ANG Lihim na Laban na Nagbigay Hininga sa ‘Eat Bulaga!’: Tito Sotto, Ibinulgar ang Buong Katotohanan Tungkol sa Trademark War at ang Makasaysayang Tagumpay ng TVJ sa TV5

Sa mahigit apat na dekada, naging bahagi na ng kultura at araw-araw na buhay ng bawat Pilipino ang noontime show na “Eat Bulaga!”. Ito ay hindi lamang isang programa sa telebisyon; ito ay isang institusyon, isang tradition, na bumubuo ng alaala at nagpapakita ng tunay na diwa ng pagka-Dabarkads. Ngunit noong Mayo 31, 2023, niyanig ang mundo ng showbiz at bawat manonood nang biglaang ianunsyo ng mga haligi nitong sina Tito Sotto, Vic Sotto, at Joey de Leon, o mas kilala bilang TVJ, ang kanilang paglisan sa Television and Production Exponents Inc. (TAPE Inc.), ang kumpanyang matagal nang nagpo-produce nito.

Ang naging desisyong ito ay hindi lamang bunga ng isang simpleng alitan; ito ay pinag-ugat ng matinding isyu sa creative control, paggalang, at higit sa lahat, ang tanong: sino ang tunay na nagmamay-ari ng “Eat Bulaga!”?

Ang Pangunguna ni Tito Sen: Paglalabas ng Saloobin at Katotohanan

Sa gitna ng kontrobersya at naglalabasang mga haka-haka, naging tinig ng katotohanan si dating Senate President Vicente “Tito” Sotto III. Hindi niya itinago ang kanyang emosyon at pagkadismaya sa mga pangyayari, lalo na sa mga naging pahayag ng bagong pamunuan ng TAPE Inc. Naging malinaw ang kanyang paninindigan: ang “Eat Bulaga!” ay pag-aari ng TVJ, hindi ng TAPE.

Sa isang serye ng mga panayam, nagbigay-diin si Tito Sen sa kasaysayan ng programa. Aniya, nagsimula ang “Eat Bulaga!” noong 1979. Si Joey de Leon ang umimbento ng iconic na pangalan, at bilang mga creator, sila ang may inherent right dito. Taliwas sa mga pahiwatig, mariin niyang nilinaw na ang TAPE Inc. ay pumasok lamang bilang producer noong 1981, at hindi kailanman sila ang may-ari ng programa.

“Kami ang nag-create, eh,” pagdidiin ni Tito Sotto. Ang pahayag na ito ay nagbigay ng bigat at legal na batayan sa kanilang laban, na umaabot pa sa usapin ng International Copyright, na aniya’y nagsasabing ang mga creator ang may-ari ng kanilang gawa, may trademark man o wala. Ito ang naging pundasyon ng kanilang kampanya: ang historical right at ang moment of creation.

Ang Paglipat sa TV5: Isang Bagong Simula, Ngunit Patuloy na Laban

Matapos ang kanilang opisyal na paglisan, hindi nagtagal at inanunsyo ng TVJ at ng buong Dabarkads (kasama sina Jose Manalo, Wally Bayola, Paolo Ballesteros, Maine Mendoza, Allan K, Ryan Agoncillo, at maging ang production staff) ang kanilang paglipat sa Kapatid Network, ang TV5, sa ilalim ng MediaQuest Holdings Inc..

Sa kanyang mga pahayag, inamin ni Tito Sotto na pinili nila ang TV5 sa maraming nag-alok na network dahil sa tiwala at suporta na ipinakita ng MediaQuest. Binanggit niya ang mga benepisyo tulad ng malawak na plataporma — kasama ang Cignal TV, One News, One PH, at international reach — na makakatulong upang lalo pa nilang maabot ang mas maraming Pilipino sa buong mundo.

Ngunit ang pinakamahalaga sa lahat, ang TV5 at MediaQuest ay nagbigay sa kanila ng full creative control. Ito ang naging pangunahing mitsa ng kanilang pag-alis sa TAPE: ang pangingialam ng bagong pamunuan sa nilalaman at produksyon ng programa, na ayon kay Tito Sen ay “outdated” at taliwas sa kanilang 44 taong karanasan.

Sa simula, aminado si Tito Sotto na hindi pa sigurado kung madadala nga nila ang buong titulong “Eat Bulaga!” sa TV5, kaya’t nag-isip sila ng mga pansamantalang pangalan. Ngunit sa kaibuturan ng kanyang paniniwala at ng buong TVJ, nanindigan siyang “Eat Bulaga” pa rin ang dapat nilang gamitin. Hindi nila basta-basta isusuko ang pangalang pinagbuhusan nila ng dugo, pawis, at luha.

Ang Emosyonal na Panawagan at Ang Pait ng Hindi Pagkakaintindihan

Hindi naging madali ang proseso ng paghihiwalay. Sa kabila ng kanilang propesyonalismo, inamin ni Tito Sotto ang matinding hurt at disappointment na naramdaman nila, lalo na nang makarinig sila ng mga pahayag na tila binabalewala ang kanilang ambag.

Isa sa pinakamatingkad na pahayag na nagbigay ng hinanakit kay Tito Sotto ay ang mungkahi na sila ay “re-retain” lamang sa show.

“Masagwang pakinggan sa amin ‘yung mare-retain kami,” ani Tito Sen. “Para bang puwede kaming sipain, e kami nga ang ‘Eat Bulaga.’” Ang salitang “re-retain” ay nagpahiwatig ng kawalan ng paggalang at pagkilala sa kanilang kontribusyon, na nagtulak sa kanila upang mas maging determinado na ipaglaban ang kanilang karapatan at dangal.

Ang emosyonal na epekto ay hindi rin maiiwasan. Ibinahagi ni Tito Sotto na sa kanilang trio, si Joey de Leon ang madalas umiyak dahil sa sitwasyon, at maging sina Vic at siya ay nakaramdam ng lungkot, lalo na kapag nababasa ang mga mensahe ng suporta mula sa Dabarkads, na nagbabahagi ng kanilang mga alaala sa “Eat Bulaga!”. Ito ang nagbigay sa kanila ng lakas upang ipagpatuloy ang laban, dahil hindi lamang ito para sa kanilang sarili, kundi para sa legacy at sa milyun-milyong Pilipinong sumusuporta sa kanila.

Ang Makasaysayang Tagumpay: Pagbabalik ng Titulo

Ang paninindigan ng TVJ, na binuo ng kasaysayan at legal na batayan, ay sa huli ay nagbunga ng tagumpay. Matapos ang ilang buwang labanan sa korte at sa Intellectual Property Office (IPO), naglabas ng desisyon ang Marikina City Regional Trial Court (RTC) at IPO na pabor sa TVJ. Kinumpirma ng korte na si Joey de Leon ang lumikha ng “Eat Bulaga” at “EB” na trademark.

Ang tagumpay na ito ay naging hudyat ng pagwawakas ng kontrobersya at nagbigay-daan sa makasaysayang pagbabalik ng titulo. Noong Enero 6, 2024, ang noontime show ng TVJ sa TV5, na pansamantalang tinawag na “E.A.T.”, ay opisyal na nag-rebrand at muling tinawag na “Eat Bulaga!”.

Ang araw na iyon ay naging isa sa pinakamahalagang kabanata sa kasaysayan ng telebisyon sa Pilipinas. Ang muling pag-awit ng theme song na “Mula Aparri Hanggang Jolo” sa ilalim ng tunay na pangalan ay hindi lamang isang simpleng pagdiriwang; ito ay simbolo ng pananaig ng katotohanan, ng pagkilala sa creator, at ng pagmamahal ng sambayanan.

Ang Aral ng Laban: Hindi Basta-Basta Mabubura ang Legacy

Ang naging laban ng TVJ at TAPE Inc. ay hindi lamang tungkol sa isang trademark. Ito ay tungkol sa moralidad, sa paggalang sa sining at sa creator, at sa kalayaan sa paggawa. Ang pag-alis ni Tito, Vic, at Joey sa TAPE ay naging isang matapang na hakbang na nagpatunay na ang pera at kumpanya ay hindi maaaring makontrol ang isang legacy na binuo sa pagmamahal at dedikasyon sa loob ng apat na dekada.

Sa kanilang bagong tahanan sa TV5, ipinangako ni Tito Sotto na hindi lang nila ibabalik ang mga paboritong segments (tulad ng Bawal Judgemental, Pinoy Henyo, at Juan for All) kundi magpapakilala rin sila ng mga bagong konsepto. Ang full creative control na ipinagkaloob sa kanila ng MediaQuest ang magsisilbing susi upang patuloy silang makapagbigay ng kaligayahan, serbisyo, at inspirasyon sa publiko.

Ang tagumpay ng TVJ sa trademark battle ay isang malinaw na mensahe sa industriya: ang mga creator ang dapat na ituring na pinakamahalaga. Ang “Eat Bulaga!” ay nabuhay dahil kina Tito, Vic, at Joey, at mananatili itong buhay hangga’t sila ang nagdadala ng legacy nito.

Sa huli, ang kuwento ng TVJ at “Eat Bulaga!” ay isang current affairs na nagtuturo sa atin na ang paninindigan sa katotohanan, gaano man ito kahirap, ay palaging magdadala sa atin sa tagumpay. Sa pagdiriwang ng kanilang “go for gold” na paglalakbay, muling pinatunayan ng TVJ na sila ang Legit Dabarkads, at ang kanilang show, ang tunay na “Eat Bulaga!”, ay mananatili, hindi lang sa ere, kundi sa puso ng bawat Pilipino. Ang kabanatang ito ay hindi lang pagsasara ng isang pinto, kundi pagbubukas ng isang mas maliwanag at makasaysayang yugto para sa longest-running noontime show sa buong mundo.

Full video: