Ayon kay Acierto, ang sinasabing ‘War on Drugs’ ay isang peke o cover-up lamang [40:31]. Sinasabi niya na pinapatay ang mga maliliit na isda habang ang mga malalaking drug personalities, tulad nina Yang at Lim, ay pinoprotektahan at pinapabayaan [40:41].

Ang pinaka-nakakagimbal ay ang sinapit ng kanyang mga kasamahan sa anti-drug operation na matagal na niyang katuwang, mula pa noong 2003 hanggang 2018 [47:17]. Sila, aniya, ay parang pamilya niya. Ngayon, ang kanilang pangkat ay nabawasan na dahil sa isang madilim na katotohanan:

Retired Master Sergeant Jerry Liwanag: Binaril at namatay sa Bulacan [47:50].

Captain Lito Perote: Dinukot sa Metro Bacolod at hanggang ngayon ay nawawala [47:56, 45:30].

Director Fajardo (PDEA): Namatay sa sakit, nag-iisa sa ibang bansa noong 2023 [47:50].

Ang mga sinapit ng kanyang mga kasamahan ay nagbigay bigat sa akusasyon ni Acierto. “Kaso ang nabangga natin e napakataas, presidente ng Pilipinas,” emosyonal niyang sinabi [45:16]. Ang pagkawala at kamatayan ng kanyang mga tapat na kasama ay hindi lamang aksidente; ito ay bahagi ng repercussion o epekto ng kanilang pag-imbestiga sa mga matataas na personalidad na pinaniniwalaang may protektor sa Malacañang [40:18].

Ang ‘Tara System’ at ang Protektor sa Customs

Dumagdag pa sa bigat ng testimonya ang pahayag ni Jimmy Guban, isang dating Customs insider, na umamin na pinilit lamang siyang magsinungaling para idiin si Acierto. Ginawa niya ito, aniya, para mailigtas ang sarili at ang kanyang pamilya [43:07]. Sa gitna ng kanyang mga pagbubunyag, nagpasalamat si Acierto kay Guban dahil sa wakas ay itinama nito ang katotohanan: “Salamat at sinabayan mo akong nilas ang katotohanan. Wala akong galit sayo, siguro tampo lang, pero wala na ‘yon” [0m44s45].

Sa kanyang testimonya, inilahad ni Guban ang mga iligal na iskema na matagal nang nagpapahirap sa Bureau of Customs (BOC) at naging dahilan kung bakit tuloy-tuloy ang pagpasok ng droga [55:40]. Sa loob ng halos 27 taon sa intelligence, aniya, ito ay naging common practice [55:40].

Ibinunyag niya ang talamak na Tara System—ang iligal na praktis ng misdeclaration o undervaluation ng mga kargamento upang makatipid sa pagbabayad ng duties at taxes [51:06, 52:47]. Sinabi niya na dahil dito, naisasagawa ang tax evasion.

Ang mas malala pa ay ang Selectivity, kung saan iniiwasan ng mga importer ang Red Lane (kung saan highly dutiable ang produkto at may masusing pagsusuri at X-ray) at inililipat ang mga kargamento sa Green Lane (para sa mga multinational o papuntang PESA/bonded warehouse na tax-free) [53:54]. Sa pamamagitan ng pag-iwas sa Red Lane, mabilis na lumalabas ang mga kontrabando, at ito ang naging daan, aniya, kung bakit “dumating at umalis” ang mga droga sa Customs [55:40].

Sa dulo ng kanyang pagbubunyag, tuwirang ibinunton ni Guban ang sisi: Sina dating Pangulong Duterte, Senator Bong Go, at Senator Bato Dela Rosa ay protektor ng mga drug lord [42:24]. “Pinahan kasi nila e. Ano po bang? Ibig sabihin po pinsan nila kapalit ng pera,” mariin niyang sinabi [42:12]. Ibig sabihin, sila raw ay binabayaran ng sindikato [41:17].

Ang Misteryo ng mga Pangalan at ang Depensa ni Rose Nono Lin

Habang pinuputol ni Acierto ang tanikala ng mga koneksiyon, pumasok naman ang aspeto ng pagdududa at pagtatanggol. Lumitaw si Rose Nono Lin, ang asawa ni Lin Wai Long, na mariing itinanggi na ang kanyang mister ay siyang Alan Lim o Ly Way Sheong na binabanggit ni Acierto [34:54].

Ayon kay Acierto, ang tatlong pangalan—Alan Lim, Lin Wai Long, at Ly Way Sheong—ay tumutukoy sa iisang tao [25:50]. Bilang patunay, naglabas siya ng kopya ng Chinese Passport na may larawan ni Lin Wai Long at sinasabing naglalaman ng mga detalye na iniugnay sa drug personality [29:12].

Gayunpaman, pilit na nagpakita ng ebidensya si Rose Nono Lin. Iginiit niya na ang kanyang asawa ay Lin Wai Long lamang, at ito ay nakasaad sa kanilang marriage contract, ACR card, at Chinese passport [17:37].

Pinagtibay ni Rose Nono Lin na ang lalaking kasama niya sa mga larawan, na available publicly at kasama pa sina Duterte at Go, ay ang kanyang asawa na si Lin Wai Long [34:45]. Ang katanungan, bakit siya pilit na pinag-uugnay sa pangalang Alan Lim na sinasabi ni Acierto na hindi nagpapakita mula pa noong 2016 [25:16]? Ipinaliwanag ni Rose Nono Lin na lumabas ang kanyang asawa noong Mayo ng kasalukuyang taon, kaya imposibleng siya ang Alan Lim na sinasabing nagtatago [25:24].

Upang linawin ang puzzle ng pagkakakilanlan, hiniling ng Kongreso ang pagsumite ng kumpletong mga dokumento mula kay Rose Nono Lin—mula sa kumpletong pahina ng pasaporte na may signature at thumb mark, hanggang sa birth certificates ng kanilang mga anak, at mga financial statements ng kanilang mga kumpanya tulad ng Pile Estate at Pile Holdings [20:02]. Hinihiling din ang kopya ng court records ng sinasabing case dismissal ni Alan Lim noong 2003 [36:56].

Panawagan para sa Hustisya at Pagbabago

Ang pinagsamang testimonya nina Colonel Acierto at Jimmy Guban ay nag-iwan ng isang malinaw at nakakatakot na mensahe: Ang korapsyon at proteksiyon sa droga ay hindi lamang isyu ng iilang indibidwal; ito ay isyu ng estado na naka-ugat sa matataas na posisyon. Ang akusasyon ng pagiging protektor ng mga dating pinuno at ang patuloy na pagkawala ng mga tapat na imbestigador ay nagdudulot ng isang moral crisis sa bansa.

Ngayon, nakasalalay sa mga kasalukuyang namumuno ang paghahanap ng hustisya. Ang mga buhay na nawala at ang mga taong nagtatago ngayon dahil sa pagtupad sa sinumpaang tungkulin ay humihingi ng katarungan. Kailangang matukoy ng Quad Committee ang katotohanan sa likod ng misteryo ni “Alan Lim” at Lin Wai Long, at masira ang balangkas ng korapsyon sa Customs na nagpapahintulot sa iligal na kalakalan, kabilang na ang Pogo at land issues, na pumapatay sa ekonomiya at soberanya ng Pilipinas [41:26, 56:04].

Ang mga pagbubunyag na ito ay hindi dapat basta lumipas. Ito ay isang panawagan sa bawat mamamayang Pilipino na tumindig, magtanong, at singilin ang mga may kasalanan. Ang kaligtasan ng mga tapat na lingkod-bayan at ang kinabukasan ng bansa ay nakasalalay sa pagwawasto ng mga kamalian na inilantad sa loob ng kapitolyo. Kung hindi mabibigyang linaw ang mga ito, mananatili tayong bihag ng mga sindikatong pinaniniwalaang kinukunsinti ng mga taong pinagkatiwalaan nating maging tagapagtanggol ng bayan.

Full video: