Ang buhay ni Gregorio, isang Beteranong ama na inilaan ang buong kabataan sa pagtatayo ng pamilya at tahanan, ay tila nalalapit na sa isang madilim na katapusan. Sa edad na pitumpu, ang kaniyang araw-araw ay puno ng katahimikan, hindi dahil sa kapayapaan, kundi dahil sa kawalan ng pagmamahal mula sa sariling mga anak. Kasama niyang naninirahan sa bahay na siya mismo ang nagtayo sina Amador at Cecilia, ngunit sa halip na maging sandigan sa kaniyang pagtanda, itinuring siya ng mga ito na isang pabigat, isang hindi kanais-nais na bisita sa sarili niyang pamamahay.

Sa kuwentong ito, nasaksihan natin kung paano ang kawalang-utang na loob at kasakiman ay bumalot sa puso ng dalawang anak, na humantong sa isang masakit na pagpapatalsik na naganap sa mismong araw na kumatok ang swerte sa pinto ng kanilang ama. Ang sinasabing walang kwentang matanda, na pilit na inalis sa buhay nila, ay siya palang nagtatago ng isang sikreto na magpapabago sa kanilang kapalaran—P50 milyong premyo sa lotto.

Ang Pait ng Araw-Araw: Alaala Laban sa Puna

Mula nang pumanaw ang asawa ni Gregorio, si Milagros, pitong taon na ang nakalipas, naging malaking pagsubok ang pamumuhay kasama ang mga anak. Si Amador, ang panganay, ay laging may mainit na ulo, batikos, at kawalan ng pasensya. Bawat kilos ni Gregorio, bawat alaala ni Milagros na sinisikap niyang buhayin sa hapag-kainan, ay nagiging dahilan ng pagkadismaya ni Amador . Si Cecilia naman, bagaman tila mas mahinahon, ay tila kapareho rin ng pananaw ng kaniyang kapatid.

Isang paulit-ulit na pinagmumulan ng tensyon ang gawi ni Gregorio na tumaya sa lotto . Para sa kaniya, ang pagtaya sa mga numerong mahalaga kay Milagros ay isang simpleng ritwal na nagbibigay ng pag-asa—isang paraan upang maramdaman na may mabuti pang pwedeng mangyari sa gitna ng lahat ng nawala sa kaniya . Ngunit para kina Amador at Cecilia, ito ay “kahibangan,” “pagsasayang ng pera,” at isang pahiwatig ng kaniyang kawalan ng katotohanan.

“Tay, tama na ang kahibang iyan,” marahas na sagot ni Amador. “Ginagastos niyo ang kakaunting pera sa walang kabuluhan. Hindi kayo mananalo. Hindi ganyan ang buhay” . Ang tila simpleng pag-aaliw na ito ay patuloy na binabatikos, hindi nauunawaan ng magkapatid na ang gawi na iyon ay mas malalim pa sa pag-asang yumaman—ito ay ang pagpapahalaga sa alaala.

Sa gabi, maririnig ni Gregorio ang pagbulong ng kaniyang mga anak: “Hindi na siya dapat nakikitira dito. Sobra na ang ginagawa natin para sa kanya. Nabubuhay siya sa gastos natin tapos nagpipilit pa sa loterya at mga lumang ala-ala” . Ang matanda ay nagpapanggap lamang na walang narinig, ngunit bawat salita ay nagdudulot ng kirot sa kaniyang puso, na nag-iiwan sa kaniya ng pakiramdam na isa siyang “pabigat”

Ang Sikreto ng Kapalaran at Ang Desisyon ng mga Anak

Ang tensyon ay tuluyang umabot sa rurok. Isang gabi, nagdesisyon sina Amador at Cecilia na kailangan na nilang “ayusin” ang sitwasyon. Ang kanilang solusyon? Tanggalin si Gregorio sa kanilang buhay. “Hindi na pwede ang ganito. Sinu-suffocate na tayo ng tatay. Kailangan na itong ayusin,” sabi ni Amador. Nagkasundo sila na imungkahi ang isang bahay ampunan, o tuluyan siyang paalisin sa bahay, dahil hindi na nila kayang mag-alaga .

Ngunit habang nagpaplano sila ng pagpapatalsik, walang kamalay-malay silang nagbago na ang kapalaran. Kinaumagahan, mas maagang bumangon si Gregorio. Sa pag-upo niya sa mesa, hawak ang diyaryo at ang kaniyang lumang ticket, sinimulan niya ang ritwal ng pagsusuri ng numero. Unti-unti, habang nagtutugma ang bawat numero , naramdaman niya ang pagkawala ng hininga—nanalo siya ng P50 milyon .

Hindi lang ang kagalakan ang naramdaman niya kundi pati na ang bigat ng lahat ng pang-aaping tiniis niya. Ang mga salita ni Amador at Cecilia na siya’y nag-aaksaya ng pera, na siya’y nabubuhay sa ilusyon, ay umalingawngaw sa kaniyang isipan . Sa unang pagkakataon, nasa panig niya ang swerte. Ngunit sa halip na sumigaw ng tagumpay, pinili ni Gregorio na manahimik. “Gusto kong makita ang gulat sa kanilang mga mata kapag malaman nilang ang matandang walang halaga na ito ay hindi lamang tumama kundi ngayon ay may malaking yaman”.

Hindi nagtagal, tinawag siya ni Amador: “Tatay, halika rito. Kailangan nating mag-usap”

Ang Matinding Paglisan

Dahan-dahang lumakad si Gregorio patungo sa sala, hawak ng mahigpit ang winning ticket sa kaniyang bulsa. Sinimulan ni Amador ang pag-uusap nang walang paligoy-ligoy, walang konsiderasyon. “Hindi na namin kayang mabuhay ng ganito. Isa kang pabigat sa loob ng bahay na ito… Kailangan mong maintindihan na tapos na ang panahon”. Sinubukan ni Cecilia na gawing mas banayad, ngunit ang dating ay masakit pa rin: “Marahil mas mabuti para sa lahat kung pupunta ka sa bahay ampunan” .

Hindi makapaniwala si Gregorio. Ang kaniyang buong buhay, ang kaniyang sakripisyo, ang bahay na pinagtayuan niya ng may dugo’t pawis, ay itinatatwa sa isang sandali. Ngunit sa halip na ipagpilitan ang kaniyang sarili, o gamitin ang kaniyang sikreto bilang sandata, pinili niya ang dignidad. “Sige, aalis ako. Ayokong maging sagabal sa buhay ninyo”.

Umalis siya ng tahimik, kinuha ang maliit na maleta, at nagbigay ng huling sulyap sa tahanan na itinayo niya. Wala ni isa sa mga anak ang sumubok na pigilan siya. Pinanood lamang nila siya, na para bang nakalaya sila sa isang pabigat . Habang naglalakad si Gregorio sa kalsada, dala niya ang mapait na halo ng sakit at kalayaan . Itinaboy nila siya na parang estranghero. Ngunit wala silang ideya na ang matandang itinaboy nila ay isang bagong milyonaryo.

Ang Walang Hiya na Pagbabalik at ang Kahihiyan

Sa pag-alis ni Gregorio, natagpuan niya ang tunay na kapayapaan. Bumili siya ng isang simpleng bahay sa isang tahimik na baryo . Ang kaniyang bagong buhay ay payapa, nakatuon sa pagtatanim ng mga bulaklak ni Milagros at sa tahimik na pagpaplano ng gagawin sa kaniyang yaman .

Samantala, nagsimulang umikot ang gulong ng kapalaran. Nang wala na si Gregorio, nagsimulang mag-ipon ang mga bayarin kina Amador at Cecilia . Ngunit ang pinakamalaking pagbabago ay dumating sa pamamagitan ng telebisyon. Isang gabi, habang nagpapahinga sila, sumingit ang balita: May isang residente mula sa kanilang bayan ang nanalo ng P50 milyon sa lotto.

Tawa pa sila ng tawa, tinutukso ang kani-kanilang sarili sa pagkakataong hindi mangyayari sa kanila, hanggang sa marinig nila ang pangalan ng nagwagi: “Ang pangalan ng nagwagi ay si Gregorio”.

Biglang nawala ang kanilang halakhak. Ang sala ay napuno ng katahimikan at gulat. “Ano? Imposible! Ang matandang ‘yon ang nanalo ng lampas 50 milyon at hindi man lang sinabi sa atin!” sigaw ni Amador . Ang galit ay nagbago sa kasakiman. Agad nilang inisip kung paano nila mababawi ang nawala—paano nila makukuha ang tiwala ng kanilang ama at masiguro ang kanilang kinabukasan .

Sa loob ng ilang araw, nagbago ang kanilang ugali. Naghanap sila ng bagong tirahan ni Gregorio at dumating doon na may dalang cake at kape, nagpapanggap na mapagmahal at nagbabalik-loob na mga anak . “Dumating kami para bumisita Tatay, miss ka namin,” malambing na sabi ni Cecilia . Ngunit si Gregorio, na laging maingat na nagmamasid, ay hindi kailanman naniwala. Alam niya na ang bawat kilos nila ay nakabalot sa nakatagong interes.

Nang maging madalas ang kanilang pagbisita, nagsimula na silang magdala ng mga magazine ng negosyo at mga pulyeto ng pamumuhunan, pilit na iginigiit na palaguin ni Gregorio ang kaniyang yaman, na siya raw ang bahalang mag-asikaso . Malinaw na ang tanging habol nila ay pera.

Ang Huling Sentensiya ng Ama

Dumating ang oras ng pagtatapos. Isang gabi, inimbitahan ni Gregorio ang kaniyang mga anak para sa hapunan. Matapos ang ilang sandali ng pag-uusap, hindi na nakapagpigil si Amador. Ibinagsak niya ang baso sa mesa at marahas na sinabi: “Kami ang nag-alaga sa inyo. Kahit sa kabila ng lahat ng hirap, makatarungan lang na bigyan niyo kami ng bahagi ng perang iyan ngayon” .

Ito ang hudyat na hinihintay ni Gregorio. Kalmado, ngunit may bigat ang boses, hinarap niya ang kanilang pagtataksil: “Nag-alaga kayo sa akin? Iyan ba ang alaala niyo sa ginawa niyo? Nang tumanda ako, nang ako naman ang nangailangan ng suporta, ano ang tinanggap ko? Pinalayas ninyo ako mula sa sariling bahay na parang ako’y isang estranghero” .

Ipinaliwanag niya na pinili niyang maging tahimik sa pag-asa na baka makita niya ang isang bahid ng pagsisisi, ngunit ang nakita niya ay kasakiman lamang . At pagkatapos, ibinigay niya ang kaniyang huling sentensiya:

“Gusto kong maging malinaw na hindi ko kayo bibigyan ng kahit ano. Ang tanging makukuha ninyo mula sa akin ay ang lumang bahay na tinirhan natin noon… Ngunit ang pera, lahat ng natitira, ay mapupunta sa mga tunay na nangangailangan. Napagdesisyunan ko ng ibigay ito sa mga institusyon ng Kawanggawa”.

Ang galit nina Amador at Cecilia ay umabot sa sukdulan. Tinawag nila itong “kalupitan” at “pagtataksil”. Ngunit nanatiling matatag si Gregorio. “Hindi ito kalupitan ni pagtataksil. Ito ay hustisya. Hindi ninyo ako nakita bilang Ama noong ako’y nangangailangan. Itinuring ninyo akong pabigat, problema, at kahit ganoon, pinayagan kong pumunta kayo rito, bisitahin ako… Ginawa ko ‘yon dahil sa pagmamahal. Hindi dahil naniniwala ako sa inyo”.

Katapusan ng Kwento: Kapayapaan at Pagsisisi

Sa labas ng bahay, nagmadaling umalis sina Amador at Cecilia, puno ng galit at walang-awa. Naghanap pa sila ng abogado, pilit na iginigiit na may karapatan sila sa yaman ng kanilang ama . Ngunit ang sagot ng abogado ay matitigas: “Wala kayong batayan para kwestunin ang anuman. Sa kaniya ang pera at maaari niyang gawin ang gusto niya rito. Walang batas na nag-uutos na suportahan ng isang ama ang mga anak na nasa hustong gulang, lalo na matapos ninyong itaboy siya”.

Ang katotohanan ay masakit ngunit malinaw: Ang pagtataksil nila ang naging dahilan kung bakit nawala sa kanila ang isang buong kapalaran.

Samantala, patuloy na isinusulong ni Gregorio ang kaniyang buhay. Ginamit niya ang kaniyang yaman upang tulungan ang mga ampunan at mahihirap na komunidad, tahimik na nagbibigay ng pag-asa at dignidad. Natagpuan niya ang tunay na kaligayahan at kapayapaan sa piling ng mga taong nagpahalaga sa kaniya hindi dahil sa kaniyang pera, kundi dahil sa kaniyang kabutihan.

Si Amador at Cecilia ay nanatiling bihag ng pagsisisi at kasakiman, palaging nagpapaalala sa isa’t isa na ang tanging pagkakamali nila ay ang “pagpapatalsik sa kanilang ama sa maling araw”—sa mismong araw na siya’y naging milyonaryo. Isang matinding leksiyon sa mundong ito: Ang pagmamahal ng isang ama ay matibay, ngunit hindi ito nabibili; at ang kasakiman ay laging may matinding kaparusahan.