BINITAG SA KASINUNGALINGAN: Walong (8) Pulis, HINATULAN ng 30-Araw na Pagkakakulong ng Kongreso Dahil sa Ilegal na Pag-raid at Pagtangging Sumagot

Ang loob ng isang Congressional hearing ay dapat na banal na lugar para sa paghahanap ng katotohanan, ngunit para sa walong opisyal ng pulisya mula sa Lucena City Police Station, ito ay naging hantungan ng kanilang pagpapaimbabaw at pagtangging sumailalim sa responsibilidad. Sa isang matindi at emosyonal na pagdinig, ang walong (8) PNP personnel, na pinamumunuan ni Police Captain Aaron A. Herrera, ay diretsahang sinentensiyahan ng 30-araw na detensyon sa loob mismo ng House premises matapos silang sabay-sabay na i-cite for contempt dahil sa pagiging taksil at pagtangging sagutin ang mga kritikal na tanong ng komite.

Ang matinding parusang ito ay nagbigay ng isang malinaw at hindi matatawarang mensahe mula sa lehislatura: ang pag-atake sa mga karapatan ng isang pribadong indibidwal, ang paghamak sa kapangyarihan ng Kongreso, at ang kasinungalingan sa ilalim ng panunumpa ay hindi palalampasin. Ang desisyon na ito ay naging huling kabanata ng isang nakakagulantang na pagdinig na naglantad sa hindi lamang sa isang iligal na operasyon, kundi pati na rin sa krisis sa moralidad at pagiging propesyonal sa loob ng ilang bahagi ng pambansang pulisya.

Ang Panggigipit sa Isang Saksi ng Kongreso

Ang ugat ng imbestigasyong ito, na idinaos in aid of legislation, ay nakatuon sa isang operasyon na labag sa batas at naglalayong gipitin ang isang mahalagang testigo—si Renelyn Rianzales. Si Rianzales, na dati nang nagbigay ng emosyonal na testimonya sa Kongreso tungkol sa karahasan at panggigipit na dinanas niya noong nakaraang Barangay Elections, ay muling naging biktima. Dalawang araw lamang matapos niyang magsalita sa komite, ang kanyang tahanan sa Barangay Ransohan, Lucena City, ay iligal na niraid noong Mayo 24, 2024, bandang 3:00 AM. Ito, ayon sa mga Mambabatas, ay isang direktang pagtatangka upang sindakin at pigilan ang paghahanap ng katotohanan.

Ipinunto ni Congressman Acop at ng ibang miyembro ng komite [01:33:14] na napakahalaga ng usaping ito dahil ito ay tungkol sa karahasan at panggigipit na nangyayari, at lalo pang pinalubha nang ang isang resource person na nagbigay ng testimonya [01:33:40] ay muling nakaranas ng karahasan at panggigipit. Ito ang nagtulak sa mga Mambabatas na maging masigasig sa paghahanap ng hustisya. Ang insidente ay tiningnan hindi lang bilang isang simpleng paglabag sa SOP, kundi bilang isang seryosong pag-atake sa proseso ng batas.

Ang Matigas na Pagtanggi at Pagpapaimbabaw ni Captain Herrera

Nang tanungin sa pagdinig, si Police Captain Aaron A. Herrera, ang Team Leader ng SDEU (Special Drug Enforcement Unit) team ng Lucena City, ay nagsimula sa serye ng pag-iwas. Bagama’t umamin siya [07:23] na sila nga ang grupo na kinasuhan at inaresto matapos ang operasyon, naging matigas ang kanyang dila nang tanungin [07:37] kung sila ang nasa CCTV video na nag-raid sa bahay ni Renelyn Rianzales.

Sa bawat tanong na lumalapit sa katotohanan, ang kanyang tugon ay pareho: “I invoke my rights against self-incrimination” [07:41]. Ang paulit-ulit na paggamit ng karapatang ito, ayon sa mga Mambabatas, ay isang pagtatago at hindi isang depensa. Ipinaintindi ni Congressman Paduano at ng iba pa [07:52] na ang hearing ay “in aid of legislation” at hindi para mag-inkrimina. Pinayuhan din siya [08:05] na hindi siya nag-iincriminate sa simpleng pagsagot sa mga tanong, lalo pa’t nakapag-piyansa na sila at may kasong hinaharap.

Gayunpaman, patuloy ang pagmamatigas. Nang diretsahang tanungin [08:42] kung sila ang nasa video at kung sila ang pumasok sa bahay ng testigo, patuloy na nagkubli [08:46] si Captain Herrera sa “self-incrimination.” Ang pagtangging ito ay nag-udyok kay Congressman Paduano na magtanong kung paano ma-i-incriminate ang pulis sa simpleng pag-amin sa oras na ginugol nila sa Barangay [30:14].

Ang CCTV at ang Pagbubuking sa mga Kontradiksyon

Ang pagdinig ay nagkaroon ng malaking pagbabago nang ipalabas [03:41] ang CCTV footage ng insidente. Sa video, kitang-kita [04:01] ang mga hindi pa nakikilalang tauhan na lumalabas sa isang puting Mitsubishi L300 van bandang 3:00 AM at pumapasok sa iskinita at tahanan sa Barangay Ransohan. Ang footage na ito ay nagsilbing hindi matatawarang ebidensya laban sa grupo.

Lalo pang naging kumplikado ang sitwasyon nang magbigay ng testimonya ang dating Chief of Police ng Lucena City, si Police Lieutenant Colonel Reynaldo Reyes. Sa ilalim ng matinding pagtatanong ni Congressman Paduano, nagkaroon ng matinding kontradisyon sa pagitan ni Herrera at Colonel Reyes.

Una, tungkol sa operasyon, inamin ni Herrera [14:44] na mayroon silang bypass operation, ngunit aniya ay nangyari ito bandang 5:50 AM, at sila ay nasa area bandang 3:00 AM [15:10] para maghanda. Ngunit nang tanungin kung sino ang tumawag at kung ano ang pinag-usapan, una niyang sinabi [17:08] na siya ang tumawag kay Colonel Reyes bandang 5:13 AM para ipaalam ang bypass operation, at iyon lang ang kanilang pinag-usapan.

Gayunpaman, nang pilitin [26:08] siya na sabihin ang buong katotohanan, umamin [26:20] si Captain Herrera na tinanong siya ni Colonel Reyes kung kami ang pumasok sa bahay ni Renelyn—isang pag-amin na direktang sumasalungat sa kanyang unang pahayag [26:39] na bypass operation lang ang pinag-usapan. Ang pagbabago sa kanyang kuwento ay kitang-kita sa record ng komite.

Bukod pa rito, binuking ni Colonel Reyes [01:05:47] na nagtanong siya kay Herrera bandang 5:13 AM kung sila ang pumasok sa bahay, at ang sagot daw ni Herrera ay “hindi.” Ngunit nang i-verify sa CCTV, sila pala ang pumasok. Ang katotohanang ito ay nagbigay-diin [01:06:40] sa pagiging sinungaling ni Herrera. Nang tanungin si Herrera [01:06:16] muli kung nandoon siya bandang 3:00 AM, nagbago na naman ang kanyang sagot, at aniya, 3:15 AM sila nandoon [01:06:26]. Ang pag-iiba-iba ng kanyang salita ay naging mitsa ng parusa. “Sinungaling si Herrera,” [01:42:40] ang mariing pahayag ni Congressman Acop, na siyang nagsumite ng mosyon na i-contempt ang opisyal.

Grave Misconduct: Ang Paglabag sa Police Manual

Maliban sa isyu ng harassment at kasinungalingan, ibinunyag din ng pagdinig ang matinding paglabag ng grupo sa standard operating procedures (SOP) ng Philippine National Police.

Diretsahang tinanong [32:34] si Captain Herrera kung nag-sumite ba sila ng pre-planned operation report, surveillance report, at iba pang dokumentasyon sa kanilang Chief of Police (COP). Ang sagot ni Herrera [33:05] ay “Verbal lang po.” Hindi siya nag-submit ng anumang pre-planned report para sa bypass operation, na isang mandatoryong hakbang [33:13] sa ilalim ng Section 5, Paragraph A at B, Rule 113 ng Rules of Court at PNP Manual.

Nang tanungin ang Regional Director (RD) [34:01] kung ano ang karampatang parusa sa ganitong sitwasyon, ang tugon ay malinaw: Irregularity in the Performance of Duty, na maaaring humantong sa Grave Misconduct, at ang maximum penalty [34:20] ay dismissal mula sa serbisyo. Ito ay nagpapakita [34:56] ng mapanganib na kultura kung saan ang mga pulis ay nag-o-operate “without a proper documentation” at walang tamang pagpaplano.

Lalo pang ikinagalit ng mga Mambabatas ang katotohanang hindi kasama [54:17] si Jonathan Torres (ang pangalawang subject na pinuntahan nila) sa una nilang plano laban kay Christian Salcedo. Nang tanungin kung bakit pinasok nila ang bahay ni Jonathan kahit hindi ito subject ng operation, patuloy na nag-invoke ng self-incrimination si Herrera [55:56]. Ang pag-iwas na ito ay nagpatunay [56:48] sa kawalan nila ng legal na rason.

Ang matinding pagkadismaya ni Congressman Acop ay umabot sa punto na tinanong niya [47:33] ang dating Chief of Police (Colonel Reyes) kung alam ba niya ang probisyon ng anti-illegal drugs operation manual, kung saan umamin si Reyes [47:33] na hindi niya masyadong kabisado. Ang pagkukulang sa kaalaman sa basic procedures ng mga pinuno ay nakikitang isa sa mga ugat ng pagkakamali at paglabag ng kanilang mga tauhan.

Ang Pagkakaisa sa Kasinungalingan at ang Apat na Sulok ng Detention

Ang insidente ay lalong nagpakita ng pagkakaisa ng mga opisyal sa kasinungalingan. Sa simula ng pagdinig, tinanong ang mga subordinate officers kung sasama sila sa bawat sasabihin ni Captain Herrera. Bagama’t may ilang sandaling pag-aatubili [02:16:30], bandang huli ay halos lahat [02:33:31] ay nagpahayag ng pagsunod sa kanilang team leader.

Ito ang huling patak. Nang tanungin [01:11:42] ang lahat ng walong (8) PNP personnel, kabilang si Captain Herrera, kung tatayo pa rin sila sa kanilang posisyon na hindi sasagutin ang tanong, ang kanilang tugon ay sabay-sabay na “Yes, your honor” [01:12:12].

Ito ang naging batayan. Diretsahang inilarawan ni Congressman Paduano [01:13:06] ang kanilang aksyon bilang “refusal to answer relevant question in this committee” at isang malinaw na paglabag [01:13:50] sa contempt provision ng Kongreso. Sa unanimous vote ng mga miyembro na present [01:13:23], inaprubahan ang mosyon na i-cite for contempt ang walong (8) PNP personnel: sina Police Captain Aaron A. Herrera, Rich Ledesma, Henry Mascar Mago, Alvin Zabal, Alan Abdon, Wilson Peñaverde Bantilan, Rene John Martinez Bartolata, at Unar Cabalsa.

Ang parusa ay malinaw: 30-araw na detensyon sa loob ng House premises [01:13:50]. Isang matinding paalala na walang sinuman ang hihigit sa kapangyarihan ng batas at paghahanap ng katotohanan.

Ang Mensahe at ang Susunod na Kabanata

Ang desisyon ng Kongreso na ikulong ang walong pulis ay nagbigay ng malinaw na mensahe: Hindi palalampasin ang kasinungalingan, lalo na kung ito ay nagmumula sa mga taong dapat na nagpapatupad ng batas. Ang panggigipit sa isang testigo ng Kongreso ay isang paghamak sa buong lehislatura [13:57].

Ang Regional Director ay inatasan [01:02:00] ng komite na tiyakin na susundin ang 60-araw na deadline para sa pagtatapos ng kanilang administrative cases. Sa kasong Grave Misconduct na nakasampa na [59:35], kabilang ang Violation of Domicile at Conduct Unbecoming of a Police Officer, malaki ang posibilidad [01:02:22] na tuluyan silang matanggal sa serbisyo.

Ang seryosong insidenteng ito ay nagbigay-diin sa pangangailangan [01:02:50] na alisin ang “bad eggs” sa organisasyon ng pulisya. Ito ay isang laban para sa integridad ng PNP at, higit sa lahat, para sa proteksyon ng mga ordinaryong mamamayan na naglalakas-loob na magbigay-liwanag sa mga katiwalian. Sa pagkakakulong ng walong opisyal, binuhay ng Kongreso ang pag-asa ng publiko na mayroong lugar kung saan ang katotohanan ay laging mananaig at ang mga nagkasala ay hindi makakatakas sa pananagutan. Ang 30-araw na detensyon ay simula pa lamang ng matinding pagbabago sa buhay ng mga pulis na nagtangkang linlangin ang mga Mambabatas.

Full video: