Pagbubunyag na Nag-aalab: Akusasyon ng Pagpatay at Panlilinlang, Ibinato Laban kay ‘Senior Agila’ ng SBSI — Kulto, Ginamit na Panakip sa Kasakiman at Pulitika

Ang karaniwang pag-asa at pananampalataya ay nauwi sa isang makamandag na kuwento ng panlilinlang, kasakiman, at marahas na pagkontrol. Sa gitna ng mga bundok ng Surigao, kung saan daan-daang pamilya ang nag-alay ng kanilang buhay at kinabukasan sa pangakong kaligtasan, sumabog ang isang iskandalong naglalantad sa pinakamadilim na bahagi ng isang samahan. Isang boses na nag-aalab sa galit at pagkadismaya ang hayagang nagbunyag sa serye ng krimen at pag-aabuso na diumano’y ginawa ng pinuno ng Socorro Bayanihan Services Incorporated (SBSI), na kilala bilang si Mamerto Galanida, isang dating kagalang-galang na opisyal.

Ang kaganapan ay nagpinta ng isang larawan ng kumunoy na hindi lang sumira sa mga pangarap kundi nagdulot din ng isang nakaririmarim na trahedya: ang pagpaslang.

Ang Karumaldumal na Katotohanan at ang Paggamit ng Trahedya

Ang nakakatindig-balahibong pagbubunyag ay umikot sa isang personal at masakit na kaganapan—ang pagkamatay ng kapatid ng tagapagbunyag. Ayon sa emosyonal na testimonya, ang kapatid niya ay diumano’y ipinapatay ng mga tauhan ni Galanida, na sinamantala ang pagkakataong ito upang higpitan pa ang kapit sa mga miyembro.

Ang tanong na nagpalala sa paghihinala: Paanong nalaman ng mga suspek ang eksaktong oras ng pagbaba ng kapatid sa bayan para kumuha ng kailangan? Malinaw ang akusasyon: “Alam ko tauhan niyo lang din ang gumawa n’on, alam ko tauhan niyo lang din ang pumatay sa kapatid ko [00:43].” Ang akusasyon ay hindi lamang ukol sa pagpatay, kundi sa pagkalkula. Ginamit diumano ang pagkamatay ng biktima bilang panakot at pain upang maghikayat ulit ng marami, para “ikulong ang lahat ng mga tauhan [01:29]” sa takot na baka sila naman ang sunod na tambangan ng mga “kalaban sa Politiko [01:40]” ni Galanida. Sa ganitong paraan, naging bihag ng takot ang mga miyembro, na pinagbawalan nang lumabas ng kampo, lalo pa’t apat na taon na ang lumipas ngunit tila walang hustisyang dumating sa biktima.

Ang pagpatay na ito, ayon sa nagbubunyag, ay hindi lang isang krimen kundi isang kasangkapan upang lalong paigtingin ang kontrol ni Galanida sa samahan.

Ang Panlilinlang ng ‘Apo’t Panginoon’: Mula sa Pag-asa, Nauwi sa Panghuhuthot

Ang pag-akyat sa bundok ng mga miyembro ng SBSI, na tinagurian ding Bayanihan noon, ay nagsimula noong Pebrero 8, 2019 [06:48]. Ang pinakapundasyon ng exodus na ito ay nakabase sa isang malaking kasinungalingan: ang propesiyang magugunaw at lulubog ang bayan ng Dapa at Socorro bago mag alas-onse kuwarenta’y singko (11:45 PM) ng gabi [08:59].

Dahil sa matinding paniniwala at takot sa ‘pagguho ng mundo’, nagmadali ang mga miyembro na umakyat sa bundok. Ang masakit, nag-awol sila sa kanilang mga trabaho at nagdesisyong mag-resign [07:44], at ipinagbili ang kanilang mga ari-arian [01:03:28]. Sabi ng nagbubunyag, ang lahat ay ipinagbenta at ibinigay sa grupo—maliban sa sariling ari-arian ni Galanida. Nagtatanong siya: “Bakit ho ang mga ari-arian ninyo hindi niyo binenta? Bakit pinirahan niyo lang [01:06:40]?”

Ang mga biktima ng panlilinlang ay nagbenta ng kanilang lupain at bahay, ngunit ang lider ay nanatiling may-ari ng sariling yaman. Ayon pa sa testimonya, meron pa diumanong “porsyento [01:03:59]” na nakukuha ang mga lider mula sa bawat bentahan, lalo na sa mga miyembrong ‘loyal’ sa paniniwalang si Galanida at ang appointed nilang ‘Diyos’ ay maghahatid sa kanila sa kaligtasan.

Apat na taon na ang lumipas mula nang naganap ang propesiya. Ngayon, nakatayo pa rin ang bayan ng Dapa at Socorro, lalong lumalaki [09:54], samantalang ang mga miyembro na naniwala ay naghihirap na.

Ang Sistema ng Pang-aalipin, Pagpapahirap, at Pagkontrol

Ang buhay sa bundok ay naging isang impiyerno sa lupa, ayon sa nagsalita [02:05:54]. Ang pagkontrol ni Galanida ay hindi lang limitado sa pera kundi umabot hanggang sa pagkuha ng kalayaan, dignidad, at kinabukasan ng mga bata.

Ekonomikong Pang-aabuso: Ang mga miyembro na pinapayagang bumaba para maghanapbuhay o mangisda ay kinuhaan ng malaking porsiyento ng kanilang kinikita. Ibinunyag na ang mga miyembro ay nagtatrabaho ng limang araw para sa mga lider [01:15:40]. Ang mas matindi, pati ang ayuda mula sa gobyerno, tulad ng bigas noong panahon ng bagyo, ay diumano’y kinolekta at inimbak ni Galanida [01:16:58]. Ang mga miyembro ay napilitang magmakaawa at humingi ng isang gatang ng bigas, kaya’t nagkakaroon sila ng “utang na loob [01:17:16]” sa lider, na lalong nagpatibay sa kontrol nito sa kanila. Ang mga tao ay buto’t balat na sa gutom [02:05:54], kumakain na lang ng lugaw at kamote, habang ang mga lider ay masasarap ang kinakain [02:05:58].

Pagsira sa Pamilya at Pagbihag: Ang mga miyembro na nagtangkang umalis dahil sa hirap ay tinuring na kaaway. Ang kanilang mga asawa ay diumano’y pinag-asawa na sa iba [01:15:22], o kaya naman ay pinusasan [02:02:46] at kinukunan ng mga telepono [01:17:51] upang hindi na makipag-ugnayan sa kanilang mga pamilya sa kapatagan. Ang mga pamilya nila ay “hostage [02:02:46]” sa bundok. Maging ang mga menor de edad ay hindi nakaligtas, na may akusasyon ng “pag-aasawa sa mga batang hindi pa nga nireregla [02:01:10]”.

Pagtanggal ng Karapatan sa Edukasyon at Kalusugan: Ang mga bata sa komunidad ay pinagbawalan sa pag-aaral, na naging dahilan kung bakit marami ang lumaking hindi nakatuntong ng elementarya [02:16:15]. Ang paniniwala sa grupo ay nagturo na ang karunungan ay hindi mahalaga, ngunit ang lider ay patuloy na nakakatanggap ng kita mula sa kanyang eskuwelahan [01:06:28]. Dagdag pa, ang isang dating lider na nagkasakit ay hindi pinadala sa ospital [01:18:30], na nagpapahiwatig ng pagpapabaya na maaaring ikamatay ng sinuman sa samahan.

Ang panlilinlang ay umabot pa sa puntong pinalitan na diumano ang pangalan ng dating Bayanihan ng “Omega de Salera [02:29:57]” upang burahin ang nakaraan at magpanggap na mayroon silang ‘bagong panginoon’ o ‘Diyos’ na ginagamit lang para sa mas matinding panghuhuthot.

Ang Panawagan para sa Hustisya at Kinabukasan ng mga Miyembro

Sa gitna ng galit at mga akusasyon, mayroon pa ring pag-asa. Ang Lokal na Pamahalaan (LGU) ng Socorro at ang DSWD ay naglatag na ng mga plano [02:16] upang tulungan ang mahigit 3,500 miyembro ng SBSI na makabalik sa normal na lipunan. Mayroong programa para sa pabahay (shelter assistance) at pangkabuhayan (livelihood), lalo na sa mga mahilig mangisda, kung saan bibigyan sila ng mga bangka at kagamitan [04:40].

Ngunit ang mga miyembro, na matagal nang nalason ang isip, ay ayaw pa ring bumaba. Ang hiling nila ay ang i-lift ng DENR ang suspensyon ng kanilang Protected Area Community Based Resource Management Agreement (Pacbema) [02:55], isang kontratang nagpapahintulot sa kanila na manirahan sa bundok. Ito ay sa kabila ng paggiit ni Senador Cynthia Villar [05:23] na matagal na dapat silang pinababa dahil sa ilegal na paninirahan.

Ang nagbunyag ay nagtapos sa isang napakatinding panawagan kay Galanida: “I-release mo na yung mga taohan diyan [03:02:46]!” Ang kanyang mensahe ay hindi lamang para sa lider kundi para na rin sa mga pamilya ng miyembro na mag-isip-isip at huwag magpabulag sa mga kasinungalingan. Ang katotohanan ay masakit, ngunit ang kalayaan ay mas mahalaga kaysa sa pekeng kaligtasan na iniaalok ng isang taong nagtatago sa likod ng relihiyon at kasakiman. Ang laban ay hindi pa tapos. Sa dulo ng karimlan, nananatili ang panawagan para sa hustisya at pagpapalaya sa mga bihag ng panlilinlang.

Full video: