HINDI Sapat ang ‘SORRY’: Bakit Iginigiit ni Niño Muhlach ang Hustisya Laban sa ‘Toxic Culture’ sa Showbiz

Ang mga pader ng Senado, na karaniwang saksi sa mga debate at pagpapasa ng batas, ay niyanig ng mga emosyonal na pahayag at paghihinagpis. Kamakailan, ang pagdinig tungkol sa umano’y pang-aabuso sa kabataang aktor na si Sandro Muhlach ay naging sentro ng atensyon ng bansa, na naglalantad ng malalim na sugat at mga isyu ng hustisya, trauma, at kultura ng pananahimik sa loob ng industriya ng showbiz.

Sa isang serye ng nakakabahalang mga pagbubunyag, matapang na hinarap ng beteranong aktor na si Niño Muhlach ang komite ng Senado, kasama sina Senador Robin Padilla at Senador Bong Revilla, upang ipaglaban ang katotohanan at kapayapaan para sa kanyang anak. Ang emosyonal na kalagayan ni Niño ay kitang-kita; sa simula pa lamang ng pagdinig, inihayag na mataas ang kanyang blood pressure dahil sa labis na pag-aalala [00:10], isang pisikal na representasyon ng matinding sakit na dinadala ng isang ama.

Ang Pag-amin at ang Pagtanggi sa Kapatawaran

Isa sa pinakamabigat na rebelasyon sa pagdinig ay ang pribadong pagpupulong kung saan nag-sorry umano ang dalawang akusado, sina Mr. Jojo Nones, isang direktor, at Mr. Richard Cruz, isang creative consultant [17:17]. Ayon sa salaysay ni Niño, hinarap siya ng dalawa at humingi ng paumanhin para sa ginawa kay Sandro.

Ngunit ang paumanhin na ito ay tila langis na ibinuhos sa apoy ng kanyang galit at paninindigan para sa hustisya. Sa isang napaka-emosyonal na pahayag, mariing sinabi ni Niño: “Ang sorry na ‘yon… ako tao lang ako, eh. Diyos nga marunong magpatawad, ‘di ba? Kaya ko kayong patawarin, pero kailangan pagbayaran niyo ‘yung ginawa niyo!” [18:15].

Ito ay malinaw na nagpapakita na para sa pamilya Muhlach, ang laban ay lumagpas na sa personal na damdamin. Ito ay naging isang krusada laban sa kultura ng pagtatakip at pagdadaan sa madaling daan para sa mga makapangyarihan. Ang pagtanggi ni Niño sa paumanhin at ang kanyang paggigiit sa legal na proseso ay nagtatakda ng isang mapanganib ngunit kinakailangang precedent: ang kapatawaran ay pribado, ngunit ang pananagutan ay pampubliko at kailangang dumaan sa batas.

Mabilis na Aksyon ng GMA vs. Ang Kalikasan ng Akusado

Nagbigay din ng pahayag si Atty. Anna Teresa Gozon-Valdez, Senior Vice President for Programming, Talent Management, and Group ng GMA Network, na nagpaliwanag sa aksyon ng istasyon. Tiniyak niya sa komite na ang GMA ay “hindi nagko-condone, [at] hindi rin nagto-tolerate ng anumang sexual abuse o harassment” [01:10].

Agad na tumugon ang network nang isinampa ang HR complaint. Kahit pa ang insidente ay nangyari sa labas ng company premises at hindi sa isang opisyal na event, ipinaliwanag ni Atty. Gozon-Valdez na kinuha nila ang hurisdiksyon dahil ang tatlong sangkot ay pawang nasa ilalim ng kontrata ng GMA [02:30].

Dahil sa bigat ng akusasyon, kaagad na naglabas ang GMA ng preventive suspension order sa dalawang akusado [03:08], na nangangahulugang wala silang trabaho at expended ang kanilang benefits na may kinalaman sa istasyon habang isinasagawa ang imbestigasyon [11:39].

Gayunpaman, binigyang-diin ni Atty. Gozon-Valdez na sina Nones at Cruz ay hindi mga regular employee, kundi mga independent contractor [05:37]. Sila ay binabayaran batay sa output at ang paraan ng kanilang pagtatrabaho ay hindi direktang nasa ilalim ng kontrol ng GMA [05:55]. Sa kabila nito, sila ay bound pa rin sa Code of Conduct ng network, na nagbigay-daan upang aksyunan ang reklamo sa HR. Ang paglilinaw na ito ay mahalaga sapagkat ipinapakita nito ang kumplikadong legal na landscape sa pagitan ng mga network at ng kanilang mga talent o consultant.

Ang Malalim na Trauma ni Sandro

Sa gitna ng legal at corporate na mga diskusyon, hindi dapat malimutan ang biktima: si Sandro Muhlach. Ayon sa GMA at kay Senador Revilla, sina Sandro at Niño ay labis na na-trauma. Nagbigay agad ang GMA ng counseling services [01:44], at mariing hiniling ng pamilya ang extreme confidentiality para protektahan ang mental health ni Sandro [02:03].

Binanggit ni Senador Revilla na personal niyang nakita ang bata na “talagang nanginginig at hindi niya alam kung papaano ia-approach ito” [08:16]. Ang pag-aalala ni Niño ay umabot pa sa puntong ayaw niyang madamay ang buong pamilya Muhlach [08:26] at nag-alala si Sandro na baka masira ang kanyang karera sa Sparkle o mapag-initan siya dahil sa kaso [17:03]. Ang mga detalyeng ito ay nagpapakita na ang sekswal na pang-aabuso ay nagdudulot ng hindi lamang pisikal na sakit kundi isang pangmatagalang trauma sa mentalidad at emosyon ng biktima.

Ang pagtutok sa mental health ni Sandro, na nagbigay-diin sa pangangailangan para sa confidentiality, ay nagbigay-linaw kung bakit umabot pa ng ilang araw bago pormal na mag-file ng reklamo. Ngunit nang sumabog na sa media ang isyu, pinayuhan na ni Atty. Gozon-Valdez ang pamilya na mag-file na rin ng criminal case [04:13], upang tuluyan nang makamit ang katotohanan at hustisya.

Ang Mainit na Hamon ni Senador Padilla: Extra Mile para sa Hustisya

Ang pinakamainit na bahagi ng pagdinig ay ang pagtatalo sa pagitan ni Senador Robin Padilla at ni Atty. Marie Catherine Ul R. Nasco mula sa National Bureau of Investigation (NBI).

Sa gitna ng paliwanag ni Atty. Nasco tungkol sa tamang proseso ng NBI—na nagsisimula sa psychological evaluation at pag-iisyu ng subpoena bago harapin ang mga akusado [20:01]—mariing kinontra ito ni Senador Padilla. Para sa mambabatas, ang tagal ng proseso ay nagpapalaki lamang sa isyu, na nagiging sanhi upang malimutan ang mas mahahalagang problema ng bansa [21:42].

Naglabas ng apela si Senador Padilla sa NBI na gawin ang “extra mile” sa imbestigasyon [23:04]. Aniya, sa panahong ito, dapat ay maging mas proactive ang mga awtoridad at hindi na naghihintay pa ng summons o warrant bago umaksyon. Ang pagdidiin niya ay tungkol sa moral obligation ng batas na tugunan agad ang mga reklamo, lalo na kung may implikasyon ng pang-aabuso.

“Huwag tayong masyadong tapak nang tapak kung nakikita natin may shortcut naman at wala tayong nilalabag, gawin na natin,” [23:18] matapang niyang sinabi, idinidiin na ang mga ganitong kaso ay nagmamarka sa pananaw ng publiko sa sistema ng hustisya. Ang sentimyento ni Padilla ay nag-ugat sa takot na baka makita ng taong bayan na may pinipili ang batas, na mas mabilis ang aksyon kapag ang inirereklamo ay isang mahirap na tao, ngunit nagiging kumplikado at mabagal kapag ang mga sangkot ay may koneksyon sa malalaking network [27:45].

Sa huli, tinapos ni Senador Padilla ang bahagi ng pagtatanong sa NBI sa pamamagitan ng pagkuha ng pangako mula kay Atty. Nasco na tutulungan nila ang Senado at ang pamilya Muhlach na “mahanap ang katotohanan” [32:19].

Ang Isyu ng Trabaho at Moral Obligation

Ang pagdinig ay naging isang plataporma rin upang talakayin ang mga patakaran sa paggawa sa industriya. Nagpaliwanag si Ms. Mafel Sanchez ng Department of Labor and Employment (DOLE) na mandato ng kanilang ahensya na tiyakin na ang bawat establisimiyento, tulad ng GMA, ay may Committee on Decorum and Investigation (CODI) at anti-sexual harassment policy [13:37].

Kinumpirma ni Atty. Gozon-Valdez na ang GMA ay compliant [35:20]. Sa katunayan, ang pagkakaloob nila ng preventive suspension sa dalawang independent contractor ay nagpapakita ng kanilang pagpapatupad sa moral at ethical na probisyon ng kanilang Code of Conduct, kahit pa hindi regular na empleyado ang mga akusado.

Ngunit ang kaso ay nagbukas ng mga tanong: sapat ba ang mga patakarang ito? Kailangan bang mas maging mahigpit ang mga network sa kanilang vetting ng mga director at creative consultant na may power sa mga kabataang talent?

Para kay Senador Padilla, ang kaso ni Sandro Muhlach ay dapat maging simula ng paggawa ng mga bagong batas upang maprotektahan ang mga manggagawa, lalo na ang mga kabataan, sa showbiz [27:24]. Aniya, ang show business ay sentro ng libangan para sa mga mamamayan, at dahil dito, ang moralidad at kaligtasan ng mga nagtatrabaho rito ay dapat na prime priority.

Sa pagtatapos ng pagdinig, malinaw ang paninindigan ng pamilya Muhlach: ang reklamo ay nakatuon direkta sa dalawang akusado, at hindi sa GMA Network [36:10]. Ang kanilang laban ay isang matapang na hakbang na naglalayong buwagin ang “toxic culture” sa industriya, isang mensahe na hindi na dapat matakot ang biktima na magsalita.

Ang mga mata ng publiko, lalo na ng mga magulang, ay nakatutok ngayon sa NBI at sa Department of Justice. Ang kasong ito ay higit pa sa showbiz scandal—ito ay isang pagsubok sa katatagan ng ating legal na sistema at sa paninindigan ng ating pamahalaan na protektahan ang well-being at mental health ng bawat Pilipino, bata man o matanda, sikat man o ordinaryong mamamayan. Ang sorry ay maaaring makapagpapagaan ng loob, ngunit ang tunay na hustisya ang makapagpapagaling sa sugat ng trauma. Ang laban ni Sandro Muhlach ay simula pa lamang.

Full video: