HUSTISYA PARA SA MGA BIKTIMA: LIDER NG ‘KULTO’ NA SI SENIOR AGILA, NAPAHIYA AT SINE-CITE FOR CONTEMPT SA SENADO DAHIL SA SAPILITANG CHILD MARRIAGE

Pambungad: Ang Pagbubunyag na Yumanig sa Kapitolyo

Sa isang iglap, ang katahimikan ng Sitio Kapihan sa Socorro, Surigao del Norte, ay nabasag ng mga sigaw ng pagkadismaya at paghingi ng hustisya na umabot hanggang sa bulwagan ng Senado ng Pilipinas. Ang simpleng pagdinig ay naging isang pambansang usapin, kung saan isinalang sa matinding pagtatanong ang isang lider na nagtatago sa bansag na “Senior Agila”. Si Jey Rence Quilario, ang bata ngunit makapangyarihang pinuno ng Socorro Bayanihan Services, Inc. (SBSI), ay humarap sa mga senador noong Setyembre 28, 2023, upang sagutin ang matitinding paratang na ang kaniyang samahan ay hindi lamang isang simpleng civic organization, kundi isang kulto na sangkot sa sapilitang pagpapakasal sa mga menor de edad, sekswal na pang-aabuso, at matinding kontrol sa buhay ng halos 4,000 miyembro nito.

Ang pagdinig na ito, na pinamunuan ng mga komite ni Senador Risa Hontiveros at Senador Ronald “Bato” Dela Rosa, ay hindi lamang naglalayong makahanap ng katotohanan kundi magbigay ng tinig sa mga biktima na matagal nang nagtiis sa takot at panlilinlang. Ang kinahinatnan? Isang nakakahiyang contempt citation para kay Quilario at sa kaniyang mga kasamahan, na nagsilbing madiing patunay na ang kapangyarihan ng panlilinlang ay hindi mananaig sa tindi ng katotohanan at paghahanap ng katarungan.

Ang Pag-angat ni ‘Senior Agila’ at ang Mundo ng SBSI

Ang Socorro Bayanihan Services, Inc. ay nagsimula bilang isang lehitimong civic organization. Ngunit ang pagbabago ay dumating nang maging lider si Jey Rence Quilario, na ipinanganak noong 2000. Bagamat bata pa—halos wala pang 20 taong gulang nang pormal na maging presidente noong 2021—si Quilario ay kinilala ng kaniyang mga tagasunod sa pangalang “Senior Agila.” Sa loob ng komunidad, siya ay di-umano’y tinuring na isang banal, o sa ilang ulat, bilang reinkarnasyon ng Santo Niño, isang paniniwalang mariin namang itinanggi ng grupo.

Ang pamumuno ni Quilario ay nagdulot ng isang radikal na pagbabago. Matapos ang isang lindol noong 2019, hinikayat niya ang mga miyembro na lumipat sa Sitio Kapihan, isang liblib na lugar sa Bucas Grande Island. Dito, itinatag ang isang isolated na komunidad kung saan ang buhay ay umiikot lamang sa mga batas at paniniwala ni Senior Agila. Sa ganitong paghihiwalay, nag-umpisang lumabas ang mga kuwento ng kontrol at pang-aabuso, na kalauna’y umabot sa tainga ng mga mambabatas. Ang SBSI, na dapat sana’y naglilingkod sa bayan, ay naging isang de facto na kulto, isang bagay na matinding tinututulan ng mga opisyal nito.

Ang Karumal-dumal na Alegasyon: Sapilitang Pagpapakasal at Pang-aabuso

Ang pinakamalaking bigat ng mga alegasyon ay tumukoy sa paglabag sa karapatang pantao, lalo na sa mga kababaihan at menor de edad. Ayon sa mga sumaksi at mga dating miyembro, ipinatupad umano ang sapilitang pagpapakasal (child marriage) sa loob ng komunidad. Ang mga kabataang miyembro ay sinasabing pinilit na magpakasal at sumiping sa mga mas matatandang kasapi, dahil ito raw ay isang “panuntunan upang makarating sa langit”.

Ang ganitong klase ng panlilinlang ay hindi lamang nag-alis ng kanilang kalayaan, kundi nagdulot ng matinding trauma at sikolohikal na paghihirap. Ang mga babaeng lumabag sa “panuntunan” na ito ay di-umano’y binansagan pa ng nakakatakot na tawag na “adios,” at sinasailalim sa malulupit na parusa. Isipin ang tindi ng pangamba ng isang bata na, sa halip na maglaro at mag-aral, ay pinipilit na pumasok sa isang kasunduan na bumabaluktot sa batas at moralidad, dahil lamang sa banta ng kaparusahan o pangako ng kaligtasan.

Ayon pa sa mga paratang, humingi rin umano ng sekswal na pabor si Quilario, dagdag pa sa mga kaso ng qualified trafficking, kidnapping, at serious illegal detention na isinampa laban sa kaniya at sa labintatlo pang miyembro ng SBSI. Ang mga testimonya na ito ay nagpinta ng isang madilim at nakakakilabot na larawan ng buhay sa loob ng Sitio Kapihan.

Ang Paghaharap sa Senado: Walang Mukhang Pagsisinungaling

Ang Setyembre 28, 2023, ay minarkahan ng matinding tensiyon sa pagdinig ng Senado. Habang tahasan at buong-tapang na nagbigay ng testimonya ang mga dating miyembro at mga biktima—kabilang ang isang menor de edad na nakaranas mismo ng sapilitang pagpapakasal— ang mga lider ng SBSI, kabilang si Senior Agila at Vice President Mamerto Galanida, ay patuloy na nagtatanggi sa lahat ng alegasyon.

Ang pagtangging ito ang nagtulak sa mga senador na maglabas ng contempt citation. Si Senador Dela Rosa, na kilala sa kaniyang pagiging prangka at direktang pag-uugali, ay isa sa mga naglabas ng matinding pagkadismaya. Ang pananahimik at ang tila walang mukhang pagsisinungaling ng mga lider ng SBSI ay naging mitsa upang tuluyan silang ikulong muna sa Senate quarters, dahil sa paniniwalang nagsisinungaling sila tungkol sa mga kaso ng child marriage.

Para sa maraming Pilipino, ang sandaling ito ay naging simbolismo ng katotohanan na humahabol sa kasinungalingan. Ang pagkakakulong ng lider ng kulto ay hindi lamang isang legal na hakbang kundi isang emosyonal na tagumpay para sa mga biktima na sa wakas ay nakita ang bigat ng kanilang mga salita na kinilala ng pamahalaan.

Ang Pagbisita ni Bato sa Sitio Kapihan: Ang Ebidensiya ng Paniniwala

Hindi nagtapos ang paghahanap ng katotohanan sa Senado. Upang personal na mapatunayan ang mga alegasyon, nagtungo si Senador Bato Dela Rosa sa Sitio Kapihan noong Oktubre 14, 2023. Ang kaniyang inspeksiyon ay nagbigay ng mas malalim na pananaw sa operasyon ng SBSI.

Mabilis na nakumbinsi si Dela Rosa na isa ngang kulto ang samahan. Napansin niya ang matinding paggalang at pagluhod ng mga miyembro kay Senior Agila, isang lebel ng reverence na hindi karaniwan sa isang simpleng organisasyong sibiko. Ang kaniyang obserbasyon ay lalo pang pinatibay ng kaniyang paniniwala na ang mga sagot ng mga miyembro sa mga imbestigador ay tila rehearsed o pinaghandaan, na nagpapahiwatig ng kontrolado at isolated na pag-iisip sa loob ng komunidad.

Ang pinakanakakagimbal na pagtuklas ni Dela Rosa ay ang pagdidirekta niya sa National Bureau of Investigation (NBI) na imbestigahan ang ulat tungkol sa isang mass grave. Ang ulat na ito, na nagsasabing karamihan sa mga inilibing ay mga bata, ay nagdagdag ng bigat sa mga akusasyon ng pang-aabuso at human rights violations. Ang tanong ng mga bangkay ng bata ay nagbato ng mas malalim na pagdududa: Ano pa ang itinatago sa loob ng liblib na Sitio Kapihan?

Ang Patuloy na Laban para sa Katarungan

Ang kaso ng SBSI at ni Senior Agila ay isang matingkad na paalala kung gaano kahalaga ang patuloy na pagbabantay ng pamahalaan laban sa mga mapang-abuso at exploitative na mga grupo na nagtatago sa likod ng relihiyon o serbisyo sibil. Ang mga kasong kriminal ng qualified trafficking, kidnapping, at serious illegal detention ay inihanda na laban sa mga pinuno ng SBSI, na nagpapakita na seryoso ang estado sa paghahatid ng hustisya.

Ang pagdinig sa Senado, lalo na ang pagpapakita ng galit at dismay nina Senador Bato Dela Rosa at Hontiveros, ay nagbigay-inspirasyon sa publiko na tumayo at labanan ang panlilinlang. Ang contempt citation ay nagpakita na walang sinuman, gaano man sila kasikat o tinitingala, ang makakatakas sa pananagutan.

Sa huli, ang kuwento ni Senior Agila ay hindi lamang tungkol sa isang kulto; ito ay tungkol sa mga biktima—mga bata, mga kababaihan, at mga pamilya—na naghahanap ng kalayaan at kaligtasan. Ito ay isang panawagan sa bawat Pilipino na maging mapagmatyag at suportahan ang mga biktima sa kanilang laban upang tuluyan nang mabuwag ang mga istruktura ng kasamaan at masiguro na ang hustisya ay tuluyang mananaig. Ang laban ay hindi pa tapos, at ang mga matatag na tinig sa Senado, kasama ang publiko, ay titiyak na tuluyan nang magtatapos ang bangungot sa Sitio Kapihan.

Full video: