Isang Dramatic na Paglilitis, Nauwi sa Utos ng Pagkukulong: Ang Panganib ng Inconsistent na Testimoniya at Paglabag sa Drug Operation Protocols

Sumambulat sa publiko ang isang matinding drama at pagtataka sa mga bulwagan ng Kongreso matapos ang isang opisyal ng pulisya, si Lt. Col. Reynaldo Reyes, dating Chief of Police ng Lucena City, ay kagyat na ipa-detain dahil sa di-umano’y paulit-ulit na pagsisinungaling at pagiging inkonsistent sa kanyang testimonya sa isang pagdinig ng komite. Ang insidente ay hindi lamang nagpapakita ng matinding pagkadismaya ng mga mambabatas sa tila pagtatago ng katotohanan, kundi nagbigay-diin din sa malalabag na protocol na naganap sa isang sensitibong anti-illegal drug operation, na ang naging biktima pa ay isang testigo mismo ng Kongreso.

Ang dating hepe ng pulisya ay sumalang sa gitna ng isang imbestigasyon ukol sa isang drug operation na ginawa ng kanyang mga tauhan, isang operasyon na nagdulot ng kontrobersiya dahil sa tila nagkamaling target at pagpasok sa bahay ni Renalyn, isang mahalagang testigo sa mga pagdinig ng komite.

Ang Inconsistent na Kwento: ‘Kinakabisa Mo’

Mula pa lamang sa simula ng interogasyon, kitang-kita na ang pilit na pagbabago-bago ni Lt. Col. Reyes sa kanyang salaysay. Paulit-ulit na binato ng katanungan ni Congressman Caraps Paduano si Reyes, na nagtatanong kung kailan at paano niya nalaman ang tungkol sa nasabing operasyon.

Sa isang serye ng nakababahalang palitan, napansin ni Paduano na tila binabasa lamang ni Reyes ang kanyang pahayag, na nag-ugat sa isang matalas na komento: “Hwag ka na lang magsalita… nagsisinungalin ka kitang-kita at halatang-halata. Yes, may papel ka pa isa diyan? Yes Sir. Opo sir. kinakabisa mo eh kasi akin [ang] papel ‘yan” [00:00:08 – 00:00:17]. Ang sandaling ito ang nagpakita sa publiko na may malalim na problemang itinatago ang opisyal.

Ang pinakamalaking puntong pinagtalunan ay ang detalye ng komunikasyon pagkatapos mangyari ang insidente. Una, sinabi ni Reyes na siya ang tumawag kay Captain Herrera, ang team leader, upang tanungin kung sila ang pumasok sa bahay ni Renalyn. Ngunit kalaunan, nagbago ang kanyang pahayag at sinabing si Herrera ang tumawag sa kanya upang mag-ulat ng isang drug operation, at saka siya nagtanong tungkol sa pagpasok sa bahay ng testigo.

“Ang sinabi ko po kanina sir at nakasulat po dito nakatanggap ako ng tawag mula kay Captain Herrera at tinanong ko sila kung sila ang pumasok sa bahay ni Renalyn sir” [00:07:19 – 00:07:27], pahayag ni Reyes, na kagyat namang sinalungat ng naunang testimonya at ng mga dokumento na hawak ng komite.

Ang tuloy-tuloy na pagkakasalungat na ito ay nagpatindi sa galit at pagkadismaya ni Congressman Paduano. Sa huli, napilitang umamin si Reyes, sa ilalim ng matinding pressure, na alam niya na may drug operation ang kanyang mga tauhan [13:56], ngunit ang hindi niya raw alam ay ang detalye at ang maling bahay na pinasok. Subalit, ang pag-amin na ito ay hindi na naging sapat upang bawiin ang tiwala ng komite matapos ang sunod-sunod na pagbabago sa kwento.

Isang Serye ng Paglabag sa Protocol: ‘Wala Lahat’

Mas lalo pang lumalim ang kontrobersiya nang himayin ni Congressman Paduano ang mga mandatory protocol na dapat sanang sinunod sa isang lehitimong drug operation. Dito, lalong naipit si Lt. Col. Reyes dahil sa kawalan ng kaukulang dokumentasyon.

Ayon sa mga panuntunan sa paggawa ng anti-illegal drug operation, mayroong mga mahahalagang elemento na dapat nandoon, kabilang ang:

Presence ng Mandatory Witnesses: Dapat mayroong media, elected Barangay official, at representative ng Department of Justice (DOJ) [00:01:16 – 00:01:25]. Tinanong si Reyes kung mayroon nito sa operasyon na pumunta kay Jonathan Samantalang (ang nakita nilang pangalan) at inamin niya: “Wala sir” [01:32].

Post-Operation Report: Ang tanong ni Paduano, “post operation report gumawa ba sila?” Ang sagot: “Wala, wala po sir” [03:02].

Written Reports Bago ang Operasyon: Kailangan mayroong Summary of Information (SO-I), Surveillance Reports, Contact Meeting Report, at patunay ng Test Buy. Sa bawat tanong ni Paduano tungkol sa mga dokumentong ito, iisa ang sagot ni Reyes: “Wala po sir” o “Wala rin po sir” [00:18:17 – 00:18:26].

Dahil sa wala man lamang naipakitang mga dokumento, nagtanong si Paduano: “so ang ibig sabihin eh hindi mo sinu-supervise as the commander or chief of police yung activities ng iyong mga tao” [00:21:52 – 00:21:55]. Ang kawalan ng sapat na superbisyon ay nagbigay-daan sa posibilidad na hindi aksidente, kundi sinadya ang pangyayari.

Ang Biktima: Isang Testigo ng Komite

Ang pinaka-emosyonal na bahagi ng pagdinig ay nang sumambulat ang katotohanan na ang bahay na pinasok ay pag-aari ng isang testigo na kasalukuyang nakikipagtulungan sa Kongreso.

Ang opisyal na target ng operasyon ay si Christian Salcedo [19:23]. Ngunit ang bahay na pinasok ay kay Renalyn. Nang tanungin ni Paduano, “yung operation na ginawa kay Salcedo gaano kalayo sa bahay ni ah Rianales?” Ang sagot: “More or less sir mga 200 to 300 meters sir” [00:25:04 – 00:25:08].

Para sa mga mambabatas, ang distansya na 200-300 metro ay nagpapahiwatig na hindi ito simpleng pagkakamali, lalo na kung ang mga tauhan ay nag-conduct ng surveillance activity, na dapat ay makapagbibigay sa kanila ng tamang direksyon [22:17].

“Ang sa amin ang assessment… parang sinadya niyo na pasukin yung bahay eh kasi Bakit hinahanap niyo si Jonathan Samantalang hindi naman siya ang target Ninyo eh” [00:23:20 – 00:23:47], giit ni Paduano. Mas lumala pa ang pagdududa nang sabihin ni Paduano na: “Nakapagtataka ang pinasok nilang bahay ay yung Testigo namin dito” [24:25]. Ang pag-target sa isang testigo ay nag-ugat sa hinala na ginawa ito upang takutin o guluhin ang imbestigasyon ng Kongreso.

Ang Galit ng Komite at ang Pag-cite sa Contempt

Sa dulo, naubos ang pasensya ng mga mambabatas, kabilang na si Chairman Acop. “Naubos na yung pasensya ko eh,” sabi ni Chairman Acop [03:19:01]. Ang patuloy na pagbabago sa salaysay ni Reyes ay itinuring na isang tahasang paglabag at kawalang-galang sa proseso ng pagdinig.

Bunsod nito, nagdesisyon ang mga mambabatas na gamitin ang kanilang awtoridad. Sa pamumuno ni Chairman Acop at Paduano, gumulong ang mosyon: “There’s a motion to cite in contempt… Colonel Reyes” [00:32:41 – 00:32:52]. Ang batayan ay “refusal truthfully to answer relevant queries by the committee members” (Paragraph C ng Section 11 ng kanilang mga panuntunan) [33:12].

Ang mosyon ay mabilis na sinuportahan, at pagkatapos ay idinagdag ang isa pang mosyon ni Paduano: “I move that Uh the city Director will be detained in the house premises for 30 Days” [00:33:31 – 00:33:40].

Ang mosyon ay inaprubahan [00:33:56 – 00:34:02], na nagresulta sa kagyat na pagkukulong kay Lt. Col. Reyes sa loob ng House premises sa loob ng tatlumpung (30) araw.

Ang Mensahe ng Kongreso

Ang desisyon na ito ay nagsilbing isang matinding paalala at babala sa lahat ng opisyal ng gobyerno. Hindi papayagan ng Kongreso ang sinuman na magsinungaling o magbigay ng di-magkakaugnay na testimonya, lalo na kung ang usapin ay sensitibo at nakakaapekto sa kaligtasan ng mga mamamayan.

Ang kaso ni Lt. Col. Reyes ay isang malungkot ngunit mahalagang halimbawa ng pananagutan. Ang pagiging Chief of Police ay may kaakibat na obligasyon na sundin ang batas at panuntunan nang walang pag-aalinlangan. Ang kanyang kabiguang panatilihing lehitimo ang operasyon, kasabay ng kanyang pagtatangka na takpan ang katotohanan sa harap ng interogasyon, ay nagdala sa kanya sa pagkakahuli at pagkakakulong.

Ipinakita ng mga mambabatas na ang pagprotekta sa kanilang mga testigo at ang paggigiit sa katotohanan ay hindi matitinag. Ang 30-araw na detensyon ay hindi lamang parusa kundi isang malakas na mensahe sa buong bansa: Walang puwang ang pagsisinungaling sa pamahalaan, at mas lalo na sa gitna ng paghahanap sa hustisya. Ang hustisya para sa biktima/testigo ay dapat ipaglaban, at ang mga opisyal na lumalabag sa batas at tiwala ng publiko ay kagyat na papanagutin. Ang pilit na pagsisinungaling ay lalo lamang nagpapabigat sa kaso, na sa huli ay nagbigay-daan sa sarili niyang pagkakahulog.

Full video: