‘BIGGEST CRIME GROUP’ BA ANG PNP? Pagsisiwalat ni Colonel Espenido, Yumanig sa Senado: Inilantad ang ‘Quota at Reward System,’ Paglabag sa Karapatang Pantao, at Ang Matinding Pagkadismaya sa Liderato

Ni: Ang Koponan ng In-Depth Content Editor

Isang bomba ng rebelasyon ang sumambulat sa sesyon ng Senado, na yumanig sa mga pundasyon ng Philippine National Police (PNP) at nagbukas muli ng sugat sa kontrobersyal na ‘War on Drugs’ ng nakaraang administrasyon. Sa isang serye ng mapangahas at emosyonal na pagtestigo, si Police Colonel Jovie Espenido—ang dating opisyal na tinawag pa ngang ‘Duterte’s drug war poster boy’—ay naglantad ng mga madidilim na sikreto, mula sa pagkakaroon ng ‘quota’ at ‘reward’ system hanggang sa mismong pag-akusa na ang PNP ay ang “biggest crime group in this country” [04:08] [49:18].

Ang detalyadong pagbubunyag ni Colonel Espenido ay hindi lamang nagbigay-linaw sa mga mekanismo ng kampanya kontra droga; ito ay nagbigay-mukha sa matinding korapsyon, pag-aabuso, at pagtalikod sa misyon na bumabalot umano sa sistema. Ang kanyang mga salita ay nag-iwan ng tanong sa sambayanan: Sino ba talaga ang kalaban sa giyera kontra droga—ang mga sindikato ba, o ang mga pulis mismo na dapat sanang nangangalaga sa batas?

Ang Madilim na Katotohanan sa Likod ng ‘Impressive’ na Kampanya

Sa simula, inilarawan ni Espenido ang ‘War on Drugs’ sa ilalim ni dating Pangulong Rodrigo Duterte bilang “very impressive” at “very practical” [05:24]. Ipinagmalaki niya na nagdulot ito ng agarang resulta, kung saan milyun-milyon umano ang sumuko kahit hindi pa pormal na nakakaupo ang Pangulo [07:26]. Ang pagiging ‘practical’ umano ay tumutukoy sa mabilis na pagpapatawag sa mga sangkot upang ituro ang pinagmulan ng droga [05:47]—isang taktika na, ayon sa kanya, ay hindi na naghihintay ng pormal na reklamo.

Ngunit ang mabilis na tagumpay ay may kapalit na masakit na katotohanan. Paglaon, inamin ni Colonel Espenido na nagkaroon ng matinding pag-aabuso at pagsasamantala “sa paligid ni President Duterte” dahil sa “greed and money” [06:25]. Ang resulta? Tanging ang mga maliliit na gumagamit at ‘user’ lamang ang naging biktima, habang ang ugat ng problema—ang pinagmulan at mga distributor ng droga—ay nanatiling buo o hindi lubos na nasalanta [07:02].

Ang mas matindi pa, diretsahan niyang inamin sa harap ng mga mambabatas na “Yes, Sir honors”, nilabag ang karapatang pantao (human rights were violated) sa pagpapatupad ng drug war [08:29] [08:42].

Ang Quota, Reward, at ang Bato Connection

Isa sa pinakamalaking rebelasyon ni Espenido ay ang pag-amin sa umiiral na ‘quota and reward system’ sa pagpapatupad ng ‘War on Drugs’ [01:39]. Ayon sa kanya, ang sistema ay nag-uugat mula sa ‘leadership’—mula sa Chief PNP (Philippine National Police) pababa sa mga Chief of Police [04:08].

Kinumpirma ni Espenido na ang dating Chief PNP, na ngayon ay Senador Ronald ‘Bato’ dela Rosa, ang tumatayong liderato sa panahong iyon [04:28].

Para kay Espenido, ang reward system ay hindi tungkol sa pabuya kundi isang ‘refund’ lamang [02:43]. Ito raw ay ginagamit upang mabawi ang mga ginastos ng mga pulis sa pagbili ng impormasyon (buy-bust) at pagpapatupad ng search warrant, kung saan malaki ang nagagastos na pera [02:57] [03:11]. Sa madaling salita, ang pangunahing konsiderasyon sa reward system ay “all about money” [03:20]. Ang ‘quota’ na 50 hanggang 100 per day ay inintindi niya bilang bilang ng mga bahay na kailangan nilang kumatok (knock on the door) upang mag-iwan ng babala [03:36] [03:42].

‘Collateral Damage’ at ang Pera Mula sa Mayor

Muling binalikan ang madugong insidente sa Ozamiz City noong Hulyo 30, 2017, kung saan 16 na katao ang nasawi, kabilang si Mayor Reynaldo Parojinog at ang kanyang asawa [17:18]. Kinumpirma ni Espenido na ang operasyon ay bunsod ng order ni dating Chief PNP Bato dela Rosa na “eliminate them” [16:27] [16:34], na tumutukoy sa mga miyembro ng drug syndicate, partikular ang Parojinog group [16:45].

Ipinahayag ni Espenido na ang pagkamatay ng 16 katao ay maituturing na “collateral damage” [19:21]. Ipinaliwanag niya na nagdilim ang lugar at ang mga pulis ay kinailangan magdepensa sa sarili laban sa “fully arm” na grupo ni Parojinog [18:42] [18:52]. Ang insidente ay resulta umano ng “simultaneous implementation of search warrant” [18:06].

Isang nakakagulat na detalye ang lumabas nang tanungin siya tungkol sa reward. Inamin ni Colonel Espenido na bago pa man mamatay si Mayor Parojinog, nakatanggap siya ng ₱600,000 mula mismo sa alkalde para sa paghuli ng malalaking drug pusher sa Ozamiz [21:00] [21:29]. Ang pagtanggap niya ng pabuya mula sa isang alkalde na kalaunan ay naging biktima ng ‘elimination’ order ay nagpapatunay lamang ng labis na komplikasyon at kalabuan ng drug war.

Ang Pinakamalaking Pagtataksil: “Hindi Kita Tao, Jovie”

Tila ang pinakamasakit na bahagi ng pagtestigo ni Espenido ay ang paglalahad ng kanyang personal na pagkadismaya at pakiramdam ng pagtataksil mula sa mga opisyal na pinagkatiwalaan niya.

Inilantad niya na nagkaroon sila ng verbal altercation ng isang Senior Superintendent Albert Fero, kung saan inakusahan si Espenido na isa ring protektor ng droga [02:16] [02:22]. Nang siya ay mag-report kay dating Chief PNP Bato dela Rosa, humarap siya at naglabas ng sama ng loob [03:44]. Ang naging tugon umano ni Dela Rosa, na nagpabagsak sa kanyang morale, ay: “Hindi kita tao, Jovie. Ang tao ko si Albert [Fero].” [32:56] [33:08] Ang pagdismaya niya sa narinig ay nagtulak sa kanya na mawalan ng ganang magsalita pa sa Chief PNP at magtiwala na lamang sa sarili niyang trabaho [33:26].

Ang “Biggest Crime Group” at ang Listahan ng Korap

Sa gitna ng kanyang pagtestigo, matapang na sinabi ni Colonel Espenido ang kanyang sentimyento na ang PNP ay “the biggest crime group in this country” [49:08]. Ipinaliwanag niya na ito ay base sa kanyang personal na karanasan, kung saan hindi siya na-promote at nasama pa sa ‘derogatory list’ dahil kalaban niya umano ang sarili niyang mga kasamahan [41:11]. Ayon kay Espenido, maraming pulis ang nagpayo sa kanyang mag-resign na dahil pulis din ang kanyang kalaban [41:35].

Ang matinding akusasyon ay pinatibay ng kanyang naunang rebelasyon tungkol sa ‘payola system’ [22:30]. Inilahad ni Espenido na may logbook at mga kopya ng ‘cleared checks’ na naglalaman ng pangalan ng “top PNP officials” na tumanggap ng pera mula sa drug group ni Kerwin Espinosa [22:46] [24:51]. Ang listahan na ito ay iniabot niya sa Provincial Director ng Leyte, at humantong ito sa pagkakadismiya ng lahat ng opisyal na kasama sa listahan [23:31]. Naniniwala siya na ang listahang ito ay nakarating din sa kaalaman ni Chief PNP Bato dela Rosa [30:57].

Pinagdududahan din ni Espenido ang naging aksyon ni Senador Bato dela Rosa tungkol sa kaso ni Kerwin Espinosa. Naniniwala siya na si Dela Rosa ay “involved in the dismissal of the cases” na kanyang binuo laban kay Espinosa [47:22]—isang matinding akusasyon ng posibleng pagtatakip.

Ang Mensahe bago ang Pagretiro

Sa huling bahagi ng kanyang pagtestigo, nagbigay ng napakabigat na pahayag si Colonel Espenido, na kinatigan niya ang sentimyento na “walang drug lord kung walang masama at mga namumunong mga pulis” [01:08:10].

Hinggil sa kanyang planong pagretiro, sinabi ni Espenido na ipagpapatuloy niya ang pag-e-evangelist at missionary work, dahil tapos na umano siya sa kanyang trabaho bilang public servant [49:49]. Ang kanyang huling payo at panawagan: Ang pulisya lang ang makakapagresolba sa problema ng droga kung gagawin lamang nila ang kanilang misyon, na walang takot o pabor, at susundin ang core values ng pagiging ‘God-fearing’—at “hindi tumatanggap ng pera” [51:18].

Ang pagsisiwalat na ito ni Colonel Espenido ay hindi lamang naglalantad ng personal na pagkabigo ng isang opisyal; ito ay nagpapamulat sa madla tungkol sa madilim na mukha ng kampanya kontra droga at ang pangangailangan ng matinding reporma sa pinakapuso ng pambansang pulisya. Ang kanyang mga salita ay magsisilbing hamon sa kasalukuyang liderato na itama ang mga pagkakamali ng nakaraan at tiyaking hindi na magiging “biggest crime group” ang ahensya na inatasan nilang protektahan ang sambayanan.

Full video: