HINDI LANG PERMIT, BUONG SISTEMA! Vico Sotto, Hinarap ang Kontraktor na ‘Robs to Riches’ at Ibinulgar ang Nakamamatay na Banta sa Integridad ng Eleksyon

Sa isang bansa kung saan ang korupsyon ay matagal nang itinuturing na “kultura,” matapang na hinaharap ni Pasig City Mayor Vico Sotto ang isang matinding kalaban—hindi lamang ang katiwalian mismo, kundi ang mismong “pagtanggap” dito ng publiko. Ang kasalukuyang mainit na isyu na kinasasangkutan ng ilang matataas na kontraktor, partikular ang pamilya Discaya at ang kanilang kumpanyang St. Timothy Construction Corporation (STCC), ay lumampas na sa simpleng usapin ng permit; ito ay naging isang matinding pagsubok sa pagpapatupad ng batas at, higit sa lahat, sa integridad ng pambansang halalan. Sa gitna ng imbestigasyon hinggil sa mga mamahaling sasakyan, pag-iwas sa buwis, at ilegal na konstruksyon, nagbigay ng malinaw at matapang na pahayag si Mayor Sotto na nagpapaalala sa lahat: walang sinuman, gaano man kayaman o kapangyarihan, ang exempted sa batas.

Ang Mapanganib na “Kultura ng Pagtanggap”

Para kay Mayor Sotto, ang pakikipaglaban sa korupsyon ay nagsisimula sa pagbasag sa mentalidad na “ganyan talaga ang pulitika” [02:13]. Binigyang-diin niya na ang pinakamalaking krimen ay hindi lamang ang 100% pagnanakaw ng pera, kundi maging ang pagkakait ng serbisyo sa mga tao dahil sa hindi paggasta ng pondo ng gobyerno para sa ikauunlad ng mamamayan [00:18]. Ang buwis ng bawat Pasigueño, aniya, ay dapat gastusin at hindi dapat tipirin, dahil ang layunin nito ay tulungan ang mga nangangailangan [00:44].

Ang kultura ng pagtanggap na ito ang nagbigay-daan sa nakakalungkot na pagbabago sa naratibo ng tagumpay. Dati, ang mga kwento ay umiikot sa “Rags to Riches,” o ang pag-ahon mula sa kahirapan. Ngunit ngayon, ayon kay Sotto, ang tila nagiging uso ay ang “Robs to Riches” [04:59]. Ito ang mga kwento ng mga indibidwal, kabilang ang mga social media influencer at mga may koneksyon sa mga kontraktor, na nagpapakita ng sobra-sobrang yaman—mga luxury cars, mamahaling pagbiyahe, at magarbo na pamumuhay [04:01].

Ayon sa Mayor, ang ganitong ostentatious display of wealth ay hindi dapat tingnan bilang “aspirational” lalo na kung may malakas na ebidensya na hindi ito galing sa marangal na pinaghirapan [04:46]. Ang pagnanais na maging mayaman ay walang masama kung ito ay galing sa legal at maayos na paraan [02:55], ngunit dapat magkaroon ang publiko ng “instant instinct” na magtanong: “Saan galing ang yaman na ito?” [02:46]. Ang paghanga sa yaman na may bahid ng katiwalian ay malinaw na pruweba na naging katanggap-tanggap na ang maling gawain—isang seryosong problema na kailangang kalabanin at gawing “hindi normal” [05:09].

Ang Pag-amin na Ginamit ang Pulitika Bilang ‘Human Shield’

Ang sentro ng kontrobersya ay ang sunud-sunod na kaso na isinampa ng lokal na pamahalaan ng Pasig laban sa mga Discaya at sa kanilang kumpanya. Kasama rito ang paglabag sa mga building permit, occupancy permit, business permit, at ang mas mabigat na isyu ng tax fraud o pag-iwas sa buwis [11:08].

Isinisi ng mga Discaya ang mga kaso kay Sotto, at inangkin nila na sila ay “pine-persecute” o biktima ng “political harassment” [05:23]. Ang kanilang pamilya, partikular ang ilang miyembro, ay nagdesisyong tumakbo sa halalan bilang tugon, at sinabi pa nilang sila ay “napilitan” o na-“provoke” [09:21, 10:42].

Ito ang puntong matapang na sinagot ni Mayor Sotto, na mariing idiniin na ginagamit lamang nila ang “victim card” at pumasok sa pulitika para lang takasan ang kanilang mga problema [08:35]. Malinaw na inihayag ni Sotto: “Nauna po ‘yung mga imbestigasyon” [09:06]. Ginamit pa ni Sotto ang mismong pahayag ng asawa ng isa sa mga tumatakbo, na umamin na napilitan silang tumakbo dahil sa mga kaso [09:39].

“Huwag po nilang sabihin na dahil tumakbo ay kaya sila kinasuhan. Sila na mismo ang umamin na kaya sila tumatakbo dahil may mga kaso po sila,” [09:30] saad ni Sotto. Ito ay nagpapatunay na ang kanilang pagpasok sa pulitika ay hindi para sa serbisyo-publiko, kundi isang taktika upang makakuha ng posisyon at sa gayon ay matakasan o mapigilan ang mga legal na proseso [14:02]. Para kay Sotto, hindi ito katanggap-tanggap at hinding-hindi niya papayagan.

Ang Pagiging “Quadruple A” Kontraktor na Ilegal Magtayo

Isa sa pinakamalaking ironiya sa isyung ito ay ang pagiging “Quadruple A” o isa sa pinakamalaking kontraktor sa buong Pilipinas ng kumpanya ng mga Discaya [17:05]. Ang isang kumpanyang may ganitong kalidad ay inaasahang maging modelo sa pagsunod sa batas. Ngunit, ang naging katotohanan ay taliwas dito.

Sa isang on-site inspection, personal na hinarap ni Mayor Sotto ang compliance officer at mga engineer ng kumpanya [17:41]. Ang pag-uusap na ito ay naglantad ng mga garapal na paglabag:

Ilegal na Konstruksyon: Ang isang gusali ay in-apply-an lamang ng permit para sa apat na palapag, ngunit nagtayo sila ng panlimang palapag na walang kaukulang permit [17:48].

Nauna ang Konstruksyon sa Permit: Sa ibang bahagi ng lote, inamin ng mga empleyado na nauna ang konstruksyon kaysa sa pag-a-apply ng permit [20:38].

Krimen, Hindi Simpleng Paglabag: Mariing sinabi ni Mayor Sotto na ang failure to comply and failure to get a permit bago mag-construction ay hindi lang basta bawal, kundi isa itong Criminal offense (Krimen) [21:22].

Ipinahayag ni Sotto ang kanyang pagkadismaya dahil sa patuloy na paggawa ng iligal kahit sila ay nasabihan na [24:51]. Aniya, hindi niya hinaharass ang mga ito; pinatutupad lamang niya ang batas. Kung may problema sa proseso ng city hall, handa siyang umaksyon, ngunit ang hindi pagsunod sa batas ay hindi niya papayagan [21:03]. Ang mga aksyong ito ay nagpapakita ng kawalang-respeto hindi lang sa kanya, kundi sa batas at sa pamahalaan mismo [25:00].

Ang Pinakamalaking Banta: Ang Integridad ng Eleksyon

Higit pa sa isyu ng permits at taxes, ang pinakamabigat na puntong binanggit ni Mayor Sotto ay ang direktang koneksyon ng St. Timothy Construction Corporation (STCC) sa nalalapit na pambansang halalan [14:34]. Ang STCC ay bahagi ng isang joint venture, kasama ang Miru Systems, na siyang kumpanyang nanalo sa kontrata upang magbigay ng mga automated election machines (VCMs) sa COMELEC [15:25].

Ang katotohanan na ang mga miyembro ng pamilya Discaya, na may-ari ng STCC, ay tumatakbo sa parehong halalan na gagamit ng makina ng kanilang kumpanya, ay lumilikha ng matinding katanungan tungkol sa integridad at kredibilidad ng eleksyon [15:37].

“Hindi tayo pwedeng pumayag na nilalabag ang batas. Ginagawa pa ngang mockery ang ating batas pati ang ating eleksyon tapos mananahimik po tayo,” [14:41] giit ni Sotto. Ito ay isang malinaw na conflict of interest at isang banta sa demokrasya. Ang mga lider pa umano ng STCC ay ipinagmamalaki sa publiko na “hawak nila ang Miru sa Comelec,” [16:34] isang pahayag na lalong nagpapalala sa pagdududa.

Para kay Sotto, ang isyung ito ay hindi na tungkol sa pulitika o sa kanyang posisyon; ito ay tungkol sa pagtatanggol sa batas at sa sistema ng demokrasya ng Pilipinas [15:05]. Kung kaya niyang manahimik sa mga isyung pulitikal, hindi niya ito magagawa kung ang batas ay binababoy [15:13] at kung ang eleksyon ay dinudungisan ng ganitong uri ng ugnayan.

Sa kabuuan, ang “pag-atake” ni Mayor Vico Sotto sa pamilya Discaya ay hindi personal. Ito ay isang buong-pusong pagpapairal ng batas laban sa mga taong nasanay sa isang “kultura” kung saan ang paglabag sa batas ay tinitingnan bilang normal, at ang pagpasok sa pulitika ay ginagawang pananggalang laban sa legal na pananagutan. Ang laban sa Pasig ay lumalaki na at nagiging laban para sa tunay na pananagutan, na may malalim na implikasyon sa pambansang antas, lalo na sa gitna ng kontrobersya sa automated election machines. Hindi na ito tungkol sa permits, kundi tungkol sa pagpapanumbalik ng tiwala ng Pilipino sa kanilang sistema.

Full video: