Ang Nag-aalab na Teolohikal na Bakbakan: Isang Resbak na Nagmulat sa mga Kontradiksyon ng Doktrina

Ang Pilipinas ay laging nagiging arena ng mga maiinit na debatang teolohikal, kung saan ang mga pangunahing denominasyon ay nagpapalitan ng mga argumento at scriptural na batayan. Isang matinding religious war of words ang sumiklab matapos ang serye ng pag-atake ng grupong “The Revealers,” na kaanib ng Iglesia ni Cristo (INC), laban sa pananampalatayang Katoliko. Ang kanilang mga banat ay umiikot sa dalawang sensitibong punto: ang doktrina ng Holy Trinity at ang historical na papel ni San Ignacio ng Antioch (St. Ignatius).

Ang matinding “resbak” o ganting-banat ay nagmula kay Bro. Wendell Talibong, isang Katolikong apologist, na hindi lamang Bibliya ang ginamit na sandata, kundi ang sariling mga dokumento ng INC—ang kanilang Pasugo Magazine. Ang naging usapin ay hindi na lamang tungkol sa kung sino ang tama sa Bibliya, kundi kung sino ang may koherensiya at konsistensi sa kanilang sariling mga historical reference. Ang resulta ay isang nakakagulat na serye ng mga kontradiksyon na naglantad sa internal struggle sa kanilang pagpapaliwanag ng kasaysayan ng Simbahan at ng mga doktrina.

Ang Puso ng Pag-atake: Tinawag na “Kahangalan” ang Doktrina ng Trinity

Ang pinaka-agresibong atake ng “The Revealers” ay ang pagtawag sa doktrina ng Santisima Trinidad o Holy Trinity bilang isang “kahangalan” o folly. Para sa kanila, ang aral na ang Diyos ay nag-iisang Diyos ngunit nag-e-exist sa tatlong persona (Ama, Anak, at Espiritu Santo) ay isa umanong absurdity. Ang kanilang pangunahing argumento ay ang turo ng mga Apostol ay ang Ama lamang ang Diyos. Sa kanilang pananaw, ang sinumang nagtuturo ng Diyos na may tatlong persona ay naglilingkod sa “Diyos-diyosan” o idol.

Bilang tugon, buong tindi namang ipinagtanggol ni Bro. Talibong ang Holy Trinity gamit ang mga talata na nagpapatunay na ang doktrinang ito ay “very biblical”. Ginamit niya ang Lumang Tipan (Old Testament), tulad ng Isaias 48:16, na nagpapakita ng tatlong karakter (“I,” “The Lord God,” at “his Spirit hath sent me”) na magkakasama sa isang eksena. Sinipi rin niya ang Genesis 1:26 (“Let Us make man in Our image…“) na ginamit ng ilang salin upang ipaliwanag ang plurality sa pagka-Diyos: (Father, Son, and Holy Spirit).

Ngunit ang pinakamatibay na batayan ay ang Mateo 28:19 (ang Great Commission), na nag-uutos na binyagan ang lahat sa “name” (singular) ng Ama, ng Anak, at ng Espiritu Santo. Ipinunto ni Talibong na ang paggamit ng singular na salitang “name” para sa tatlong persona ay nagpapatunay na sila ay iisang Diyos. Bukod pa rito, nagbigay siya ng mga sipi na nagpapatunay na ang Ama (Juan 6:27), ang Anak (Juan 1:18, Tito 2:13), at ang Espiritu Santo (Gawa 5:3-4) ay pawang tinatawag na Diyos sa Bibliya.

Sa huli, sinipi niya ang 1 Juan 5:7 na nagsasabing, “and these three are one”, na direktang nagpapatunay na ang konseptong tinatawag nilang “kahangalan” ay nakaugat sa Salita ng Diyos.

Ang Pag-atake kay San Ignacio: Ang Akusasyon ng Pagiging “Alagad ng Diyablo”

Ang ikalawang sentro ng debate ay ang pagkatao ni San Ignacio ng Antioch, isang Apostolic Father. Dito lalong lumabas ang mga kontradiksyon ng “The Revealers.” Ang kanilang mga akusasyon ay:

Si San Ignacio ay “alagad ng diyablo” dahil nagturo umano siya ng Diyos na may tatlong persona.

Si San Ignacio ang nagtatag ng Simbahang Katolika, at hindi si Hesukristo.

Ipinanganak si San Ignacio noong 35 AD, matapos umakyat si Kristo sa Langit.

Ang mga pahayag na ito ay mariing kinontra ni Bro. Talibong, na nagbigay-diin sa historical consensus na si San Ignacio ay isang “alagad ni Apostol Juan”, na nagpapakita ng kaniyang koneksiyon sa mga unang Apostol. Ang pinakamatindi ay ang paggamit ni Talibong sa sariling mga dokumento ng INC upang pabulaanan ang mga akusasyong ito.

Ang Pasugo Kontradiksyon: Ang Sariling Magasin Bilang Ebidensya

Ang pinaka-dramatikong bahagi ng resbak ay ang paggamit ni Bro. Talibong sa mga luma at opisyal na publication ng Iglesia ni Cristo—ang Pasugo Magazine—na nagsilbing ebidensya laban sa kasalukuyang aral ng kanilang mga ministro.

1. Ang Katunayan na Alagad si San Ignacio:

Naglabas si Talibong ng isang quote mula sa Pasugo Magazine noong Pebrero 1977, pahina 7. Sa Pasugo na ito, kinilala ang authority at legitimacy ni San Ignacio bilang isang believer na lumaban sa mga heretic na nagkakaila sa pagka-Diyos ni Kristo.

Lalong pinagtibay ni Talibong ang kaniyang punto sa pagbabasa sa Pasugo Magazine na nagpapakita ng isang historical reference na nagsasabing si San Ignacio ay “Bishop of Antioch and one of the disciples of the Apostle John”. Ang pagkilala mismo sa Pasugo na si San Ignacio ay isang “alagad ni San Juan Apostol” ay direktang sumasalungat sa akusasyon ng “The Revealers” na siya ay “alagad ng diyablo.” Dito tila naba-butata ang mga INC ministero sa harap ng sarili nilang publication.

2. Ang Pag-ugat ng Simbahang Katolika:

Ang pag-angkin ng INC na si San Ignacio ang nagtatag ng Simbahang Katolika ay sinira rin ng isa pang Pasugo quote. Binasa ni Talibong ang Pasugo Magazine, Marso-Abril 1987, pahina 4, na nagsasabing, “I have nothing against the fact that the Catholic Church which exists to this day could be traced back from the first century.”

Ang quote na ito ay nagpapatunay na ang Simbahang Katolika ay nag-e-exist na noong unang siglo pa lamang, na mas maaga sa inaangkin nilang founding date ni San Ignacio. Ipinakita pa ni Talibong ang isang bahagi ng Pasugo na nagsasabing ang Simbahang Katolika ay “exists, not because it was founded”. Ang mga quote na ito ay naglalagay sa INC sa isang kontradiktoriyong posisyon—paanong magiging founder si San Ignacio kung ang sarili nilang publication ay nagsasabing ang Simbahan ay nag-ugat sa First Century at hindi itinatag?

Ang Isyu ng Pagdaya sa mga Sipi: Cut-and-Paste na Aklat

Nagbigay din ng akusasyon si Talibong na gumagawa ng pandaraya ang INC sa kanilang pagbabasa ng mga historical reference. Ang kanilang argumento na ang Holy Trinity ay “imbento” lamang ng mga council ng Nicea (325 AD) at Constantinople (381 AD) ay batay sa cutting ng isang quote mula sa aklat na The Discourses on the Apostles Creed.

Ayon kay Talibong, ang orihinal na teksto ay ginamit ang salitang “defined” o “reaffirm” ang aral tungkol sa pagka-Diyos ni Kristo at ng Espiritu Santo, hindi “invented”. Ang ibig sabihin ng defined ay nilinaw lamang ang aral laban sa mga tumututol, at hindi ito isang bagong aral. Ang pagputol sa karugtong ng quote ay isang tactics na ginamit, aniya, upang dayain ang mga miyembro at paniwalain sila na ang Trinity ay imbento lamang ng tao.

Hamon sa Koherensiya at Katotohanan

Ang teolohikal na bakbakan na ito ay nag-iwan ng isang malaking hamon sa mga miyembro at lider ng Iglesia ni Cristo: Paano nila ipapaliwanag ang mga kontradiksyon na lumabas sa loob ng sarili nilang opisyal na publication? Ang debate ay nagbigay-diin sa kahalagahan ng koherensiya at katotohanan sa pagtuturo ng relihiyon.

Ang aral tungkol sa pagiging “allergy sa reference” ng INC, habang gumagamit naman sila ng reference (ang Pasugo mismo), ay nagpapakita ng isang malaking butas sa kanilang mga argumento. Sa huli, ang resbak ni Bro. Talibong ay hindi lamang isang pagtatanggol sa doktrinang Katoliko, kundi isang hamon para sa lahat na maging mapanuri at matuto sa kasaysayan, na tila nagpapatunay na ang katotohanan ay hindi maikukubli, kahit pa sa loob ng sariling aklat ng opposing party. Ang tanong na nananatili: Paano babasagin ng mga ministro ng INC ang mga katotohanang nakasulat sa sarili nilang Pasugo?