“ANG LAYUNIN ANG NAGBIBIGAY-KATWIRAN SA PAMAMARAAN”: Duterte, Diretsang Umamin sa Machiavellian Principle sa Gitna ng Nagbabagang Pagdinig; Bintang na ‘Drug Lord’ at Protektor, Hinarap

Sa isang sesyon ng pagdinig sa Kongreso na umabot sa sukdulan ng tensyon at matitinding rebelasyon, muling sumiklab ang banggaan ng dalawang malalaking pigura ng pulitika, na naglantad ng mga akusasyon ng korapsyon, droga, at isang nakakagimbal na pilosopiya ng pamamahala. Si dating Pangulong Rodrigo Roa Duterte at si dating Senador Antonio Trillanes IV ay nagharap sa isang QuadCom hearing, kung saan ang mga naging pahayag ay hindi lamang tumugon sa mga nakaraang isyu kundi nagbigay-linaw sa isang pangmatagalang kontrobersya na nakakaapekto sa pundasyon ng hustisya at batas sa Pilipinas. Ang pagdinig na ito ay hindi lamang nag-ukol ng oras sa pagbabalik-tanaw sa kasaysayan, kundi naglatag ng bagong yugto sa mga isyu ng pananagutan.

Ang Akusasyon na ‘Drug Lord’ at ‘Protektor’: Nagbabagang Sentro ng Bintang

Ang pinakamatinding bahagi ng pagdinig ay ang walang-patumanggang paghahayag ni dating Senador Trillanes, na kasalukuyang resource person sa isinagawang imbestigasyon. Sa gitna ng kanyang interpelasyon, diretsa niyang ibinato ang akusasyon kay dating Pangulong Duterte: isang “drug lord” umano at “protektor ng drug lords” [09:48]. Hindi ito isang bagong alegasyon, ngunit ang pagbigkas nito sa harap ng isang pormal na pagdinig ng lehislatura ay nagbigay dito ng bagong bigat at konteksto.

Ipinaliwanag ni Trillanes ang kanyang “pagtatasa” sa sitwasyon, na aniya, ay “walang ibang maikutan” kundi ang katotohanang si Duterte ay nagsilbing “gatekeeper” [01:00:00]. Ang sentro ng kanyang akusasyon ay ang koneksyon ni Duterte sa umano’y kaso ng illegal drug smuggling na nagkakahalaga ng ₱6.4 bilyon, na kung saan ay binanggit din ang mga pangalan nina Congressman Paolo “Pulong” Duterte, manugang na si Manases “Mans” Carpio, at iba pang sinasabing “minor players” [04:49]. Ayon kay Trillanes, mayroon ding link sa “Triad,” isang international criminal syndicate [14:20], na lalo pang nagpalaki sa dimensyon ng kaso mula sa domestic level tungo sa international organized crime. Ang pagpapakita ng mga bank accounts na sinasabing may kinalaman sa pamilya Duterte sa screen [01:02:43] ay nagbigay ng dramatikong bigat sa akusasyon.

Ang Web ng Pandarambong: Mula Ghost Employees Hanggang Frigate Scam

Hindi nagtapos sa isyu ng droga ang mga paghahayag ni Trillanes. Tinalakay niya ang serye ng mga kaso ng pandarambong at korapsyon na isinampa niya laban kay Duterte at sa kanyang mga kaanak, na nagpinta ng isang malawak na web ng di-umano’y illegal na aktibidad:

Ang ₱728-Milyong Plunder Case (2016):

Ito ang pinakaunang kasong isinampa, na nakasentro sa paggamit umano ng “peace and order funds” para sa di-umano’y “ghost employees” noong siya pa ang alkalde ng Davao City [24:18]. Kinumpirma ni Trillanes na ang mga dokumentong isinumite niya sa Ombudsman ay kapareho ng mga dokumentong nakuha mula sa Anti-Money Laundering Council (AMLC) [27:37]. Ang nakakabahala, ayon kay Trillanes, ang kasong ito ay “na-shelve” matapos sibakin umano ni Duterte si Deputy Ombudsman Arthur Carandang, na nagpapatunay na kaya niyang makialam sa mga ahensya ng gobyerno [28:11].

Ang ₱6.6-Bilyong Infrastructure Projects:

Isinampa rin ang isang kaso na may kinalaman sa di-umano’y maanomalyang infrastructure projects na umabot sa ₱6.6 bilyon, na sinasabing kinasangkutan nina Duterte, Pulong Duterte, at Christopher “Bong” Go noong siya ay Special Assistant to the President [33:08]. Ang kasong ito ay kasalukuyang nasa “investigation at case build-up phase” pa rin sa Department of Justice (DOJ) [37:05].

Ang ₱16-Bilyong Frigate Scam:

Tinalakay rin ang kontrobersyal na isyu ng pagbili ng mga frigate, na sinasabing nagkakahalaga ng ₱16 bilyon [33:40]. Binanggit ni Trillanes ang mga pangalan nina Michael Yang at Sammy Uy, na tinukoy niyang “drug lords” at “associate” umano ng mga ito, bilang mga may kinalaman sa “prime-class” equipment na nauwi sa substandard na gamit [34:06].

Ang Matinding Depensa: Pagtitiwala sa Hukuman at ang ICC

Bilang tugon sa mga isyung ito, nagbigay si Duterte ng isang serye ng mga matitinding depensa.

Ang Istatus ng Bank Waiver: Sa pinakatensyonadong sandali, nagpahayag ng kahandaan si Duterte na pumirma ng bank waiver para imbestigahan ang kanyang mga account [01:00:15]. Ang agarang pagpayag na ito ay nagsilbing isang taktikal na pagtugon sa mga akusasyon, na nagbigay ng hamon kay Trillanes at nagpakita ng panlabas na kumpiyansa sa harap ng madla.

Ang Pag-ayaw sa International Criminal Court (ICC): Muling binigyang-diin ni Duterte ang kanyang matinding pagkontra sa ICC, na tinawag niyang isang “silly court” [01:18:00]. Malinaw niyang sinabi na mas pinagkakatiwalaan niya ang mga hukuman sa Pilipinas. “Mas nanaisin kong humarap sa isang Pilipino,” mariin niyang pahayag [01:19:33]. Idinagdag pa niya na ang sinumang Pilipino na mas pinipili ang banyagang hukuman kaysa sa sariling bansa ay “hindi nararapat maging Pilipino” [01:21:11]. Ito ay isang pahayag na nag-ugat sa kanyang matinding pagnanais na manatili sa soberanya ng bansa sa larangan ng hustisya.

Ang Pinaka-kontrobersyal na Pag-amin: “The End Justifies The Means”

Ang pinakamalalim at pinakakontrobersyal na bahagi ng pagdinig ay ang naging pagtatanong ni Congressman Rudy Cezar Acop tungkol sa pilosopiya ni Duterte sa pagpapatupad ng “War on Drugs.”

Nang tanungin tungkol sa “Command Responsibility,” kinumpirma ni Duterte na buong-puso niyang tinatanggap ang pananagutan para sa mga legal na aksyon ng kanyang puwersa sa pagtupad ng kanyang direktiba [01:08:47]. Ngunit ang tumatak ay ang kanyang sagot sa tanong tungkol sa prinsipyo ng “the end justifies the means” o Ang layunin ang nagbibigay-katwiran sa pamamaraan.

“Unfortunately, sir, rightly or wrongly, I believe in that Machiavellian principle,” diretsang pag-amin ni Duterte [01:26:43].

Ang pahayag na ito ay nagbigay-katwiran sa mga kritisismo na matagal nang ibinabato sa kanyang administrasyon. Sa pamamagitan ng pag-amin, inamin din niya na may mga pagkakataon na “na-discard” o isinasantabi niya ang presumption of innocence at due process [01:18:35]. Ang kanyang paliwanag ay nakasentro sa pangangailangan na magtanim ng “takot” [01:27:23] sa mga kriminal upang protektahan ang mga inosenteng tao at ang “next generation” [01:25:12], gamit ang emosyonal na deskripsyon ng mga inang nasa ibang bansa na naghihirap [01:25:32].

Ang ganitong pag-amin ay nagpapakita ng isang pamamahalang handang yumapak sa mga pundamental na karapatang pantao at legal na proseso para sa isang layuning itinuturing na “mas malaki” o “mas mahalaga.”

Komosyon, Manifestasyon, at ang Layunin ng QuadCom

Hindi nakaligtas ang pagdinig sa mga personal na banatan. Isang manifestasyon ni Congresswoman Drixy Cardema ang nagpainit sa atmospera, kung saan diretsa niyang tinawag si Trillanes na “criminal,” “NPA,” at “terrorist” [41:00], bilang pagtatanggol kay Duterte na tinawag niyang “most voted Philippine leader” [40:39]. Nagdulot ito ng isang mabilis na pagtutol, na nagpaalala sa lahat na panatilihin ang propesyonalismo [44:40].

Nagbigay rin ng mahalagang paliwanag si Senior Deputy Speaker Dong Gonzales tungkol sa layunin ng QuadCom. Aniya, ito ang kauna-unahang pagkakataon sa kasaysayan ng Kongreso (simula 1907) na nagkaroon ng ganitong pagdinig [54:09], na naglalayong pag-isahin ang mga resolusyon upang imbestigahan ang mga pressing issues tulad ng extrajudicial killings (EJKs), illegal drugs, at illegal activities na konektado sa POGO [52:35]. Binanggit niya ang pagkakakumpiska sa ₱3.6 bilyong halaga ng shabu sa Mexico, Pampanga [53:14], bilang ebidensya ng tindi ng problema.

Implikasyon: Isang Bagong Yugto sa Kasaysayan ng Pananagutan

Ang pagdinig na ito ay isang makasaysayang sandali sa pulitika ng Pilipinas. Hindi lamang nito binigyan ng plataporma ang mga akusasyon ni Trillanes laban sa pamilya Duterte sa mga kasong pandarambong at droga—mga kaso na nananatiling nakabinbin o “na-shelve” sa iba’t ibang ahensya—kundi nakuha rin ang sariling pag-amin ng dating Pangulo sa isang kontrobersyal na pamamaraan ng pamamahala.

Ang paniniwala ni Duterte sa “end justifies the means” at ang pag-amin na sinantabi ang presumption of innocence at due process [01:26:43], kasabay ng kanyang pagtanggap sa command responsibility, ay nagtatakda ng isang malinaw na linya: ang kanyang pamumuno ay batay sa isang radikal na pilosopiya ng pagkilos.

Ang mga mamamayan ngayon ay may access sa mga detalye ng mga alegasyon at ang mismong depensa ng dating Pangulo. Ang hamon ngayon sa Kongreso ay gamitin ang mga pahayag at ebidensya mula sa pagdinig na ito upang ituloy ang imbestigasyon, imbitahan ang iba pang akusado tulad ni dating Deputy Ombudsman Carandang [27:25], at tiyakin na ang paghahanap ng katotohanan ay hahantong sa tumpak na pananagutan at hustisya. Ang mga pangyayaring ito ay nagpapatunay na ang laban para sa katarungan at katotohanan ay patuloy na naglalantad ng mga kapangyarihan na sumasalungat sa prinsipyong legal na itinataguyod ng Konstitusyon.

Full video: