Haring Budol, Convicted Scammer, at Pambansang Prankster: Ang Mapanganib na Presyo ng Kasikatan at ang Pagkawasak ng Tiwala ng Publiko

Sa kasalukuyang henerasyon, kung saan ang bilis ng pag-ikot ng impormasyon ay katumbas ng bilis ng paghinga, ang social media ay naging isang pambihirang plataporma para sa pag-angat at, sa kasamaang-palad, sa panloloko. Ang isang simpleng video ay maaaring maging susi sa instant celebrity, nagdadala ng kasikatan, at kasaganahan. Ngunit sa likod ng kumikinang na imahe ng mga influencer at ang tila walang katapusang good vibes na ibinabahagi nila, may isang madilim na katotohanan na unti-unting nabubunyag: ang pagtataksil sa tiwala ng manonood para lamang sa views at engagement.

Ang mga viral challenges at mga pangakong tulong ay tila naging mga pangunahing sangkap ng tagumpay sa mundo ng vlogging. Subalit, ang mga istorya ng mga vlogger na gumamit ng panloloko, pang-uuto, at mga elaborated marketing stunts ay nagpapakita na ang pagkuha ng kasikatan sa anumang paraan ay mas pinahahalagahan kaysa sa integridad. Ang mga kasong ito ay naglalantad ng isang mapanganib na kalakaran na nagpapababa sa antas ng tiwala ng publiko at nagpapatunay na ang moral na kompas ng ilan ay nakatutok lamang sa pag-akyat sa tuktok, anuman ang masira sa proseso.

Hindi na bago ang paggamit ng mga clickbait at labis na pangako upang makakuha ng atensyon, ngunit ang ilang personalidad ay dinala ito sa isang antas na tahasan nang maituturing na panlilinlang—isang budol na naka-sentro sa tiwala at pag-asa ng mga tao. Ang pagkawasak ng tiwalang ito ang sentro ng mga sumusunod na kontrobersya na gumulantang sa online community ng Pilipinas.

Si Von Ordona: Ang Hari ng mga Naglahong Pangako

Si Von Ordona, na dating kinilala bilang isa sa mga fast rising na YouTube content creators, ay nagtatag ng kanyang tatak sa pamamagitan ng paghahalo ng mga pa-viral challenges at pagbibigay-tulong. Subalit, ang kanyang popularidad ay unti-unting bumagsak at napalitan ng batikos at pagkadismaya dahil sa sunud-sunod na isyu ng budol o mga pangakong hindi tinupad.

Ang pinakaunang red flag na nagpalabas ng pagdududa ay ang kanyang pangako na magbibigay ng burger sa buong Pilipinas bilang pasasalamat sa kanyang mga manonood [00:46]. Ito ay isang pambihirang pangako na natural na nakakuha ng malaking hype at engagement. Ngunit, lumipas ang mga araw, walang malinaw na sistema, plano, o anumang transparent na update kung paano, kailan, at saan ipapamahagi ang nasabing mga burger [00:53]. Ang pangako ay nanatiling hanggang salita, na ginamit lamang bilang isang malaking clickbait para i-boost ang engagement ng kanyang channel [01:00].

Ang isa pang insidente na nagpababa sa kanyang kredibilidad ay ang pagpapakalat ng balita noong kasagsagan ng kasikatan ng BG House (isang content house ng mga Pinoy creators) na darating daw ang sikat na world famous YouTuber na si Mr. Beast sa Pilipinas, at sa mismong BG House pa [01:16]. Ang naturang pahayag ay muling nagdulot ng matinding excitement, subalit wala itong anumang katibayan, kumpirmasyon, o opisyal na pahayag mula mismo kay Mr. Beast o sa kanyang team [01:24]. Gaya ng naunang pangako, walang nangyaring pagbisita. Ang pangako ay muling naglaho, nag-iwan ng mga manonood na umaasa at nadidismaya.

Ngunit ang pinakamalaking scam na nagtakda ng kanyang pagbagsak ay ang kanyang Php1 million challenge kapalit ng 10 milyong subscribers [01:33]. Nangako si Von na kapag umabot siya sa naturang bilang ng subscribers, mamimigay siya ng P1 milyon sa isang content creator na makakakuha ng pinakamataas na views sa paggawa ng isang video na naghihikayat sa publiko na mag-subscribe sa kanya [01:40]. Maraming content creators ang nag-invest ng oras, pera, at malaking effort sa paggawa ng mga video na ito. Ito ay isang win-win sana—nagpapasikat kay Von habang nagbibigay ng pagkakataon sa aspiring creators. Gayunpaman, hindi niya pinaninindigan ang kanyang pangako. Ang komunidad ng mga content creators ay nagpahayag ng matinding galit at pagkadismaya, na tinawag ang challenge na isang malaking scam para lamang sa sariling channel growth ni Von [02:03].

Ang sunud-sunod na budol na ito ay nagpatibay sa bansag sa kanya bilang King of YouTube Budol [02:11]. Ang pagkawala ng tiwala ng marami ay nag-udyok pa sa ilang content creators na gumawa ng mga expose laban sa kanya, na nagpapakita kung gaano kalalim ang pinsala na naidulot ng paglalaro sa pag-asa ng tao para sa pansariling tagumpay.

Carl Keion at ang Tattooed Tragedy: Ang Presyo ng Viral Marketing

Hindi lamang pangako ng pera ang ginagamit upang manlinlang. Minsan, ginagamit din ang kahinaan ng tao sa paghahanap ng pag-asa—kahit pa sa marketing stunt lamang. Ito ang nangyari sa kontrobersyal na challenge na isinagawa ng sikat na brand owner na si Carl Keion ng Taragis Kuyaki.

Noong Abril 1, 2024, kasabay ng April Fools’ Day, nag-post ang Taragis Kuyaki sa kanilang Facebook page ng isang challenge: sinuman ang magpatattoo ng kanilang logo sa noo ay bibigyan ng P1,000 na premyo [02:35]. Ang maliit na fine print sa larawan, na makikita lamang kapag na-click ang larawan, ay nagsasaad na ito’y bahagi ng April Fools’ prank [02:43]. Ang fine print ay madaling makaligtaan at tila sadyang inilagay upang hindi mapansin.

Gayon pa man, may tumugon. Si Ramil Albano, 47 anyos, ay nagpatao ng logo sa noo at kinuhanan mismo ang proseso bilang patunay [02:51]. Ang kalagayan ni Albano, na posibleng desperado sa pera, ay nagbigay-diin sa masalimuot na isyu. Ang isang libong piso ay tila napakalaking halaga para sa isang permanenteng aksyon—isang tato sa noo—na hindi na mababawi.

Kinumpirma ni Carl Keion na ang prank ay isang elaborated marketing stunt na pinlano pa noong Agosto 2023 [03:14]. Inamin niya na ang layunin ng planong ito ay gawing viral ang brand sa pamamagitan ng paggamit sa emosyon at diskusyon ng publiko [03:23]. Ang pahayag na ito ay lalong nagpainit sa galit ng mga tao online. Itinuring itong exploitative ng marami, isang kaligtaan sa pag-iisip na may mga taong talagang maniniwala sa post, lalo na sa Pilipinas kung saan ang pera ay isang napakasensitibong usapin [03:30].

Dahil sa matinding backlash, binisita ni Keion si Albano, ibinigay ang P1,000, at inalok ang laser removal ng tattoo [03:45]. Bagamat nagpakita ng pagtugon sa kontrobersya, ang pinsala sa tiwala ay nag-ugat na. Ang insidente ay nagturo ng isang mahalagang aral: ang pagiging viral ay hindi dapat maging katwiran para sa pagyurak sa dignidad at pag-asa ng tao. Ang paggamit ng elaborated stunts na naglalaro sa kahirapan ng tao para sa brand visibility ay isang patunay na handang gawin ng ilan ang lahat para sa atensyon at kasikatan, kahit pa ang maging pambansang prankster sa mata ng publiko.

Si Sian Gaza: Mula Convicted Scammer tungo Crypto Guru at Pambansang Marites

Kung may dalawang personalidad na nagtatag ng kanilang kasikatan sa pamamagitan ng panloloko at kontrobersya, si Sian Gaza ang sumisimbolo sa kakayahan ng social media na bigyan ng ikalawang buhay ang mga may kaduda-dudang nakaraan. Ang kanyang istorya ay isang matinding paalala na ang fame ay maaaring maging isang shield laban sa nakaraang pagkakamali.

Noong 2018, si Sian Gaza ay na-convict sa kasong paglabag sa Bouncing Checks Law (BP2) [04:09]. Siya ay inireklamo ng ilang investors na hindi nabayaran at hindi natuloy ang mga negosyong ipinangako [04:17]. Ang kanyang mugshot ay naging viral, at siya ay binansagang Pambansang Scammer [04:24]. Tumakas siya sa ibang bansa—Hong Kong at Thailand—matapos magpiyansa, at doon ipinagpatuloy ang kanyang online persona bilang isang negosyante at crypto trader [04:33].

Ang pagbabagong-anyo niya bilang isang crypto guru o business mentor ay nagbigay sa kanya ng panibagong audience. Gayunpaman, maraming netizens at financial experts ang patuloy na nagbabala laban sa kanyang mga sinusuportahang proyekto, na may mga alegasyon ng multilevel marketing-style recruitment at malabong legitimacy ng kanyang mga investment [04:42]. Ang kanyang pagiging scammer ay tila hindi nabura ng kanyang bagong image bilang isang online entrepreneur.

Bukod sa kanyang pinansyal na kontrobersya, si Gaza ay kilala rin bilang Pambansang Marites [04:50]. Ginamit niya ang blind item-style posts na puno ng initials, emojis, at clues tungkol sa mga artista upang manatiling relevant at makakuha ng atensyon [04:57]. Nagbibigay siya ng mga kontrobersyal na opinyon, tulad ng pag-aanalisa sa breakup ng mga celebrity couple o pagpaparinig na may alam siya sa mga hidden relationships [05:12]. Ang estratehiyang ito ay nagbigay sa kanya ng kasikatan, ngunit marami ang hindi nakakalimot sa kanyang nakaraan. Ang kanyang online na presensya ay nagpapakita kung paano maaaring gamitin ang showbiz chika bilang diversion at engagement tool para malimutan ang seryosong kasong pinansyal.

Ang Aral: Maging Matalino at Huwag Magpabudol

Ang mga kaso nina Von Ordona, Carl Keion, at Sian Gaza ay nagbibigay-linaw sa isang malungkot na kalakaran: ang tiwala ng publiko ay naging isang kalakal na madaling ipagpalit para sa views at virality [05:33]. Ang pagkuha ng fame ay tila nagiging mas mahalaga kaysa sa pagpapanatili ng integridad. Ipinapaalala sa atin ng mga istoryang ito na hindi lahat ng content ay galing sa puso [05:39]. Marami sa mga paandar na ito ay galing sa diskarte, at sa kaso ng ilan, galing sa panlilinlang at pang-uuto.

Bilang manonood, tayo ang huling depensa laban sa paglaganap ng mga fake influencers at fake news [05:55]. Sa susunod na may makita tayong viral challenge, malaking pangako, o sobrang nagkaka-good vibes na content, kailangan nating tanungin ang ating sarili: “Totoo ba ito, o isa na namang paandar para sa views?” [05:48].

Ang kapangyarihan ng social media ay nasa kamay ng lahat—ngunit nasa kamay din ng lahat ang responsibilidad na maging kritikal at matalino. Sa dulo, tayong manonood ang naloloko kapag hinahayaan nating manalo ang panlilinlang. Ang paglalantad sa mga scammer at deceivers na ito ay hindi lamang tungkol sa pagsira ng kanilang kasikatan, kundi tungkol sa pagpapanday ng mas matatag, mas tapat, at mas may integridad na online community. Ito ay isang panawagan para sa accountability at sa pagbabalik ng tiwala na unti-unting winawasak ng mga personalidad na mas pinipili ang budol kaysa sa katotohanan. Ang online landscape ay magiging kasing-linis lang ng ating kolektibong pagpapasya na tanggihan ang mga laro ng panloloko.

Full video: