PAGTATAKSIL SA TIWALA: APAT NA OPISYAL NG PNP, DERETSONG IKINULONG NG KONGRESO DAHIL SA PAGSISINUNGALING SA KONTROBERSYAL NA KASO

Ang Kongreso ng Pilipinas, isang bulwagan na itinayo para sa paglikha ng batas at paghahatid ng katotohanan, ay naging entablado ng isang nakakagulat at nakababahalang kaganapan nang apat na opisyal ng Pambansang Pulisya ng Pilipinas (PNP) ang diretsahang i-cite for contempt at ipinadakip mismo sa loob ng sesyon. Ang desisyong ito, na nagmula sa isang mosyon na puno ng galit at pagkadismaya, ay nagbigay-diin sa lalim ng krisis ng integridad at kawalang-pananagutan na bumabagabag sa pambansang puwersa ng pulisya. Ang sentro ng kontrobersya ay ang di-umano’y pagtatago ng katotohanan at paulit-ulit na pagsisinungaling ng mga opisyal sa ilalim ng panunumpa, isang pagkilos na tinitingnan ng mga mambabatas bilang direktang “pagsampal sa mukha” ng lehislatura at ng taumbayan.

Ang Nagsimulang Pagdinig: Isang Tense na Interogasyon

Ang pagdinig ay nakatuon sa imbestigasyon hinggil sa kaso ng apat na Chinese nationals, ngunit ang diin ay mabilis na lumipat sa mga detalye ng operasyon na isinagawa ng mga miyembro ng PNP, partikular ang mga opisyal mula sa Drug Enforcement Group-Special Operations Unit (DSOU). Ang mga opisyal na tinukoy at pinangalanan sa huli ay sina Police Major Magsalos, Police Lieutenant Colonel Guevara, Staff Sergeant Democrito, at Sergeant Danilo Des (kasama si Sergeant Renton na binanggit din), na pawang sumalang sa Komite upang magbigay ng kanilang testimonya.

Sa simula pa lamang, ramdam na ang pagdududa ng mga mambabatas sa mga inihain nilang kuwento. Ikinuwento ng dalawang opisyal ang kanilang pag-check in sa isang hotel—ang mga detalye ng kung sino ang nag-register, kung sino ang nagbayad, at ang mga pangalan na nakalagay sa reception. Ayon sa opisyal na si Democrito, siya at ang kanyang kasama ang nag-register at nagbayad [00:58]. Ngunit ang pagtatanong ni Congressman Tulfo ay puno ng banta, “I’m reminding you both of you ha, you are under oath again. Pag napatunayan namin dito na hindi kayo nag-register doon at hindi kayo nagbayad doon, iiwan namin kayo dito sa loob ng Kongreso, at may proposal si Congressman… sa City Jail kayo babagsak” [01:11]. Ang pagbabanta na ito ay nagpahiwatig na may hawak nang impormasyon ang Komite na salungat sa testimonya ng mga opisyal.

Ang Maleta na Naglantad sa Kasinungalingan

Ang pinakamalaking hudyat na may itinatago ang mga opisyal ay nang sumentro ang tanong sa kanilang mga personal na gamit. Tinitigan ni Cong. Tulfo ang mga opisyal, partikular sina Democrito at Des, tungkol sa mga maleta at backpack na nakita sa video na dala-dala nila habang isinasagawa ang operasyon [02:14].

“May mga maleta pa silang dala eh doon sa prent na video… gamit niyo pa rin ‘yon for one night?” tanong ni Cong. Tulfo.

Parehong nagkumpirma ang mga opisyal na ang mga ito ay personal nilang gamit [02:30]. Gayunpaman, nang tanungin kung nasaan na ang mga gamit, nagsimula na silang magpalit-palit ng kuwento na nagpahayag ng kanilang panloloko.

Si Staff Sergeant Democrito, nang tanungin, ay unang nagbigay ng pahayag na, “Kinarga ko na po sa sasakyan” [03:20], na nagpapahiwatig na inuwi na niya ang kanyang mga gamit. Samantala, si Sergeant Des naman ay nagbigay ng kaibang kuwento: “Your Honor, naiwan sa DSOU, Your Honor” [03:30].

Ang dalawang magkaibang kuwento mula sa dalawang kasamahan ay nagpatingkad sa pagtatangka nilang itago ang katotohanan. Ngunit nang pinilit si Des kung bakit niya iniwan ang mga personal na gamit sa DSOU, ang kanyang palusot ay lalo lamang nagpalabo sa sitwasyon: “Nakamotor lang ako, Your Honor” [03:41]. Ngunit nang muling balikan ang tanong kay Democrito, na una nang nagsabing dinala niya ang kanyang mga gamit, ito’y muling umikot sa pagtanggi.

“Nasan ang gamit mo? Pinagkasya ko po sa isang bag saka mga plastic ‘yon. Bakit mo iniwan ang maleta mo?” tanong ni Cong. Tulfo, na halatang nakita ang butas sa kanilang kuwento.

Ang Ebidensya at ang Pagsasapubliko ng Kasinungalingan

Ang emosyon ay lalong uminit nang ihayag ng Kongreso na hawak nila ang ebidensya na tahasang sumasalungat sa testimonya ng mga opisyal. Ginamit ni Cong. Tulfo ang impormasyong nakalap mula sa imbestigasyon: “Ayan, and in accordance with the investigation, yung dalawang bag niyo na andun na sa DSOU! Sabi mo kanina, Democrito, inuwi mo na! Ayan oh, nandiyan!” [06:05].

Ang katotohanan ay lumabas: ang mga maleta ay hindi iniuwi, hindi pinagkasya sa motor, kundi nananatili sa tanggapan ng DSOU. Ito ay nagpapatunay na ang mga opisyal ay nagtangka na itago ang mga gamit dahil, marahil, mayroon itong koneksyon sa kaso na hindi nila gustong malantad.

“Gusto mo, pakita namin dito na nandito yung dalawang luggage na ‘yan? Gusto mo, mamaya papakita namin dito mismo sa harapan? Hawak namin ang luggage ninyo. Stop on lying!” [06:45]. Ang matinding pahayag na ito ay hindi na nagbigay ng duda sa mga opisyal, na napilitang umamin, bagama’t may pag-aatubili, na ang kanilang gamit ay nasa DSOU [05:30].

Ang Paggalaw ng Mosyon: Contempt at Detensyon

Ang paulit-ulit at hayag na pagsisinungaling na ito ang nag-udyok kay Congressman Erwin Tulfo na maghain ng mosyon para sa contempt. Nagpahayag siya ng matinding pagkadismaya, na idiniin na ang mga opisyal na tulad nila ang sumisira sa imahe ng PNP [06:59].

“I would suggest, Mr. Chair, habang nagsisinungaling itong mga ito, dahil hindi pa naman po sila ayaw nilang umamin… may I suggest that we cite them in contempt, Mr. Chair,” mariing pahayag ni Cong. Tulfo [07:37].

Dahil sa pagmamadali ng ilang kongresista na dumalo sa ibang pagpupulong, minadali ang proseso. Agad na sinuportahan ni Congressman Bonifacio “Boyet” Bosita ang mosyon, na nagsabing ang mga opisyal ay “parang pinaglalaruan lamang po tayo” at dapat suportahan ang motion for citing contempt [09:40].

Inisa-isa ni Cong. Bosita ang mga opisyal na sinasaklaw ng mosyon: Police Major Magsalos, Police Lieutenant Colonel Guevara, Staff Sergeant Democrito, at Sergeant Danilo Des (at Renton) [10:15].

Pagkatapos ng maikling suspension, muling ipinahayag ang kondisyon ng mosyon: sila ay i-coconfine sa loob ng 15 araw, at ang detensyon ay isasagawa sa loob ng House of Representatives, batay sa rekomendasyon ng ilang mambabatas, hanggang sa oras na “they have meed out the truthfulness of what transpired” [11:17]. Bagama’t may mga mungkahi na sa Quezon City Jail sila ikulong, nagdesisyon ang Komite na ang pagiging contempt ay nasa opsyon ng Komite kung saan sila idedetine, na may layuning “jolt the memory” at gawing mas tapat sa mga susunod na pagdinig [11:59].

Ang pagdinig ay natapos sa isang seryosong nota. “Lying in front of all of us is something that parang you hit us right in front of our face na alam na alam naman natin na nangyari,” emosyonal na pahayag ng Tagapangulo [12:35]. Ang mosyon ay sinang-ayunan, at ang Sergeant-at-Arms ay inatasan na dalhin ang apat na opisyal sa detensyon pagkatapos ng pagdinig [13:06].

Ang Implikasyon sa Imahe ng PNP

Ang insidente ay hindi lamang isang simpleng pagpaparusa sa pagsuway sa Komite; ito ay nagpapahiwatig ng malawak at malalim na problema ng tiwala sa pagitan ng mga nagpapatupad ng batas at ng mamamayan. Ang hayag na pagsisinungaling ng mga opisyal na may mataas na ranggo ay nagdudulot ng hiya sa buong institusyon ng PNP, na matagal nang binabagabag ng mga alegasyon ng korapsyon at abuse of power.

Ang pahayag ni Cong. Tulfo na, “kaya nasisira ang image ng mga PNP e dahil sa mga Katulad ninyo,” ay naging isang sigaw na nagmula sa sentimyento ng maraming Pilipino. Ang kaso ay nagbigay-diin sa pangangailangan para sa tunay at masusing reporma sa loob ng pambansang puwersa ng pulisya, kung saan ang pananagutan, katapatan, at integridad ay hindi dapat mapaglaruan o maipagpalit sa anumang personal o institusyonal na interes.

Ang pag-i-cite for contempt ng Kongreso ay nagsisilbing matinding babala: sa isang demokrasya, walang sinuman ang nakatataas sa batas at sa katotohanan. Sa pagkakakulong ng apat na opisyal na ito sa loob mismo ng House of Representatives, ang Kongreso ay nagpapadala ng malinaw na mensahe: ang pagsisinungaling sa ilalim ng panunumpa ay may matinding kahihinatnan, at ang pagsasaayos ng tiwala ng publiko sa kapulisan ay dapat magsimula sa pag-amin at paglalatag ng buong katotohanan. Ang bawat Pilipino ay umaasa na ang parusang ito ay magiging “jolt” na magpapamulat sa lahat ng opisyal sa kanilang tungkulin na maging tapat at marangal sa lahat ng oras.

Full video: