Pabuya sa Bawat Pagpatay Kumpirmado: Inihayag ang Madilim na Lihim ng ‘Davao Template’ sa Likod ng War on Drugs

Sa isang sesyon na umabot ng 14 na oras at nagbigay ng matinding tensyon sa loob ng bulwagan ng Kongreso, isang opisyal ng Philippine National Police (PNP) ang b_u_m_i_g_a_y at tuluyang nagbunyag ng sensitibong impormasyon tungkol sa madilim na mekanismo na diumano’y nagpalaganap sa madugong War on Drugs sa ilalim ng nakaraang administrasyon. Ang pangunahing punto ng matinding interogasyon? Ang kontrobersyal na “Davao Template” at ang pagkakaroon ng monetary reward o pabuya sa bawat matagumpay na pagpatay o, sa opisyal na termino, “neutralization” ng mga drug suspect.

Ang pagdinig, na pinangunahan ni Kongresista Romeo Acop, ay naglatag ng serye ng nakakagulantang na tanong kina Colonel Garma, dating aide ni dating Pangulong Rodrigo R. Duterte (FPRRD), at Colonel Leonardo. Sa ilalim ng matatalas na tanong ni Acop, dahan-dahan ngunit mariing umusbong ang katotohanan na matagal nang pinagtatalunan, pinupuna, at ipinaglalaban ng mga human rights group. Ang puso ng usapin ay ang malinaw na pag-uugnay sa pagitan ng pabuya at ng pagkitil ng buhay.

Ang Pagtatapat: ‘Neutralization’ ay Katumbas ng Pagpatay

Mula pa lamang sa simula ng pagdinig, naging diretso si Kongresista Acop sa kanyang pagnanais na tukuyin ang totoong kahulugan ng mga salitang ginamit sa operasyon. Sa isang bahagi, mariin niyang kinumpirma ang interpretasyon sa salitang “neutralization” na hindi lamang tumutukoy sa pag-aresto o pag-alis ng kakayahan ng suspect, kundi sa mismong pagpatay [00:21]. Ito ang saligan kung bakit nag-iba ang takbo ng pagpapatupad ng batas.

At doon, isinambulat ang impormasyon tungkol sa “Davao Template.” Tinanong si Colonel Garma kung ano ang kanyang pagkakaintindi sa terminong ito sa konteksto ng War on Drugs. Agad na sumagot si Garma, inilalahad na ito ay tumutukoy sa “payments and rewards” [09:10]—o mga bayad at pabuya—para sa “successful neutralization of suspects” [09:23].

Dahil sa matinding pressure, kinumpirma ni Colonel Garma ang mga detalye: mayroon siyang natanggap na monetary reward sa halagang P20,000, na inulit pa niya nang tatlong beses [09:49]. At ang pinaka-nakakakilabot na pag-amin: ang pabuya ay ibinigay para sa “death of the suspects” [10:01]—para sa pagkamatay mismo ng mga drug suspect.

Ang pag-amin na ito ay nagbigay ng bigat sa mga akusasyon na ang War on Drugs ay hindi lamang isang simpleng kampanya laban sa droga, kundi isang sistema kung saan ang mga opisyal ay binibigyan ng insentibo, o pabuya, para sa bawat buhay na kikitilin sa ngalan ng operasyon. Ang pormal na pagkilala na may gantimpala para sa pagpatay ay nagpinta ng isang malinaw at nakakabahalang larawan ng isang gobyerno na nagtataguyod ng ekstra-legal na pagpatay.

Ang Pagdami ng EJKs: Bilang na Hindi Nagsisinungaling

Matapos ang pag-amin tungkol sa pabuya, tinalakay ng komite ang timeline ng operasyon. Matatandaan na noong Hulyo 2016, isinumite ng PNP ang unang listahan ng mga sangkot sa droga [15:17]. Kaagad pagkatapos nito, isang nakakabahalang trend ang lumitaw.

Tinanong ni Kongresista Acop sina Colonel Garma at Leonardo kung sumasang-ayon sila na matapos isumite ang listahan, nagkaroon ng “numerous extrajudicial killings” (EJKs) [15:49]. Sa puntong ito, inihayag ni Garma ang di-matatawarang katotohanan: “statistics won’t lie, Mr. Chair, numbers won’t lie” [16:32]. Ang pagtatapat ni Garma ay nagbigay ng pormal na pagkilala mula sa loob ng sistema na ang kasunod na pagtaas ng bilang ng mga pagpatay ay hindi lamang nagkataon, kundi isang direktang resulta ng inilatag na istruktura.

Idinugtong ni Acop ang pagdami ng EJKs sa mga salita at pronouncement ng dating pangulo, kasama na ang monetary Operational Support fund/reward [16:48] – [17:02]. Ang pondo, na nakita bilang insentibo, ay nag-udyok sa mga opisyal na maging agresibo, na humantong sa mga pang-aabuso.

Ang Pagbaluktot ng Katarungan: Ang Alibi na ‘Nanlaban’

Ang pinaka-sensitibong bahagi ng pagdinig ay ang pag-usisa sa mga taktika na ginamit upang bigyang-katwiran ang mga pagpatay. Tinanong ni Kongresista Acop kung sumasang-ayon ba sila na ang mga pang-aabuso ay naganap dahil sa sistema ng pabuya, lalo na ang paggamit ng terminolohiyang “nanlaban” [18:33].

Sa ilalim ng matinding tanong, parehong sumang-ayon sina Colonel Garma at Colonel Leonardo na nagkaroon ng pang-aabuso gamit ang ‘nanlaban’ bilang alibi [19:03] – [19:13]. Kinumpirma rin ni Garma na minsan, ang mga high-value targets sa ilalim ng Oplan Double Barrel ay pinapatay o “neutralized” kahit hindi sila lumaban, at pagkatapos ay tataniman na lamang ng baril at droga—isang taktika na matagal nang isinisigaw ng mga kritiko at human rights group [13:34] – [13:56]. Ang pag-amin ni Garma na ito ay minsan ding natuklasan sa findings ng human rights groups [14:38] ay isang seryosong pagkumpirma na ang state of denial ay nabasag na ng katotohanan.

Ito ay nagpapakita na ang sistema ng pabuya ay hindi lamang nag-insentibo sa pagpatay, kundi nagbigay rin ng lisensya upang baluktutin ang ebidensya at sirain ang proseso ng hustisya. Ang P20,000 na pabuya ay nag-udyok sa pagpapawalang-halaga ng buhay at sa sistematikong paglabag sa karapatang pantao.

Ang Template sa High-Value Targets: Mula Lansangan Hanggang Cebu

Ang pagdinig ay nagpakita na ang “Davao Template” ay hindi lamang inilapat sa mga maliliit na drug user at pusher sa lansangan. Tiningnan din nito ang pag-implementa ng template sa mga high-value targets at prominenteng personalidad.

Tinalakay ang pagkakaugnay ng War on Drugs sa pagkamatay ng mga personalidad na tulad ni Mayor Rolando Espinosa, Guaway Alvarez, at iba pa na nasa loob ng Chinese penal colony [21:52]. Mariing sinabi ng komite na ang mga pagpatay na ito ay bahagi rin ng War on Drugs, isang pahayag na sinang-ayunan ni Colonel Garma. Ipinakita nito na ang “template” ay may kakayahang umabot sa iba’t ibang antas ng lipunan.

Bukod dito, tiningnan din ang kaso ni Colonel Garma noong nakatalaga siya sa Cebu. Sa loob ng dalawa at kalahating taon, nagkaroon ng prominent persons o high-value officials na napatay. Tinukoy pa ang isang retiradong heneral na naging mayor, si General Lu [25:05]. Kinumpirma ni Garma na naniniwala siyang ang mga pagpatay na ito ay bahagi rin ng War on Drugs, lalo pa’t nabanggit ng nakaraang administrasyon na sila ay nasa listahan at mayroon ding pabuya na ibinigay sa mga nag-“neutralize” sa kanila [26:20].

Ang mga serye ng pag-amin ay nagpapakita ng isang malinaw at nakakatakot na pattern: ang isang sistematikong diskarte sa pagpuksa, na ang driving force ay ang monetary incentive na nagpapatakbo sa makinarya ng War on Drugs sa buong bansa. Ang pagtutol na tawaging “monetary reward” at ang paggamit ng terminong “Operational Support” [20:27] – [20:57] ay naglantad lamang ng isang pagtatangka na takpan ang tunay na layunin ng pondo—ang pagbibigay gantimpala sa pagpatay.

Panawagan para sa Pananagutan

Ang pagdinig na ito ay hindi lamang isang simpleng pagtatanong sa mga nakaraang opisyal; ito ay isang pambansang pagbubunyag. Ang mga detalye na inihayag, lalo na ang mga pag-amin ni Colonel Garma at ang pagpapatibay ng mga opisyal sa pagkakaroon ng EJKs at pang-aabuso, ay naglalatag ng matibay na pundasyon para sa seryosong usapin ng pananagutan.

Ang pagtatapat tungkol sa Davao Template ay nagbigay ng mukha sa libu-libong tinatawag na “collateral damage” ng madugong kampanya. Ang mga inosenteng buhay na kinitil, ang mga pamilyang naiwan, at ang pagyurak sa batas ay ngayon ay may opisyal nang patunay na nag-ugat sa isang sistema na pinondohan ng pabuya.

Habang nagtatapos ang matinding pagdinig, ang bigat ng katotohanan ay nanatili. Ang Kongreso ay nagbigay ng plataporma para sa isang pagsisiwalat na nagpapaalala sa sambayanan na ang paghahanap sa hustisya ay patuloy na laban. Ang mga bilang ay hindi nagsisinungaling, at ngayon, ang mga opisyal na sangkot mismo ang nagkumpirma na ang batas ay binaluktot, at ang buhay ay binigyan ng presyo sa ilalim ng War on Drugs. Ito ang sandali kung saan ang truth ay nag-iwan ng indelible mark sa kasaysayan ng Pilipinas, at ang pananagutan ay naghihintay na tawagin sa tamang panahon.

Full video: