Sa Gitna ng Krisis at Kontrobersiya: Ang Luha, Pag-iwas, at ang ‘Time for Reckoning’ sa Kongreso

Pambungad:

Humingi ng isang matinding emosyon, pagmamakaawa, at tila panawagan ng tulong ang dating Heneral Manager ng Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO) na si Police Colonel Royina Garma sa harap ng mga Kongresista. Sa isang pagdinig na binalot ng kontrobersiya, kung saan siya ay sinitang “in contempt” dahil sa umano’y pag-iwas sa mga tanong, ang kanyang mga luha ay nag-iwan ng malalim na marka. Ngunit ang kanyang personal na drama ay mabilis na nilamon ng mas matitinding pagbubunyag na tumuturo sa isang madilim na ugnayan sa pagitan ng mga opisyal, pulis, at mga nakamamatay na pangyayari sa loob ng Davao Penal Colony (Dapecol).

Hindi lamang simpleng pagtatanong ang naganap, kundi isang masusing pagbusisi sa mga taon ng serbisyo, mga koneksyon, at mga insidente ng krimen na tila ngayon pa lamang naglalabasan ang katotohanan. Ang bawat tanong ay tila isang balang tumatama sa mga pinakatago-tagong lihim ng mga opisyal, na nagtapos sa isang matinding motion para sa pormal na imbestigasyon ng National Bureau of Investigation (NBI).

Ang Dramaticong Apela at ang Banta ng Contempt

Umapela si Colonel Garma sa committee sa pinakapersonal at emosyonal na paraan, idinadahilan ang kanyang anak na sinasabing nagtangka nang magpakamatay nang tatlong ulit. “I have a daughter waiting for me who attempted to kill herself three times. I cannot leave her, Mr. Chair, she’s waiting for me… That’s why I cannot leave her now. I will answer all your questions,” ang naging pahayag ni Garma, na tila nagmamakaawa na bawiin ang utos na contempt.

Ang utos na ito ay hindi nag-ugat sa iisang isyu, kundi sa pangkalahatang pagdama ng mga Kongresista na siya ay “evading question from the very start.” Ang isa sa mga isyu ay ang misteryosong pag-invalidate ng kanyang US Visa, na mariin niyang sinabing hindi niya alam ang dahilan. Gayunpaman, binigyang-diin ng mga mambabatas na ang pag-iwas sa pagtatanong ang pangunahing dahilan ng pagkadismaya ng committee, hindi lamang ang isyu ng kanyang US travel.

Ang emosyonal na pag-apela ni Garma ay nagbigay ng isang pambihirang sulyap sa personal na buhay ng isang matataas na opisyal ng pulisya, ngunit hindi ito sapat upang hadlangan ang committee sa paglalatag ng matitinding tanong at pagdududa sa kanyang integridad at katapatan. Matapos ang desisyon, sinabi ng chairman na ang natitirang recourse na lamang niya ay ang mag-file ng motion for reconsideration o kaya ay dalhin ang usapin sa korte.

Ang Davao Connection: Maagang Pagretiro at ang Kontrobersiyal na Pagkikita

Sinimulan din ng mga mambabatas ang pagtatanong sa timeline ng career ni Garma, partikular na ang kaniyang maagang pagretiro at agarang pag-upo sa PCSO. Naitala na nag-anunsiyo siya ng early retirement noong Hunyo 22, 2019, at pagkaraan lamang ng dalawang araw, inianunsiyo ni dating Pangulo Rodrigo Roa Duterte ang kaniyang appointment bilang PCSO General Manager. Ang tila nagmamadaling transisyon na ito ay naging sentro ng mga pagdududa.

Mas umigting pa ang pagdududa nang tanungin siya at si Colonel Leonardo tungkol sa isang pulong na naganap sa Davao City noong Hunyo 28, 2016, bago pa man opisyal na manungkulan si Pangulong Duterte. Ang pulong umano ay kasama ang kanyang mga classmates mula sa Philippine National Police Academy (PNPA) Class of 1996. Bagama’t mariing itinanggi ni Garma ang pagpupulong, kinalaunan ay kinumpirma ni Colonel Leonardo na may naganap na pagpupulong, bagama’t hindi siya sigurado sa eksaktong petsa.

Ang pagtatatag ng katotohanan na may pulong na naganap bago ang pormal na pag-upo ng dating pangulo ay nagbigay ng bigat sa ideya na mayroon nang inner circle o ugnayan na nabuo bago pa man magsimula ang administrasyon.

Ang Dapecol Exposé: Konspirasyon, Gugma, at ang Kamatayan ng mga Chinese Drug Lord

Ngunit ang pinakamatindi at pinakamadilim na bahagi ng hearing ay ang pagtutuon sa “conspiracy to commit murder” at ang papel nina Garma at Leonardo, kasama ang iba pang opisyal, sa pagpatay sa tatlong alleged Chinese drug lords sa loob ng Davao Penal Colony (Dapecol).

Ang matitinding akusasyon ay nag-ugat sa mga salaysay at ebidensya na nagturo sa mga opisyal at miyembro ng Dapecol. Ayon sa testimony, ang operasyon ay isinagawa sa pamamagitan ng dalawang gugma o gugad operations. Ang operasyon na ito ay sinasabing nagresulta sa pagkakakumpiska ng mga kontrabando tulad ng shabu, empty shabu sachets, cellphone, at pocket Wi-Fi.

Dahil sa mga paglabag na ito, inutusan umano ang mga nakitaan ng kontrabando na ilagay sa Bolina Zelda Number Six. Gayunpaman, ibinunyag ng pagdinig ang nakakagulat na detalye: ang foreign nationals lamang (ang mga naging biktima) ang inilagay sa Cell Number Six, habang ang mga local PDL na sinasabing sangkot sa pagplano ng krimen, tulad nina Tatatan at Andy Magdadaro, ay hindi isinama sa seldang iyon.

Ang paglalarawan ng Kapitan ng Dapecol ay nagbigay ng kontradiksyon sa mismong testimony ng mga opisyal, lalo na nang makumpirma na ang tatlong Chinese drug lords ay kalauna’y namatay. Ang senaryong ito ay nagpapakita ng isang sinadyang paglikha ng sitwasyon—isang staged scenario—kung saan ang mga biktima ay sadyang inilagay sa kamay ng mga local PDL para isagawa ang pagpatay.

Ang paglilitis ay naglabas din ng impormasyon tungkol kay SPO4 Arthur Solis, isang key personality na dating sinitang in contempt dahil sa hindi pagdalo sa hearing. Lalong nagdulot ng shock ang rebelasyon na si SPO4 Solis ay na-assign sa PCSO sa ilalim ng supervision nina Colonel Garma at Colonel Leonardo. Ito ay nagpapatunay ng koneksyon sa pagitan ng mga opisyal at ng key witness na ngayon ay tila nagtatago.

Ang buong pagdinig ay humantong sa isang motion na carried ng committee, na nagdidirekta sa NBI na magsagawa ng masusing imbestigasyon at mag-file ng kinakailangang charges laban sa mga sangkot sa krimen.

Ang Yugto ng Pagsusuri: SALN at mga Financial Connection

Hindi rin nakaligtas si Colonel Leonardo sa masusing pagbusisi. Kinuwestiyon ang mabilis na pagtaas ng kanyang net worth, na umakyat mula sa ₱6.6 milyon noong 2021, tungo sa ₱8.115 milyon noong 2022, at sumipa pa sa ₱9.150 milyon noong 2023.

Tinanong din ang tungkol sa kaniyang financial connection na nakalista sa kaniyang SALN bilang “Colesol Logistics” na pagmamay-ari umano ng kaniyang anak sa Davao. Ang logistics company na ito ay sinasabing nagde-deliver ng cargo mula sa pier. Ang bigat ng tanong ay nakatuon sa posibleng conflict of interest at ang pinagmulan ng kaniyang mabilis na pag-angat sa yaman.

Gayundin, kinumpirma ni Garma na nagbigay ng pondo ang PCSO sa Philippine National Police (PNP) at NBI. Bagama’t iginiit niya na ito ay charity fund na nagmula sa sales ng STL at nakatuon lamang sa medical programs, ang issue ay nagturo pa rin sa ugnayan ng ahensya na kanyang pinamumunuan at ang mga law enforcement agencies.

Konklusyon:

Ang hearing na ito ay hindi lamang nag-iwan ng mga luha at kontrobersyal na pahayag, kundi naglatag ng isang clear direction patungo sa paghahanap ng hustisya. Ang mga opisyal na dati ay tila hindi mahahawakan ay ngayon tinitingnan na ng NBI. Sa gitna ng pag-iwas, pagdududa, at mga nakakagulat na rebelasyon, ang pariralang binanggit sa hearing ay tila tumama sa katotohanan: “There is always a time for Reckoning.” Ang quadcom ay nasuspinde, ngunit ang imbestigasyon ay nagsisimula pa lamang, at ang kaso sa Dapecol at ang ugnayan ng mga opisyal ay tiyak na magiging sentro ng balita sa mga darating na buwan.

Full video: