Kabalintunaan: Pinalaya Sina France at Pablo Ruiz Matapos ang ‘Makahayop’ na Pang-aabuso, Habang Handa Na ang P1-Milyong Tulong Para Kay Elvie Vergara

Ang mga mata ng bansa ay nakatutok sa kaso ni Aling Elvie Vergara, ang kasambahay na naging simbolo ng matinding kalupitan at inhustisya sa kamay ng mga mapang-abusong amo. Ngunit ang pinakahuling kabanata ng madulang kuwentong ito ay naghatid ng isang nakakagulantang na kabalintunaan na lalong nagpaalab sa damdamin ng taumbayan: ang agarang paglaya nina France at Pablo Ruiz, ang dating mga amo ni Vergara, sa kabila ng mabibigat na ebidensya at testimonya na nagtuturo sa kanilang pagkakasala.

Habang ang Department of Justice (DOJ) ay naghahanda na sa pagtatapos ng kanilang Preliminary Investigation—na inaasahang magtatakda ng isang pinal na pagdinig bago matapos ang buwan—ang agarang paglabas ng mag-asawang Ruiz ay nagbigay ng malaking dagok sa panawagan para sa mabilis na katarungan. Ang pagpapalaya sa kanila ay batay sa isang teknikalidad ng patakaran ng Senado, kung saan awtomatikong pinalalabas ang mga nakadetine sa sandaling ihain ang Committee Report. Bagaman may kasalukuyan na silang reklamo sa Central Office ng DOJ, ang paglaya nila ay sumasalamin sa kung gaano pa kahaba at kakomplikado ang laban ni Aling Elvie para sa buong katarungan.

Ang Boses ng Biktima: Pagbubunyag sa Liwanag ng Katotohanan

Ang kalbaryo ni Aling Elvie Vergara ay umabot na sa kasukdulan nang siya ay humarap sa pagdinig upang ibunyag ang lahat ng detalye ng pang-aabuso na kanyang dinanas sa loob ng higit tatlong taon. Sa pagharap niya sa komite, binuwag niya ang lahat ng mga alegasyong ginamit ng mag-asawang Ruiz upang takpan ang kanilang mga krimen, lalo na ang mga isinulat sa isang papel na may pirma niya.

“[05:00] Sabi niya po sa akin ‘yung papel po ay ano, ‘yung pong papel na pinakita niyo na may pirma ko e pinapasulat niya po ako kung ano ‘yung mga ginagawa ko, ‘yun po, hindi po ‘yung totoo. Pinagawa niya po talaga sa akin ‘yun… pero utos niya po ‘yun para po hindi po ako paad,” paliwanag ni Aling Elvie, na nagdiin na sapilitan at hindi totoo ang nilalaman ng kanyang isinulat.

Isa-isa ring sinagot ni Elvie ang mga paratang ng mag-asawang Ruiz, na nagpapakita ng kanilang desperadong pagtatangkang gumawa ng sarili nilang bersyon ng kuwento. Itinanggi niya ang sinabi ng amo niyang si Pablo Ruiz na hindi siya pinapakain ng kanyang kuya sa Tarlac [05:29], at mariin din niyang pinabulaanan ang pagnanakaw ng P12,000 [05:36]. “Kung ako po ang kumuha, bakit hindi niya po ako pinakulong, pinaalis? Wala naman po silang nakita sa gamit ko na kung nandoon ‘yung P12,000 nga na ‘yun,” pagtatanong niya, na naglatag ng malalim na butas sa depensa ng mga Ruiz.

Ang pinakamalaking pagbubunyag ay ang pagtanggi niya sa kuwento na mayroon siyang nobyo na siyang bumugbog sa kanya. “Hindi po totoo ‘yun, utos niya lang po ‘yung palabas niya na boyfriend ko daw po ‘yung isang boy namin sa ano niya,” [05:51] paglilinaw ni Elvie, na nagpapatunay na ang kuwento ng “boyfriend” ay isa lamang palabas na isinadula ng kanyang mga amo para pagtakpan ang kanilang kalupitan. Kinumpirma rin niya ang sinabi ng mga testigo na siya ay hinila-hila at sinabihan ng masasamang salita ng amo niyang lalaki [06:14] sa tuwing siya ay may kausap.

Ang Galit ng Senado: ‘Mas Masahol Pa sa Hayop’

Ang pagdinig sa Senado ay naging isang pambansang entablado ng matinding emosyon, lalo na sa panig ng mga mambabatas na nakarinig ng testimonya ni Elvie at ng pagmamatigas ng mag-asawang Ruiz. Isang Senador, na tila napuno na ng matinding galit dahil sa mga kasinungalingan ng mag-asawa, ang nagbigay ng isang makapangyarihang pahayag na tumatagos sa kaibuturan ng hustisya.

“Kaya siguro kami nagtataas ng boses dahil nagsisinungaling ka! [08:06] Wala na kaming karapatang magtaas ng boses kung talagang mga totoo ang mga sinasabi mo. Nagtataas kami ng boses dahil nagsisinungaling kayo!” [08:09] mariing pahayag ng Senador. Binigyang-diin niya ang katotohanan na ang mag-asawang Ruiz ay napapalibutan ng ebidensya na nagpapatunay sa kanilang pagmamaltrato.

“Nakita mo na ba itsura niya? Ang lahat ng testigo, tinuturo, ikaw, ikaw, ikaw, ikaw at wala nang iba kundi ikaw ‘yan,” [08:14] dagdag pa niya, habang itinuturo si Elvie, na halos mabulag na dahil sa mga sugat at pilat na natamo [06:29]. Idiniin din ng mambabatas na pito (7) na testigo ang nagpatunay laban sa mag-asawa at, lalo pang nagpabigat sa kanilang sitwasyon, ang resulta ng polygraph test [08:52] na nagpapahiwatig na sila ay nagsisinungaling.

Ang pinakamabigat na salita ay lumabas nang tanungin ng Senador ang mag-asawang Ruiz: “Makatao ba ‘yung ginagawa mo? Hindi na makatao ‘yan, makahayop na ‘yan! Mas masahol pa sa hayop ‘yung ginagawa mo.” [09:40] Ang mga salitang ito ay hindi lamang nagpakita ng galit ng Senador kundi nagsilbing tinig ng buong bansang nakasaksi sa brutalidad ng pang-aabuso.

Pag-asa sa Gitna ng Dilim: Ang P1-Milyong Tulong at ang Awa ng Bayan

Kung mayroong anumang liwanag sa madilim na kabanata ng buhay ni Aling Elvie, ito ay ang buhos ng pagmamalasakit at awa mula sa taumbayan. Sa gitna ng laban sa inhustisya, personal na naghatid ng tulong ang aktres na si Isabel Rivas (Doza) kay Elvie. Ipinamahagi ni Isabel ang nalikom niyang donasyon na umabot sa isang (1) milyong piso [03:38], na ipinagkaloob sa pamamagitan ng isang manager’s check.

“Finally was able to give the money to Elvie Vergara herself, a total of 1 million in a manager’s check. [03:47] To those who donated, you have helped change a life,” pahayag ni Isabel. Ang pondo ay sinimulan niyang ipunin noong Setyembre para sa medical expenses ni Aling Elvie, na kinakailangan dahil sa pinsala sa kanyang mata na halos ikabulag niya matapos ang pangmatagalang pagmamaltrato [04:06].

“Gusto ko lang sana ibigay sa inyo personally kasi ‘yung mga followers ko po at nag-donate, pinagkatiwalaan po ako sa perang ito at sinabi ko po sa kanila na ibibigay ko po ‘yan,” [04:22] emosyonal na pagbabahagi ni Isabel kay Elvie. Ibinahagi niya rin na may mga nag-donate ng maliliit na halaga [04:40], na nagpapakita na ang pagtulong ay hindi nakabase sa laki kundi sa tindi ng pagmamalasakit. Ang donasyong ito ay gagamitin ni Aling Elvie para sa kanyang patuloy na medical needs at iba pang pangangailangan [04:53]. Ang P1-Milyong tulong ay isang malinaw na indikasyon na hindi nag-iisa si Elvie sa kanyang laban, at ang puso ng mga Pilipino ay mananatiling bukas para sa mga nangangailangan ng katarungan.

Pagtugon sa Sistema: Mga Reporma sa Batas Kasambahay

Ang pangyayaring ito ay nagtulak sa mga mambabatas na gumawa ng agarang aksyon upang maiwasan ang mga katulad na kalupitan sa hinaharap. Ang Committee Report ng Senado, bagaman nagdulot ng paglaya ng mag-asawang Ruiz, ay nagrekomenda ng matitinding hakbang upang palakasin ang proteksyon sa mga domestic helper.

Kabilang sa mga pangunahing rekomendasyon ay ang pagpapatibay sa Republic Act 10361 o ang Batas Kasambahay [02:28]. Nakita ng komite na ang kasalukuyang batas ay walang sapat na probisyon para sa pagpapataw ng kaukulang parusa sa pisikal na pang-aabuso [02:30]. Kaya naman, inirekomenda ang mas mabigat na parusa at mas malaking multa [01:15], kung saan ang parusa ay maaaring umabot mula 4 na buwan hanggang 4 na taon, at aabot pa sa 20 taon ng pagkakakulong [01:00], depende sa tindi ng krimen.

Bukod pa rito, ipinasa rin ng komite ang rekomendasyon na kasuhan ang barangay chairman [02:45] na umamin sa Senado na hindi siya tumulong upang makapagsampa ng reklamo si Vergara laban sa kanyang amo. Ito ay nagpapakita na ang pananagutan ay hindi lamang nasa mga mapang-abusong amo kundi pati na rin sa mga opisyales ng pamahalaan na nagpapabaya sa kanilang tungkulin.

Inirekomenda rin ang pagtatatag ng Kasambahay Registry sa bawat barangay [02:57], kung saan ililista ang lahat ng kasambahay sa nasasakupan. Ito ay isang hakbang upang mas madaling mabantayan at maprotektahan ang mga domestic worker, na ipinasusunod sa mga ahensya tulad ng DSWD, CHR, at PNP [03:07].

Ang Hindi Pa Tapos na Laban

Ang kuwento ni Elvie Vergara ay isang matingkad na paalala ng patuloy na krisis sa pagprotekta sa mga domestic worker. Ang paglaya nina France at Pablo Ruiz ay hindi nangangahulugang tapos na ang kaso. Ang laban para sa pormal na hustisya ay patuloy na isasagawa sa tanggapan ng DOJ, kung saan nakasalalay ang pinal na desisyon kung sila ba ay sasampahan ng kaso at tuluyang mapaparusahan.

Ang tanging katiyakan sa ngayon ay ang pag-agos ng pagmamalasakit ng bayan at ang determinasyon ng mga mambabatas na palakasin ang Batas Kasambahay. Sa huli, ang pag-asa para kay Aling Elvie at sa lahat ng kasambahay sa bansa ay nakasalalay hindi lamang sa paghatol ng hukuman kundi sa tindi ng moral at emosyonal na suporta ng mga Pilipino na nagsasabing: Hindi na natin hahayaan ang pang-aabuso. Ang kalayaan ng mag-asawang Ruiz ay maaaring pansamantala, ngunit ang pangako ng mas matibay na batas at mas tapat na katarungan ay nananatiling isang karapatan na ipaglalaban ng bawat mamamayang Pilipino.

Full video: