Banta sa Pamilya at Inconsistencies! Garma, Dinuro sa Kaso ng Pagpatay sa Dapecol Matapos Makuha ang PCSO sa “Choice” ni Duterte

Sa bulwagan ng Kongreso, isang pambihirang paghaharap ang naganap, na nagbigay-liwanag sa mga salungat na testimonya, malalim na ugnayan sa pulitika, at napakalaking pagkalugi sa pondo ng bayan. Sentro ng mainit na interpelasyon ang dating General Manager (GM) ng Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO) na si Colonel Royina Garma, at ang dating hepe ng Criminal Investigation and Detection Group (CIDG) Region 11 na si Colonel Edilberto Leonardo, na kapwa idinawit sa mga isyu ng extrajudicial killings at plum position sa gobyerno.

Ang pagdinig ay hindi lamang tumuon sa mga teknikal na isyu kundi mas pinatingkad ang tema ng “special relationship” sa pagitan ng mga opisyal at ng nakaraang administrasyon ni dating Pangulong Rodrigo Roa Duterte, na umano’y naging susi sa kanilang pag-akyat sa matataas na posisyon, kasabay ng mabibigat na akusasyon na may kaugnayan sa madugong War on Drugs.

Ang Salungat na Salaysay: Banta sa Buhay, Denial sa Hukuman

Ang pinakamatindi at pinakamadramang bahagi ng pagdinig ay umikot sa mga seryosong akusasyon na nagdidiin kay Colonel Garma bilang utak sa likod ng pagpatay sa tatlong Chinese nationals/drug lords sa loob ng Davao Penal Colony (Dapecol) noong Agosto 2016.

Ang pagbabalik-tanaw sa mga sinumpaang salaysay (affidavit) ni dating Dapecol Warden na si Superintendent Padilla at Person Deprived of Liberty (PDL) na si Jimmy Fortaleza ang nagbigay-diin sa sinasabing operasyon. Ayon sa testimonya ni Fortaleza, na-contact siya ni Colonel Garma gamit ang isang special na cellphone, na agad niyang ibinigay kay Padilla. Dito, naganap ang umano’y direktang banta na nagpalamig sa dugo ng mga nakikinig.

Ayon mismo sa salaysay ni Superintendent Padilla (na nasa ilalim ng oath), ang mensahe ni Garma ay: “May mga tao kami diyan na Gagawa at Hwag mun na questionin… and whether you like it or not, we will operate and do not interfere. Baka madamay pa pamilya mo.” [16:37]

Ang banta na ito ay nagpapahiwatig ng sistematiko at pwersahang pagpapatigil sa pinuno ng kulungan upang makalusot ang isang illegal activity na nauwi sa pagpatay. Mariing kinumpirma ni Padilla na totoo ang banta, at ipinaliwanag na hindi siya magpapahintulot ng ganoong klaseng krimen sa ilalim ng kanyang panunungkulan kung hindi siya binantaan. [02:11:14]

Ngunit sa kabila ng dalawang sinumpaang salaysay (Fortaleza at Padilla) na parehong nagtuturo sa kanya, mariing itinanggi ni Colonel Garma ang lahat ng akusasyon, kabilang ang pagtawag at ang pagbabanta. [01:04:47] Sa kanyang paggigiit, nanatili siyang nakatayo sa kanyang pagkakaila, na lalong nagpalala sa pagdududa sa kredibilidad ng mga salungat na pahayag. Ang katanungan ngayon ay: Sino ang nagsasabi ng totoo sa harap ng publiko at sa ilalim ng sinumpaang panunumpa?

Ang Misteryo ng Plum Positions: Merit o “Choice” ng Pangulo?

Ang pagtatanong ay bumaling din sa misteryo kung paanong ang mga opisyal na may military/police background ay nakakuha ng matataas na posisyon sa civilian agencies, na lalong nagpakita ng malalim na ugnayan sa nakaraang Pangulo.

Si Colonel Garma, isang beterano ng pulisya, ay na-appoint bilang GM ng PCSO, isang ahensiya na may malaking kinalaman sa gambling at charity fund management—isang larangan na malayo sa kanyang propesyonal na karanasan.

Sa simula ng interpelasyon, nagpahayag si Garma na ang kanyang appointment ay batay sa kanyang merits at work performance. [05:35] Subalit, napilitan siyang umamin na ang posisyon ay ibinigay matapos niyang lapitan si then-Special Assistant to the President na si Bong Go para ipaabot ang kanyang application letter sa Pangulo. [02:52]

Nang tanungin kung bakit siya, gayong wala siyang karanasan sa PCSO, lalo itong nagpalit ng tono. Sinabi niyang: “It’s the choice of the President kung sino pong ilalagay.” [04:53] Ang pag-amin na ito ay agad na kinuwestiyon ng mga mambabatas bilang another inconsistency [05:52], na nagpahiwatig na ang personal connection ay mas matimbang kaysa kwalipikasyon sa kanyang pagkakatalaga.

Ang parallelism na ito ay nakita rin kay Colonel Edilberto Leonardo, na na-appoint bilang Undersecretary (Usec) ng Department of Environment and Natural Resources (DENR) at kalaunan ay Commissioner ng National Police Commission (NAPOLCOM). [43:05]

Mariing tinanong si Leonardo kung paanong siya na may background sa pulisya (PNPA, PhD in Leadership and Management) ay na-appoint sa isang highly specialized na ahensiya tulad ng DENR, na nangangailangan ng ekspertong kaalaman sa biodiversity. Aminado si Leonardo na malayo ang kanyang pinag-aralan sa DENR, at sinabing: “Hindi po kailangan na maging expert doon sa isang bagay para po makatulong sa pagprotekta ng ating environment.” [49:30] Ngunit nang diretsahang tanungin kung ang kanyang pagiging close kay dating Pangulong Duterte ang dahilan ng kanyang appointment, sumagot siya ng: “Possibly Mr. Chair, pero hindi po ako ganoon ka-close sa Pangulo.” [53:17]

Ang dalawang magkaibang opisyal, na parehong nagmula sa Davao, parehong nagretiro, at parehong nabigyan ng plum positions sa civilian agencies sa ilalim ni Duterte, ay nagpapatibay sa teorya na ang “special relationship” at patronage ay naging hallmark ng pagkakatalaga sa nakaraang administrasyon.

Ang Bilyon-Bilyong Nawala: PCSO sa Gitna ng Pagkalugi

Bukod sa mga seryosong akusasyon sa extrajudicial killings at inconsistency sa mga testimonya, matindi ring hinukay ang malawakang financial loss ng PCSO sa ilalim ng pamumuno ni GM Garma.

Ipinakita sa pagdinig ang isang revenue graph na nagpapakita ng matinding pagbaba ng kita ng PCSO mula 2018 (63.5 Bilyon) patungong 2019 (44 Bilyon) at lalo pang bumulusok noong 2020 (18.6 Bilyon). Ayon kay Congressman Don Fernandez, umabot sa humigit-kumulang 90 Bilyon [03:00:00] ang nawala sa pondo ng gobyerno kumpara sa projection kung nagpatuloy ang trend ng kita bago ang 2019.

Ipinagtanggol ni Garma ang pagbaba, at idinahilan ang pandemic (COVID-19) at ang pagpapatigil sa gaming operations noong 2019. [02:59:32] Gayunpaman, binatikos siya na hindi ito sapat na dahilan para sa napakalaking pagkalugi, lalo pa’t nagpatuloy ang pagbaba kahit nagre-recover na ang bansa.

Binanggit din ni Garma na nakita niya ang illegal transactions tulad ng waivers at reduction sa Guaranteed Monthly Retail Receipts (GMM) [02:59:32] na umaabot sa bilyun-bilyong halaga, kaya siya nagpatigil ng mga laro at nag-imbestiga. Ngunit hindi ito sapat para pabulaanan ang glaring figures ng pagkalugi, na nagpapatibay sa katanungan ng mga mambabatas: Bakit sa kanyang term nangyari ang pinakamalaking pagbaba ng revenue sa kasaysayan ng PCSO?

Ang paghahalungkat ay umabot pa sa mga personal na koneksyon at ari-arian ni Garma, kabilang ang ugnayan sa dating asawang si Colonel Vilela, na idinawit sa mga business interest sa Amerika. [03:41:00] Mariing itinanggi ni Garma ang pag-aari ng mga property sa Cebu Hilltop, Laguna, Bulacan, at Hawaii.

Pagtatapos: Ang Paghahanap sa Katotohanan at ICC Investigation

Ang pagdinig ay nagtapos nang may mabigat na diin sa inconsistency ng mga testimonya. Ang mga mambabatas, tulad ni Congressman Fernandez, ay nagbigay-babala na ang lahat ng Resource Persons ay nasa ilalim ng oath, at patuloy nilang itutulak ang search for the truth. [02:52:17]

Bilang huling jab, ibinunyag na parehong sina Colonel Garma at Colonel Leonardo ay itinuturo at nakasama sa listahan ng International Criminal Court (ICC) investigation [06:05:04], na nag-uugnay sa kanila sa mas malawak na konteksto ng mga alegasyon ng crimes against humanity sa Pilipinas. Ang tanong ni Congressman Fernandez kay Leonardo: “Ano po ang pakiramdam ninyo na parehas din po yata kayong nasama sa ICC investigation?” [06:05:52] ay nagbigay ng selyo sa bigat ng mga akusasyon na kanilang kinakaharap. Ang tanging sagot ni Leonardo ay, “Malungkot din po, kasi ba’t na Min Nasali po doon sa ICC.” [06:06:14]

Ang kasalukuyang pagdinig ay hindi lamang tungkol sa accountability ni Royina Garma o Edilberto Leonardo, kundi isang mas malaking salamin ng sistema na nagbigay-daan sa mga personal connections na maging pre-requisite sa kapangyarihan at official misconduct, habang nasa bingit ng panganib ang mga whistleblower at ang bilyun-bilyong pondo ng bayan. Patuloy na susubaybayan ng publiko ang paghahanap sa truth sa gitna ng mga denial at inconsistencies

Full video: