Nakalalasong Puno sa Sistema: PNP, LTO, at Globe, Ginisa sa Senado sa Paglalaho ni Catherine Camilon; Minadaling Desisyon, Nagpalaya sa Pangunahing Suspek na Pulis

Ang Nagliliyab na Panawagan ng Pamilya

Apat na buwan na ang nakalipas, ngunit ang kalungkutan at pag-asa ay magkasabay na sumasampal sa mukha ng pamilya Camilon. Si Catherine Manguera Camilon, isang pampublikong guro at dating Binibining Batangas Quarantine 2020, ay naglahong parang bula mula pa noong Oktubre 12, 2023, sa Tuy, Batangas. Ang kanyang pagkawala ay hindi lamang isang simpleng kaso ng ‘missing person’—ito ay naging salamin ng malalaking butas, kahinaan, at, mas masahol pa, posibleng kabulukan sa sistema ng Philippine National Police (PNP) at iba pang ahensya ng gobyerno.

Sa isang masinsinang pagdinig sa Senado na pinamunuan ni Senador Bato Dela Rosa, bilang Chairman ng Senate Committee on Public Order and Dangerous Drugs, at tinutukan ni Senador Raffy Tulfo, isiniwalat ang matitinding kontradiksyon at mga desisyong tila nagbigay-daan upang makawala sa kamay ng batas ang mga pangunahing suspek. Ang emosyonal na panawagan ng inang si Rosario Camilon, na umaasang magkaroon ng “Linaw ang pagkawala ho ng aming anak” [49:06], ang naging ugat ng mainit na interpelasyon. Ang tanging hiling ng pamilya, matapos ang mahigit apat na buwan na pagdarasal, ay simple lang: malaman ang katotohanan—kung nasaan ang kanilang anak, o kung ano ba talaga ang nangyari.

Ang Pag-iwas at Pagbulgar sa mga Suspek

Naka-iskedyul sanang humarap sa Senado ang dalawang pangunahing suspek: si Police Major Allan De Castro, ang pulis na inakusahang may relasyon kay Catherine at dati nang na-dismiss sa serbisyo, at ang kanyang driver/bodyguard na si Jeffrey Magpantay. Ngunit kapwa sila nagpadala ng sulat ng pag-iwas. Si Major De Castro, sa pamamagitan ng kanyang abogado, ay nagdahilan na masakit ang asawa niyang walong buwang buntis, habang si Magpantay naman ay nagsabing may dinaramdam ang abogado at nawawala ang kanyang vaccine card [01:08, 03:26].

Galit na kinuwestiyon ni Senador Tulfo ang mga alibi. “Kung ikaw ay nakikinig ngayon, De Castro, hindi ‘yan rason na buntis ‘yung asawa mo!” [02:00] Ang pagbalewala sa imbitasyon ng Senado, aniya, ay nagpapatibay lamang ng hinala na labis ang pagka-guilty ng mga ito. Kaya’t agad na kumilos ang Senado at nag-atas na isyuhan ng subpoena sina De Castro at Magpantay, at nagbabala ng warrant of arrest kung tuluyan nilang isnabin ang pagdinig [01:08:51].

Ayon sa ulat ni Police Colonel Jacinto Malinao ng CIDG Region 4A, napatunayan na nag-iwan ng bakas ng karahasan ang pagkawala ni Catherine. Ang Nissan Duke SUV ni Camilon, na sinakyan niya noong gabi ng pagkawala, ay nakuhanan ng dugo na nagtugma sa DNA ng biktima. May nakita ring tatlong hair strands ng lalaki sa sasakyan, nagpapatunay na may iba pang indibidwal na sangkot sa krimen [02:21:00, 02:44:00]. Ang mga suspek na kinasuhan ng Kidnapping at Serious Illegal Detention ay sina De Castro, Magpantay, at dalawang unidentified men [01:18:36].

Ang Lason sa Puso ng PNP: ‘Fruit of the Poisonous Tree’

Ang pinaka-emosyonal at teknikal na bahagi ng pagdinig ay nakatuon sa paggisa ni Senador Tulfo sa CIDG at sa Crime Lab tungkol sa mga butas sa imbestigasyon.

Una, ipinunto ni Tulfo ang maluwag na sistema sa PNP, partikular sa drug enforcement unit kung saan nagmula si De Castro. Nanawagan siya ng mas mahigpit, random, at quarterly na drug test [02:04:15], at iminungkahi ang paggamit ng hair follicle test—isang mas advanced na teknolohiya na kayang matukoy ang paggamit ng droga hanggang anim na buwan—upang tuluyang masala ang mga tiwaling pulis [02:12:48]. Inamin ng Crime Lab na hindi pa nila ginagamit ang hair follicle test at kasalukuyan pa lamang itong pino-proseso, na ikinagalit ni Tulfo dahil sa kakulangan sa “technology” para sa isang mahalagang unit ng PNP [02:27:00].

Ikalawa, at mas matindi, binatikos ni Tulfo ang kapulisan sa pagiging ‘overly cautious’ nila sa pagkuha ng DNA sample ni Major De Castro habang ito ay nasa restrictive custody pa. Nang tumanggi si De Castro na magbigay ng sample, tumigil ang PNP, dahil sa takot na ang ebidensya ay maging ‘inadmissible’ sa korte—ang tinatawag na “Fruit of the Poisonous Tree” doctrine [02:50:00].

Dito umapela si Tulfo sa common sense at investigative technique ng pulis: “Bakit ‘di niyo po ginamit ‘yung common sense ninyo? Nandoon naman siya nakahiga… kumuha ng buhok doon sa unan, kinuha ‘yung kanyang suklay, o pagkatapos niyang maligo tiningnan ‘yung banyo, kumuha ng buhok niya” [02:50:42]. Paliwanag niya, kahit pa hindi ito maging admissible sa korte, ito ay magsisilbing gabay o guide upang matukoy kung sino talaga ang suspek at kung saan ibabaling ang buong imbestigasyon, imbes na maghanap ng iba pang Juan o Pedro [03:02:20]. Ang pagbalewala sa diskarte ay itinuring ni Tulfo na isang malaking pagkakataon na pinalampas.

Ang Minadaling Dismissal: Taktika o Kapalpakan?

Isang nakakakilabot na punto ang binanggit ni Senador Tulfo: ang mabilis na pagpapaalis kay Major De Castro sa serbisyo. Napuna niya na madalas umaabot ng taon ang dismissal proceedings ng mga pulis, ngunit kay De Castro, nagawa ito sa loob lamang ng ilang buwan, at ang administrative case ay nakatuon sa extramarital affair nito [03:55:00].

“Minadali niyo ‘yung dismissal proceedings samantalang ang dami kong kaso na pin-file ng dismissal, ‘yung isang pulis gumawa ng kalokohan, inabot ng isang taon, hindi ma-dismiss-dismiss!” [03:59:00]

Ang mabilis na pagpapaalis kay De Castro ay nagresulta sa kanyang agarang paglaya mula sa restrictive custody ng PNP, na nagbigay-daan upang siya ay maging “at large” [04:00:04]. Ang tanong ni Tulfo: Bakit hindi muna tinutukan ang mas mabigat na kasong kriminal bago inasikaso ang kaso ng imoralidad, upang mas matagal na nasa kustodiya ng PNP ang pangunahing suspek habang nangangalap ng ebidensya? Ang pangamba ni Tulfo: dahil wala na sa serbisyo, tuluyan nang nagtago si De Castro at hindi na mahahanap, na tila nawala na rin ang ‘hawak’ ng PNP sa kanya [04:08:00].

Ang Red Tape ng LTO at Globe

Hindi lang ang PNP ang kinalkal sa pagdinig; maging ang Land Transportation Office (LTO) at Globe Telecom ay nakatanggap ng matinding batikos.

Isang testigo ang nagsabi na nakita ang katawan ni Catherine na inilipat mula sa Nissan Duke patungo sa isang red Honda CRV [03:38:40]. Ngunit nang subukang tugisin ng PNP ang sasakyan, lumabas na ang huling rehistradong may-ari, isang residente ng Las Piñas, ay matagal na itong naibenta (noong 2013) gamit ang open Deed of Sale, at ang rehistrasyon nito ay nag-expire na noong 2015 [01:10:42, 01:16:30].

Galit na kinutya ni Senador Tulfo ang LTO, na aniya ay nagpapahintulot sa mga fixer na mag-proseso ng rehistrasyon nang walang kinakailangang personal na presensya at ID ng tunay na may-ari. “Dito kasi pumapasok ‘yung fixer… kaya nga siguro si Ming pusa kagat-kagat ‘yung registration form, papayagan niyo basta may pambayad” [01:13:15, 01:16:01]. Kung mahigpit lang daw ang LTO, madali sanang natunton ang kasalukuyang nagmamay-ari ng sasakyan na ginamit sa krimen.

Samantala, lumabas sa pahayag ni Chingching Camilon na nahihirapan ang NBI na makuha ang computer data (text messages at call content) mula sa Globe Telecom, sa kabila ng court-issued search warrant [05:40:55]. Ibinulgar ni Tulfo na madalas mangyari ito at nanawagan na ipatawag ang Globe at ang Department of Information and Communications Technology (DICT) upang sapilitang ibigay ang datos, lalo na’t may court order na [05:46:12].

Ang Pamilya: Umaasa sa NBI, Hindi sa PNP

Ang pinakamasakit na pag-amin ay nagmula kay Chingching Camilon. Sa harap ng mga opisyal ng PNP, tahasan niyang sinabi na mas pinanigan at mas satisfied sila sa imbestigasyon ng NBI [05:24:00]. Aniya, mas thorough ang NBI, at hindi sila nagpakita ng ebidensya tulad ng litrato ng dugo o hair strands na nakuha, hindi tulad ng NBI na naniniwala siyang “yun pong mga tao na involve po dito, sila po talaga” [05:51:07, 05:53:50].

Sumang-ayon si Senador Tulfo, na nagkomento na kapag pulis ang sangkot sa krimen, nagiging “baby-baby” ang imbestigasyon ng kapwa PNP. “Sobrang lenient sila imbestigahan ‘yung kabaro nila… Pero kung ‘yan ay hindi nila kabaro, kung ‘yan ay tricycle driver, jeepney driver, aba, nakakulong na, may kasama pang kulata!” [01:00:24, 01:00:39].

Ang kaso ni Catherine Camilon ay hindi lamang tumutukoy sa isang nawawalang tao; ito ay naglantad ng isang malaking krisis sa integridad ng gobyerno. Mula sa tiwaling opisyal ng pulisya na pinoprotektahan ng sistema, hanggang sa mga ahensyang may red tape na humahadlang sa katarungan, ang paghahanap sa Batangas beauty queen ay naging isang pambansang laban.

Isang mahalagang aksyon ang isinagawa ng Senado: ang pag-apruba sa mungkahi ni Senador Tulfo na i-isyu ang subpoena kina Major De Castro at Jeffrey Magpantay. Bukod pa rito, may panawagan para sa mabilis na pagpasa ng batas na maglilista ng DNA sample ng lahat ng nagiging pulis sa isang database, kasama ng DNA Forensic Law [01:01:09].

Ang laban para sa katarungan ni Catherine Camilon ay nagpapatuloy. Ang Senado ay nanumpa na gagamitin ang lahat ng kapangyarihan nito, kasama ang pag-uutos sa mga ahensya tulad ng Globe at LTO, upang tuluyang masawata ang kabulukan at makuha ang katotohanang matagal nang itinago. Ang pag-asa ng isang buong pamilya—at ng isang bansa—ay nakasalalay sa pagkakaisa at determinasyon na putulin ang mga ugat ng nakalalasong puno na nagpaparalisa sa hustisya. Ang susunod na pagdinig, kung saan inaasahang haharap na ang mga suspek, ang magiging kritikal na sandali sa kasong ito.

Full video: