NAKUKUNSENSYA O NAGSISINUNGALING? DATING WARDEN NG DAPICOL, IPINILIT ANG PAGTANGGI SA GITNA NG NANGINGIBABAW NA EBIDENSYA SA PAGPLANO NG PAGPASLANG SA TATLONG CHINESE DRUG LORD

Ang pagdinig sa Kongreso, sa ilalim ng Quad Committee, ay naglabas ng mga nakakagulat at nakababahalang detalye hinggil sa umano’y extrajudicial killings na naganap sa loob mismo ng Davao Penal Colony (Dapecol) noong Agosto 2016, kung saan tatlong Chinese National na sangkot sa ilegal na droga ang brutal na pinaslang. Ang diin ng imbestigasyon ay tumutok sa dating Warden ng Dapecol, si Superintendent Gerardo Padilla (ngayon ay isang Senior Superintendent), na sinasabing siya ang nagbigay ng tacit approval at pinal na awtorisasyon para sa pagplano at pagpapatupad ng karumal-dumal na krimen na ito.

Sa gitna ng serye ng mga nagkakasalungatang testimonya, inakusahan si Padilla ng mga mambabatas ng pagsisinungaling at pagtatangkang takpan ang kanyang command responsibility. Ang kaso, na nagtatampok ng ugnayan sa matataas na opisyal ng pulisya na malapit sa nagdaang administrasyon, ay nagpinta ng isang madilim na larawan ng krimen sa loob ng pader ng bilangguan, na posibleng inorden at sinang-ayunan mula sa pinakamataas na antas.

Ang Pagsulpot ng mga Saksi: Pagbubunyag sa Lihim na Operasyon

Ang pagdinig ay nagsimula sa sinumpaang salaysay ni Jimmy Fortaleza, isang dating Police Major na kasalukuyang nakakulong sa Sablayan Penal Farm dahil sa arbitrary detention with murder [02:22]. Si Fortaleza, na inaming naglilingkod na sa bilangguan sa loob ng 16 taon, ay nagbigay ng corroborative na testimonya sa Committee.

Ayon kay Fortaleza, noong Hulyo 2016, matapos manalo si dating Pangulong Duterte sa eleksyon, siya ay binisita ni Colonel Reynaldo Garma, kasama sina Colonel Villete at Colonel Grijaldo [03:15]. Ang pakay umano ng pagbisita ay kumustahin siya, ngunit paglaon ay napunta ang usapan sa mga Chinese drug lords na nakapiit sa Davao Penal Colony [03:55]. Partikular na tinanong ni Colonel Garma kung saan nakalagay ang mga ito, na sinagot naman ni Fortaleza na nasa foreigner quarter [04:18]. Ang pagkakaintindi niya, may intelligence gathering o investigation na isasagawa [04:46].

Pinalakas ni Fortaleza ang ugnayan sa pagitan ni Garma at ng dating Pangulo sa pagsasabing close si Garma kay Duterte dahil sa matagal na nitong pagkatalaga sa Davao simula 1997 [05:28].

Hindi nagtagal, noong unang Linggo ng Agosto 2016, tinawagan si Fortaleza ni Colonel Garma upang kausapin si Superintendent Gerardo Padilla. Ibinigay ni Fortaleza ang telepono kay Padilla, bagamat hindi niya narinig ang pinag-usapan ng dalawa [06:55]. Ang susunod na tawag, noong Agosto 8, 2016, ang nagpalinaw: “Bok, okay na, nag-usap na kami. Ako na bahala, may mga tao ako.” [08:12]

Ang ‘operation’ na ito ay nagpatuloy nang muli siyang tawagan ni Garma noong Agosto 11, nagre-request na padalhan ng pagkain ang kanyang mga tauhan na naipasok sa loob ng bartolina [08:38]. Nang tanungin niya kung sino ang mga ito, binanggit ang pangalang Magdadaro [09:06]. Ang mga detalye ng sinumpaang salaysay ni Fortaleza ay tugmang-tugma sa testimonya ng dalawang preso na umano’y sangkot sa aktuwal na pagpaslang, sina Leopoldo “Tata” Tan at Fernando “Andy” Magdadaro [13:22].

Ang Gabi ng Lagim at ang Pilit na Pagtanggi ng Warden

Ang climax ng operasyon ay naganap noong gabi ng Agosto 13, 2016. Matapos ang inspeksyon kung saan umano’y nahulihan ng cellphone ang tatlong Chinese National, dinala sila sa bartolina o Zelda 6 [10:30]—kung saan nakapaloob na sina Tan at Magdadaro [11:01]. Ang paglipat na ito ang tinutukoy ng mga mambabatas na “hindi normal” at too coincidental para hindi maging parte ng isang mas malaking plano.

Bandang 8:00 ng gabi, nakarinig si Fortaleza ng sigawan sa loob ng bartolina [11:34]. Ang nabalitaan kalaunan: tatlong Chinese National ang pinagsasaksak [12:31].

Nang dumating si Superintendent Padilla sa pinangyarihan [12:52], dito na nagkaroon ng matitinding salungatan sa testimonya.

Ayon sa sinumpaang salaysay ni Tan, pumunta si Padilla sa bartolina at nagtanong: “Anong ginamit niyo, ihagis sa labas?” [28:03]. Kinuha naman ng mga preso ang korta at balisong at inihagis sa labas ng Selda 6 [28:07].

Ngunit matindi ang pagtanggi ni Padilla.

“Hindi po ako ang unang dumating,” mariing sabi ni Padilla, at sinabi pa niyang hindi niya kilala si Colonel Garma [19:02]. Tinalikuran din niya ang responsibilidad ng paglipat ng mga preso sa bartolina, aniya, mayroon daw hierarchy ng pag-apruba at hindi na umabot sa kanyang level ang confinement order [32:38].

Ang Hukay ng Sinungaling: Command Responsibility

Ang pagtatangkang umiwas ni Padilla sa responsibilidad ay binasag ng mga mambabatas gamit ang sarili niyang posisyon at ang mga regulations ng bilangguan.

Si Congressman Dan Fernandez ay mariing nagtanong, “Warden, I know there are procedure, what we are trying to imply here that being the Warden of that colony during that time that they were apprehended for having sh of shabu, tapos nilipat natin sila sa bartolina. We all know that these are all foreigners and these are all foreigners and High value targets and together with the two PDL that they committed and They were convicted of murder putting them together will put those foreigners at risk” [31:29].

Ang pinakamatinding ebidensya ay inilatag ni Congressman JJ Suarez, na nagbasa mula sa panuntunan: “Chapter 5 under transfer of PDL under 2, Nakasulat po dito, a PDL transfer must be duly covered by the corrections ordered issued by the superintendent. Kayo po iyon! Kayo lang po ang may kapangyarihan para maglipat ng preso sa loob ng isang presohan” [51:42].

Ipinunto ni Suarez na ang paglilipat ng dalawang Pilipino at tatlong Chinese National sa isang bartolina ay hindi maaaring magawa nang walang corrections order na galing lamang sa Warden [52:16].

Sa ilalim ng matinding presyur, na binantaan pa ng contempt [34:12], napilitan si Padilla na aminin ang katotohanan:

Rep. Johnny Pimentel: “So, the final approval lies with you, am I correct?” Padilla: “Supposed to be, answer me. Yes, your honor. So you have the responsibility, ikaw ang nag-approve na yung lima magsama-sama sa isang bartolina, tama?” Padilla: “Yes, Sir.” [39:46]

Ang pag-amin na ito ay agad na sinundan ng emosyonal na panawagan ni Congressman Fernandez, na direktang sinabihan si Padilla: “Alam mo Warden, mahirap magtahi-tahi ng kasinungalingan. Hindi ako nags… Alam mo, nakakalungkot, nakakalungkot dahil pinagtatakpan mo ‘yong pagkakasala ng pagpatay doon sa tatlong Chinese National… hindi ka ba nakukonsensya?” [40:19].

Ang Tumpak na Koneksyon: Mula sa Pagtatagpo Hanggang sa Gantimpala

Pinagtibay pa ang ugnayan sa pagitan ni Padilla at ng planong pagpatay nang kinuwestiyon ang Commander of the Guards, si Senior Inspector Noni Poro. Bagamat una siyang tinuro ni Padilla bilang ang opisyal na nag-utos na itapon ang armas [23:12], inamin ni Poro na may “advice” si Superintendent Padilla na pagsamahin ang limang preso sa isang bartolina [37:37]. Kinumpirma rin ni Poro na siya ang nagposas kina Tan at Magdadaro matapos ang insidente [56:40].

Ang motibo para sa mga trigger men ay lumabas din sa testimonya ni Fortaleza. Aniya, ilang araw matapos ang insidente, nakita niya sina Tan at Magdadaro na “nakabihis na sila at maayos at may suot na silang mga alahas na parang galing abroad” [01:06:32]. Bagamat sinabi ni Fortaleza na hindi niya nakitang binigyan ng reward ang dalawa, malinaw ang implikasyon ng jewelry at bagong bihis.

Ipinunto ni Congressman Pimentel, batay sa salaysay ni Tan, ang isa pang nakakabiglang detalye: matapos ang pagpatay, umano’y “tumawag daw sa iyo ‘yung former President natin at kinongratulate ka, ‘Job Well Done!’” [26:10]. Bagamat mariin itong pinasinungalingan ni Padilla, ang pagbanggit mismo ng alegasyon ay nagpalalim sa pagdududa tungkol sa antas ng network na sangkot sa krimen.

Sa pagtatapos ng pagdinig, itinuon ni Congressman Benny Abante ang argumento sa command responsibility, na kinumpirma mismo ni Padilla, “The back ends in your office? Yes.” [45:20] Ang katotohanang pumunta si Padilla sa eksena ng krimen, na 300 metro lamang ang layo [46:53], ay nagpatunay na aware siya sa nangyari.

Sa huli, ipinahayag ni Congressman Fernandez ang konklusyon ng marami sa komite: “I certainly believe that Superintendent Padilla is lying based on the facts… The facts will show that from the very beginning, Superintendent Padilla was already clearly involved in the planning… Hindi po mangyayari na malagay ‘yung limang ah bilanggo doon… ng walang tacit approval from Superintendent Padilla.” [48:04]

Ang komite ay nagpasa ng mosyon na ipatawag muli ang mga saksing PDL upang kumpirmahin ang kanilang mga sinumpaang salaysay [50:44]. Ang kasong ito ay naglalayong buwagin ang wall of silence sa likod ng kapangyarihan at itulak ang pananagutan, na nagpapatunay na kahit sa loob ng mga piitan, ang hustisya ay dapat manaig. Sa kasalukuyan, patuloy ang imbestigasyon upang malaman kung hanggang saan at sino-sino pa ang kasangkot sa “bartolina ng kamatayan” na ito.

Full video: