Ang munisipalidad ng Socorro sa Surigao del Norte ay matagal nang kilala dahil sa likas na ganda nito, gaya ng sikat na Sohoton Cave at mga lagoon. Ngunit sa likod ng mala-paraisong tanawin na ito, may matagal nang nagkukubling isang kakila-kilabot na kuwento ng panlilinlang, pagsasamantala, at matinding pang-aabuso—ang kuwento ng Socoro Bayanihan Services Incorporated (SBSI) at ng kontrobersyal nitong lider na si Jey Rence Quilario, na mas kilala bilang si “Senior Agila.”

Ang dating simpleng people’s organization na nagsusulong ng bayanihan at civic work ay nag-iba ng anyo noong 2017, ayon mismo sa mga taga-Socorro [07:44]. Sa ilalim ng isang serye ng mapanlinlang na pangyayari, ang SBSI ay nagpakita ng lahat ng palatandaan ng isang kulto na nagtatago sa likod ng pananampalataya upang magsagawa ng malalaking krimen [09:58]. Ang sitwasyon ay hindi na lamang usapin ng relihiyon o pananalig, kundi isa nang kagyat na krisis sa karapatang pantao at kriminalidad na umaabot sa pinakamataas na antas ng gobyerno.

Ang Paglikha ng ‘Pekeng Mesiyas’

Ang dramatikong pagbabago ng SBSI ay nagsimula sa pag-angat ni Quilario bilang pinuno. Sa edad na 17, siya ay umano’y ginroom o inihanda ng mga handler para maging susunod na tagapagligtas, ang “bagong Hesus” o “reincarnation ni Señor Santo Niño” [08:29]. Ayon sa testimonya ni Senador Risa Hontiveros, si Jey Rence ay binigyan pa ng script at tinuruan kung paano kumilos at magsalita na may tikas [08:42]. Ang taktika na ito ay nagpakita ng malinaw na intensyon na gamitin ang kabataan at karisma ni Quilario para maging kasangkapan ng mga tunay na mastermind ng grupo.

Ang pangyayaring nagpakilos sa libu-libong miyembro ay ang lindol na yumanig sa Surigao del Norte noong Pebrero 2019 [09:16]. Ginamit ni Senior Agila at ng kanyang mga handler ang takot at kawalan ng kasiguruhan ng mga tao. Ikinumbinse niya ang mga miyembro na sumama sa kanya sa Bundok Kapihan, na tinawag niyang “langit,” at binalaan ang mga hindi sumama na “masusunog sa impiyerno” [09:38]. Ang banta na ito ay nagresulta sa isang mass exodus o maramihang pag-alis ng libu-libo patungo sa kabundukan.

Ang mga sumama sa eksodo ay hindi lamang ordinaryong tao. Ang local government unit (LGU) ay nagtala ng mass resignations ng mga empleyado ng gobyerno, kabilang ang mahigit isang daang elementary at secondary teachers mula sa DepEd [10:00]. Ayon sa isang dating guro, naniwala silang walang government employee ang pupunta sa langit [11:10]. Ang mga lider ng kulto ay nangako pang buburahin ni Senior Agila ang kanilang mga utang [11:22]. Ang epekto sa komunidad ay nakababahala, dahil nagtala ang mga paaralan ng malaking pagbaba sa enrollment ng 847 na mga mag-aaral na miyembro ng SBSI [10:42]. Ito ay nagpapakita kung gaano kalalim ang pananampalataya ng mga miyembro na naging bulag na pagsunod sa pinuno.

Ang mga Nakatagong Krimen at Pagsasamantala

Sa Bundok Kapihan, nagpatuloy ang kulto sa kanilang operasyon, na walang scrutiny mula sa labas. Dito, lumabas ang harrowing tales ng child abuse, sexual violence, rape, at forced marriage na isinagawa laban sa mga menor de edad [06:52, 11:39].

Ang mga paratang laban sa SBSI ay kinabibilangan ng [00:19, 01:15]:

Panggagahasa at Pang-aabuso sa Bata: Ang lider mismo, si Senior Agila, ang inakusahang rapist ng mga bata at facilitator ng child marriage [15:22].

Pagsasamantala sa Pinansyal: Kinokolekta ng organisasyon ang halos 50% hanggang 60% ng natatanggap na pensyon ng mga senior citizen at 4Ps ng mga miyembro [11:52]. Kahit ang social assistance (TUPAD o AICS) na inilabas ng gobyerno noong panahon ng pandemya at Bagyong Odette ay kinolekta ng 40% hanggang 60% [12:09]. Ito ay nagpapakita ng talamak na pagsasamantala sa pera ng taumbayan.

Koneksyon sa Droga: Ang mas nakababahala ay ang impormasyon na nagsasabing ang totoo at mas malaking source of funding ng kulto ay ang ilegal na droga. Iminumungkahi na ang motibasyon sa pagtatayo ng kulto ay upang maging human shield para sa isang mastermind na nasa narco list, na inuugnay kay dating Mayor Mamerto Galanida [12:39].

Ang Departamento ng Hustisya (DOJ) ay nagdeklara na ang grupo ay lumabag sa Anti-Trafficking in Persons Act at sa Special Protection of Children against Abuse Act mula pa noong 2019 [04:05].

Ang Laban para sa Kaligtasan ng mga Bata

Ang pinaka-kagyat na isyu ay ang kaligtasan ng mga biktima. May walong bata na nakatakas mula sa kulto at kasalukuyan ay nasa pangangalaga ng LGU at DSWD [13:29]. Subalit, ang kulto ay nagpakita ng kanilang kapangyarihan at impluwensya. Gamit ang kanilang yaman, ginagamit nila ang mga magulang ng mga bata—na miyembro pa rin ng SBSI—upang magdemanda at magsampa ng mga kaso, tulad ng habeas corpus, para piliting ibalik ang mga bata sa kulto [13:58, 14:10].

Nakapagtala na sila ng tagumpay sa isang bata, at patuloy nilang gagawin ito hanggang sa makuha nilang lahat [14:21]. Ang mga batang nakatakas ay nagmamakaawa [14:39]: “Huwag na silang Ibalik sa kulto!” Bakit nga naman sila babalik sa isang lider at komunidad na nanloloko, nanggagahasa, at nananakit? Ang sitwasyong ito ay nagpapakita ng matinding urgency, kung saan ang biktima ay muling hinahabol ng kanilang mga nag-abuso.

Impluwensiya Mula Surigao Hanggang Senado

Ang kulto ay hindi na lamang usapin ng isang shanty sa Surigao [14:59]. Nagtatanim sila ng malawak na impluwensiya sa Maynila at sa iba pang bahagi ng bansa. Ang kanilang performing group na Omega de Salona ay nanalo pa sa isang international festival sa Korea at pinarangalan dito sa Pilipinas [15:09].

Ang mas nakakabahalang detalye ay nang makatapak at makapagpakuha pa ng litrato ang lider na si Senior Agila kasama ang mga Senador [15:28]. Ayon kay Senador Bong Go, nag-ikot ang grupo sa Senado upang humingi ng tulong at nagpakuha ng larawan, isang karaniwang gawi sa kanyang tanggapan [05:16]. Ngunit ang pagkakataong ito ay nagpapakita kung gaano kadali para sa isang inakusahang rapist na makakuha ng lehitimong puwang sa pulitikal na eksena.

Nagbigay si Senador Go ng payo sa grupo na harapin at magpaliwanag sa mga akusasyon [04:29]. Idiniin niya na kung may kasalanan ang SBSI, dapat silang managot sa batas, lalo na dahil mga kawawang menor de edad ang inaabuso [04:39]. Sa kabilang banda, si Senior Agila at ang mga miyembro ay nagpahayag ng kanilang matinding pagkadismaya, na nagsasabing sila’y pinupulitika lamang at humihiling ng fair na imbestigasyon [01:40]. May mga miyembro pa na nagtanong [02:45]: “Paano na kami ngayon? Anong mangyayari sa 4,000 katao sa organisasyong ito kung mawawala ang aming lider? Kaya ba kaming buhayin ng lungsod?”

Ang apela ni Senior Agila, sa kabila ng pagkahilo at pagbagsak niya sa rally ng suporta [06:24], ay nagpapakita ng matinding emosyon at paninindigan ng kanyang mga tagasuporta. Ngunit sa mata ng batas at ng mga biktima, ang emosyon ay hindi makapapalit sa katotohanan ng mga krimen na inihaharap [14:39].

Ang sitwasyon ng SBSI ay hindi lamang isang local issue sa Surigao. Ito ay isang paalala kung paano magagamit ang pananampalataya bilang panangga at maskara para sa mga kriminal na aktibidad at pagsasamantala sa pinakamahihina—ang mga bata at ang mga mahihirap. Sa kasalukuyan, patuloy ang imbestigasyon ng DSWD, CHR, at ng Senado. Ang laban ay nananatiling matindi, lalo na dahil gumagamit ang kulto ng legal at pinansyal na impluwensya upang manalo sa laban para sa mga batang biktima. Ang kagyat na pangangailangan ngayon ay ang protektahan at iligtas ang mga batang nasa bingit ng panganib at tiyakin na mananagot ang lahat ng nasa likod ng mapait na lihim na ito ng Socorro. Ang boses ng mga bata na nagmamakaawa na huwag silang ibalik sa kulto ay dapat na magsilbing pinakamalakas na call-to-action para sa buong bansa.

Full video: